کتابزیبا وزیبایی درقرآن 3 هنر. اظهار زیبایی . .نکته‏ها: مفهوم حمد، ترکیبى از مفهوم مدح و شکر است. انسان در برابر جمال و کمال و زیبایى‏، زبان به ستایش و در برابر نعمت و خدمت واحسان دیگران،

بسم الله الرحمن الرحیم

0. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

کتابزیبا وزیبایی درقرآن 3

1. هنر. اظهار زیبایی .
2. .نکته‏ها: مفهوم حمد، ترکیبى از مفهوم مدح و شکر است. انسان در برابر جمال و کمال و زیبایى‏، زبان به ستایش و در برابر نعمت و خدمت واحسان دیگران، زبان به تشکّر مى‏گشاید.
3.  نکته‏ها: «الحمد لله»، بهترین نوع تشکّر از خداوند است. هر کس در هرجا، با هر زبانى، هرگونه ستایشى از هر کمال و زیبایى‏ دارد، در حقیقت سرچشمه‏ى آن را ستایش مى‏کند. البتّه حمد خداوند منافاتى با سپاسگزارى از مخلوق ندارد، به شرط آنکه به امر خداوند و در خط و مسیر او باشد.
4. پیام‏ها: همه هستى زیباست و تدبیر همه هستى نیکوست. زیرا حمد براى زیبایى‏ و نیکویى است. «الْحَمْدُ لِلَّهِ»
5. نکته‏ها: از روى لجاجت و بهانه‏تراشى، سؤالهاى متعدّدى را مطرح مى‏کردند، تا بالاخره از رنگ گاو سؤال کردند. خداوند در جواب آنها فرمود: رنگ آن، زرد شدید و پر رنگ و خالص باشد. رنگى که بینندگان را شادمان کند. یعنى از خوش اندامى، سلامتى، رنگ و زیبایى‏ خاصى برخوردار باشد.
6. سوره البقرة، آیه 221 . وبا زنان مشرک، ازدواج نکنید تا ایمان آورند وقطعاً کنیز با ایمان از زن (آزاد) مشرک بهتر است، اگرچه (زیبایى‏ یا ثروت یا موقعیّت او) شما را به شگفتى درآورد. و به مردان مشرک، زن ندهید تا ایمان آورند وقطعاً برده با ایمان از مرد (آزاد) مشرک بهتر است، هر چند (زیبایى‏ و موقعیّت و ثروت او) شما را به شگفتى وادارد. ٍ وَ لَوْ أَعْجَبَتْکُم‏
7. نکته‏ها: «خَیل» به معناى اسب و اسب سوار، هردو آمده است و «مُسَوّمة» یعنى نشاندار. اسب‏هایى که به خاطر زیبایى‏ اندام و یا تعلیمى که مى‏دیدند، داراى برجستگى‏هاى خاصّى مى‏شدند، به آنها «خیل مسومة» مى‏گفتند. وَ الْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعام‏
8. نکته‏ها: تمنّاى یکسان بودن همه چیز و همه کس نابجاست. اعضاى یک بدن و اجزاى یک ماشین از نظر جنس و شکل و کارایى متفاوتند، امّا تفاوت آنها حکیمانه است. اگر خداوند، همه را یکسان نیافریده، طبق حکمت اوست. بنابراین در امورى که به دست ما نیست، مثل جنسیّت، زیبایى‏، استعداد، بیان، هوش، عمر و ... باید به تقسیم و تقدیر الهى راضى بود. ما که خدا را عادل و حکیم مى‏دانیم، َ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیماً «32 نساء »
9. پیام‏ها: 1- در جهان‏بینى الهى، هر نیکى و زیبایى‏ از خداست. «مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ»
10. پیام‏ها: 6- زیبایى‏ علم، در اظهار آن و زشتى‏اش در سکوت و کتمان است. «لَبِئْسَ ما کانُوا یَصْنَعُونَ»
11. پیام‏ها: 2- انسان فطرتاً زیبایى‏ را دوست دارد تا آنجا که شیطان نیز از همین غریزه، او را اغفال مى‏کند. «زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ»
12. نکته‏ها: «ریش»، به معناى پر پرندگان است که براى آنها، هم پوشش است و هم وسیله‏ى زیبایى‏، همچنین به لباسى که براى انسان نوعى زینت به حساب آید، ریش گفته مى‏شود. ْ (لِباساً یُوارِی سَوْآتِکُمْ وَ رِیشاً وَ لِباسُ التَّقْوى‏ ذلِکَ خَیْرٌ ذلِک‏)
13. پیام‏ها: 8- آن گونه که در لباس مادى، پوشش عیوب، حفاظت از سرما و گرما و زیبایى‏ مطرح است، تقوا هم عامل پوشش عیوب است، هم نگهدارنده از گناه و هم مایه‏ى زیبایى‏ معنوى انسان مى‏باشد. «لِباسُ التَّقْوى‏»
14. نکته‏ها: امام مجتبى علیه السلام به هنگام نماز و حضور در مسجد، بهترین لباس خود را مى‏پوشید و مى‏فرمود: «انّ اللّه جمیل یحبّ الجمال فاتجمّل لربّى»، خداوند زیباست و زیبایى را دوست دارد، و من لباس زیباى خود را براى پروردگارم مى‏پوشم و آنگاه این آیه را تلاوت مى‏فرمودند. «3»
15. نکته‏ها: خداوند زیبایى‏ و زینت را دوست دارد و گرنه به آن امر نمى‏فرمود، «خُذُوا زِینَتَکُمْ» چنانکه اسلام، آیین فطرى است و انسان نیز فطرتاً از زینت لذّت مى‏برد. با زینت به مسجد رفتن، احترامى است به بندگان خدا، به عبادت خدا و همچنین سبب‏ ایجاد جاذبه و ترغیب عملى دیگران است.( یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِد)
16. نکته‏ها: عوامل انحراف چند چیز است:1. نبود رهبرى یا غیبت او.2. جهل و ناآگاهى مردم.3. عالمان و هنرمندان منحرف و سوء استفاده از علم و هنر.4. زیبایى‏ و زرق و برق ظاهرى.5. سر و صدا و تبلیغات کاذب.( وَ لا یَهْدِیهِمْ سَبِیلًا اتَّخَذُوهُ وَ کانُوا ظالِمِینَ )
17. پیام‏ها: سؤال: صبر بر مقدرات الهى زیباست، ولى صبر بر ظلمى که در حقّ کودکى مظلوم روا شده، چه زیبایى‏ دارد که یعقوب مى‏گوید: «فَصَبْرٌ جَمِیلٌ»؟ پاسخ: اولًا یعقوب از طریق وحى مى‏دانست که یوسف زنده است. ثانیاً اگر یعقوب حرکتى مى‏کرد که ظن و گمان آنها را بیافزاید، برادران بر سر چاه رفته، یوسف را از بین مى‏بردند. ثالثاً نباید کارى کرد که راه توبه حتّى بر ظالمان به کلّى بسته شود.
18. 5- حوادث دو چهره دارد: بلا و سختى، «بِدَمٍ کَذِبٍ» صبر و زیبائى‏. «فَصَبْرٌ جَمِیلٌ»*
19. 14- یوسف در زیبایى‏ بى نظیر و در عین حال در عفت الگویى براى همگان است. فَلَمَّا رَأَیْنَهُ أَکْبَرْنَهُ‏ ... قُلْنَ حاشَ لِلَّهِ*
20. 3- زیبایى‏، همیشه خوشبختى‏آور نیست، دردسر هم دارد. ثُمَّ بَدا لَهُمْ‏ ... لَیَسْجُنُنَّه‏
21. «وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ» یعنى ما خودمان برادرمان را حفظ مى‏کنیم. در این گفتگوها سیماى موحّد مخلص، با افراد عادّى به زیبایى‏ نشان داده مى‏شود.*
22. 3- زیبایى‏ انسان به ایمان است، هرگاه ایمان برود جرثومه‏ى زشتى‏ها مى‏شود.«لِلَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ»
23. چگونه مى‏توان زیبایى‏ چهره یا صوت یا عقل یا نبوغ یا محبوبیّت یا نفوذ کلام را به دیگران منتقل کرد. این تفاوت‏ها رمز تکامل و یکى از نعمت‏هاى الهى است. چرا آن را انکار مى‏کنید؟ تفاوت جهت امتحان است «وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا»
24. 6- در گفتگوها، مخاطب و محیط سخن را در نظر بگیرید. (گرچه لباس وسیله‏ى حفظ از سرما و وسیله‏ى زیبایى‏ نیز هست، لیکن چون مشکل منطقه حجاز گرما و جنگ بود، خداوند به دو فایده حفاظت از گرما و جنگ اشاره کرده است. سَرابِیلَ تَقِیکُمُ الْحَرَّ ... تَقِیکُمْ بَأْسَکُمْ‏
25. ولیدبن‏مغیره، چنان جذب این آیه شد که گفت: شیرینى، زیبایى‏، محتواى آن، چنان است که نمى‏تواند کلام بشر باشد. «1» و عثمان بن مظعون مى‏گوید با شنیدن این آیه، اسلام به عمق جانم نفوذ کرد و به دلم نشست. إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى‏ وَ یَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ « سوره النحل، آیه 90 »
26. به گفته تفسیر نمونه در این سوره سوره النحل، آیه 128إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا وَ الَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ «128» زیرا که خداوند با کسانى است که تقوا پیشه کردند و (با) کسانى (است) که آنان نیکوکارند  نعمت‏هاى زیادى براى تحریک روحیّه شکرگزارى بیان شد که ما تمام چهل نعمتزیبا را نام‏ برده است
27. استدلال قرآن، رکود فکرى را شفا مى‏دهد؛ موعظه‏ى قرآن، قساوت را درمان مى‏کند؛ تاریخ قرآن تحیّر را برطرف مى‏سازد؛ زیبایى‏ آهنگ و فصاحتش روح فرارى را جذب مى‏کند؛ قوانین و احکامش عادات خرافى را ریشه کن مى‏سازد؛ تلاوت و تدبر در آن، بیمارى غفلت را شفا مى‏بخشد؛ تبرّک به آن، امراض جسمى را شفا مى‏دهد و رهنمودهاى آن، تاریکى‏ها را روشن مى‏کند.
28. 6- زیبایى‏ گل‏ها و طبیعت فانى است، ولى کار نیک ماندگار است. أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا ... صَعِیداً جُرُزاً
29. 7- به زیبایى‏هاى ظاهرى دنیا مغرور نشویم، که همه با خاک یکسان مى‏شود. «صَعِیداً جُرُزاً»
30. 6- اگر ارشاد، با زیبایى‏ و زینت و دلخوشى مردم همراه باشد، داراى اثر بیشترى است. «مَوْعِدُکُمْ یَوْمُ الزِّینَةِ»
31. 7- مسئله عید و زینت، تاریخى بسیار طولانى دارد. «یَوْمُ الزِّینَةِ»
32. 6- زیبایى‏ و موزون بودن کلمه‏ها و جمله‏ها، نوعى فصاحت است. (آخرین جمله‏ى آیه قبل «حریق» بود و آخرین جمله این آیه‏ «حَرِیرٌ» است)
33. * پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: زنا داراى زیان‏هاى دنیوى و اخروى است: امّا در دنیا: از بین رفتن نورانیّت و زیبایى‏ انسان، مرگ زودرس و قطع روزى.
34. نکته‏ها: این آیه یک اصل کلّى را مطرح مى‏کند که در انتخاب همسر باید دقّت کرد و اصل را بر ایمان و پاکدامنى گذاشت، نه زیبایى‏ و ثروت‏ بنابراین معناى آیه این نیست که اگر مردى یا زنى خوب بود حتماً همسرش نیز خوب بوده و مشمول مغفرت و رزق کریم شود، زیرا قرآن، ملاک ورود در بهشت را ایمان و تقوا و عمل صالح مى‏داند و لذا با اینکه حضرت نوح و لوط، طیّب بودند، امّا همسرانشان از خبیثات و دوزخى‏اند. الْخَبِیثاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَ الْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثاتِ وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبِینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّباتِ أُولئِکَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ « سوره النور، آیه 26»
35. مردان باید از نگاه آلوده به زنان بپرهیزند، زنان نیز نباید از روى شهوت به مردان نامحرم بنگرند، بلکه باید نگاه خود را کنترل کنند و زینت و زیبایى‏ خود را از نامحرم بپوشانند، جز صورت و دست‏ها که به طور طبیعى ظاهر است و پوشش آنها، موجب مشکلاتى در انجام امور زندگى مى‏شود.( ِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلى‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ «النور31»)
36. وَ لَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکٍ وَ لَوْ أَعْجَبَکُمْ أُولئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَ اللَّهُ یَدْعُوا إِلَى الْجَنَّةِ» «بقره 222» و با زنان مشرک ازدواج نکنید مگر آنکه ایمان بیاورند و همان کنیزى با ایمان بهتر از زن آزاد مشرک است هر چند از (زیبایى‏) او به شگفت آیید و به مشرکان زن ندهید مگر آنکه ایمان بیاورند و همانا برده مؤمن بهتر از آزاد مشرک است هر چند از (مال و زیبایى‏) او شگفت زده شوید.
37. 4- آنچه مورد انتقاد است، گمراه کردن مردم و سرگرم نمودن آنان به امور مختلف است. «یَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ‏- فِی کُلِّ وادٍ یَهِیمُونَ» خواه در زمینه‏ى شعر باشد یا قصه، یا فیلم یا عکس یا تئاتر یا طنز و یا سخنرانى، لکن شعر به خاطر زیبایى‏ و ویژگى‏هاى خاصّش نافذتر است.
38. 4- زیبایى‏ دل‏انگیز، یک ارزش است. «ذاتَ بَهْجَةٍ» 4- طورى سخن بگوییم که همه بفهمند. (خواصّ و اسرار گیاهان را همه‏ نمى‏فهمند، ولى شادابى وزیبایى سبزه وگل‏ها را همه درک مى‏کنند. «حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ»
39. معیار انتخاب همسر در نزد مردم معمولًا چند چیز است: ثروت، زیبایى‏، حَسب و نَسب.
40. ولى در حدیث مى‏خوانیم: «علیک بذات الدین» تو در انتخاب همسر، محور را عقیده وتفکّر وبینش او قرار ده. «9» در حدیث دیگر مى‏خوانیم: چه بسا زیبایى که سبب هلاکت و ثروت که سبب طغیان باشد. «میزان الحکمه »

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم