باب افعال : اکرم در اصل کرم بود فعل ثلاثى مجرّد بود خواستیم فعل ثلاثى مزید فیهاش بنا کنیم بردیم به باب افعال قاعده باب افعال را بر وى جارى ساختیم
جمعه, ۲۵ فروردين ۱۴۰۲، ۰۶:۰۰ ق.ظ
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
- باب افعال : اکرم در اصل کرم بود فعل ثلاثى مجرّد بود خواستیم فعل ثلاثى مزید فیهاش بنا کنیم بردیم به باب افعال قاعده باب افعال را بر وى جارى ساختیم قاعده باب افعال آن بود که هر فعل ثلاثى مجرّد را که بآن باب ببرند همزه قطع مفتوح در اوّلش بیاورند و فاء الفعل را ساکن کنند و عین الفعلش را فتحه دهند اگر مفتوح نباشد ما همچنین کردیم کرم اکرم شد یعنى گرامى داشته است یکمرد غائب در زمان گذشته، و با همین الگو، بابهاى دیگر را نیز مىشود ساخت.
- أَنْبِئُونی : فعل امر جمع مذکر مخاطب، خبر دهید ( ن ب ء) صحیح مهموزالعین، ثلاثی مزید باب افعال، متعدی؛ (ن) نون وقایه؛ (ی) ضمیر متکلم وحده، متصل نصبی، مفعول به – انْبِئُوا = أَنْبِئُونی --مرتبه درقرآن آمده.
- قال فعل.انبئهم.فعل و ضمیر.انباهم فعل و ضمیر.قال فعل.لم اقل فعل.اعلم فعل.اعلم فعل.تبدون فعل.کنتم فعل. تکتمون فعل.ایه ۳۳ -
- أَنبِئْهُم : فعل امر مفرد مذکر مخاطب، (ن ب ء) صحیح مهموز اللام، ثلاثی مزید باب افعال، متعدی؛ (هم) ضمیر متصل نصبی جمع مذکر غایب. – انْبِ ئُ وا= -مرتبه درقرآن آمده.
- أَنبَأَهُم : فعل ماضی مفرد مذکر غایب، (ن ب ء) صحیح مهموز اللام، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی؛ (هم) ضمیر متصل نصبی جمع مذکر غایب. -مرتبه درقرآن آمده.
- تُبْدُون : فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب( ب د و)، معتل ناقص واوی، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- تَکْتُمُونَ : فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب( ک ت م)، صحیح و سالم، ثلاثی مجرد؛ معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- فَأَزَلَّهُمَا : (ف) حرف استیناف؛ (أَزَلَّ) فعل ماضی مفرد مذکر غایب،(ز ل ل) صحیح مضاعف،ثلاثی مزید باب افعال، معلوم ، متعدی؛ (هما) ضمیر منفصل نصبی مثنی مذکر -مرتبه درقرآن آمده.
- اُذکروا : فعل امر، جمع مذکر مخاطب(ذ ک ر)، صحیح و سالم، ثلاثی مجرد؛ معلوم، متعدی. /فاعل:واو -27-مرتبه درقرآن آمده.
- أنعمتُ: فعل ماضی، متکلم وحده(ن ع م)، صحیح و سالم، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی. / فاعل: ت -مرتبه درقرآن آمده.
- أوفوا: فعل امر، جمع مذکر مخاطب(و ف ی)، معتل لفیف مفروق، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی. / فاعل: واو -مرتبه درقرآن آمده.
- اُوفِ: فعل مضارع مجزوم(جواب طلب)، متکلم وحده(و ف ی)، معتل لفیف مفروق، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی. -مرتبه درقرآن آمده.
- فارهبون:ف + اِرهبوا + ن + کسره("ی" بوده که به کسره تبدیل شده) ف 1..6حرف ربط -مرتبه درقرآن آمده.
- اِرهبوا1..6فعل امر، جمع مذکر مخاطب(ر ه ب)، صحیح و سالم، ثلاثی مجرد؛ معلوم، متعدی...ن1..6 نون وقایه --مرتبه درقرآن آمده.
- ءامِنوا: فعل امر، جمع مذکر مخاطب(ا م ن)، صحیح و مهموز، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی. / فاعل: واو -مرتبه درقرآن آمده.
- أنزلتُ: فعل ماضی، متکلم وحده(ن ز ل)، صحیح و سالم، معلوم، متعدی. / فاعل: تُ --مرتبه درقرآن آمده.
- لا تکونوا: فعل نهی، جمع مذکر مخاطب( ک و ن)، معتل و اجوف واوی، معلوم، لازم. / فاعل: واو -مرتبه درقرآن آمده.
- لا تشتروا: فعل نهی، جمع مذکر مخاطب(ش ر ی)، معتل و ناقص یایی، ثلاثی مجرد؛ معلوم، متعدی. / فاعل: واو -مرتبه درقرآن آمده.
- فاتّقون: ف+ اتّقوا+ن +کسره - ف 1..6حرف ربط
- ) أَقْوُلُ 1..5(اعلال سکون)1..5 أَقُولُ + لمْ1..5 لمْ أَقُولْ (دو تا ساکن پهلوی هم حرف عله ساکن حذف میشود.)1..5 لَمْ أَقُلْ --مرتبه درقرآن آمده.
- ۲) تُبْدِوُونَ1..5 ( قاعده ی ۷ ( تُبْدِیُونَ(ضمه روی ی به علت حرکت کسره حرف قبل سنگین هست، پس حرکتو به دال میده و یاء ساکن میشود. دو تا ساکن پهلوی هم، حرف عله حذف میشود.) 1..5تُبْدُیْونَ1..5 تُبْدُونَ -مرتبه درقرآن آمده.
- وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿٤٢﴾ لا تلبسوا – تلبسوا.. نهی.جمع مذکر مخاطب . تکتموا .جمع مذکر مخاطب .ک ت م .صحیح و سا لم-مرتبه درقرآن آمده.
- یُخْرِ‌جْ: فعل مضارع مجزوم(جواب طلب) مفرد مذکر غایب، (خ ر ج) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- تنبت =فعل مضارع مرفوع .مفرد مذکر غایب ریشه /ن ب ت/صحیحوسالم-ثلاثی مزید باب افعال بر وزن تفعل فاعل هو مستتر معلوم متعدی- (تنبت الارضُ) الارضُ فاعل هست. -مرتبه درقرآن آمده.
- قال =فعل ماضی مفرد مذکر غایب -ریسه /ق و ل/معتل واویی -ثلاثی مجرد-بر وزن فعل -فاعل هو مستتر -معلوم متعدی --مرتبه درقرآن آمده.
- قلنا: ق و ل - اجوف واوی -ماضی مجرد-- متکلم مع الغیر- متعدی - معلوم آیه58 بقره --مرتبه درقرآن آمده.
- نوع فعل(ماضی، مضارع، امر) صیغه(مفرد، مثنی، جمع) و (مذکر ، مؤنث) و (غایب ، مخاطب) ریشه ( . . .) صحیح یا معتل و نوع آن ها ؛ ثلاثی مجردیا مزید و نوع آن ، معلوم یا مجهول ؛ متعدی یا لازم -مرتبه درقرآن آمده.
- فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَیْرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا رِ‌جْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا کَانُوا یَفْسُقُونَ ﴿٥٩﴾
- بَدَّلَ: فعل ماضی مفرد مذکر غایب، (ب د ل) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب تفعیل، معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- ظَلَمُوا: فعل ماضی جمع مذکر غایب،(ظ ل م) صحیح سالم، ثلاثی مجرد؛ معلوم، لازم،-مرتبه درقرآن آمده.
- قِیلَ1: فعل ماضی، مفرد مذکر غایب، (ق و ل ) معتل اجوف واوی، ثلاثی مجرد؛ مجهول. -مرتبه درقرآن آمده.
- أَنزَلْنَا: فعل ماضی متکلم مع الغیر، (ن ز ل) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- یَفْسُقُونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ف س ق) صحیح سالم، ثلاثی مجرد؛ معلوم، لازم
- ایه 60 سوره بقره واذاستسقی موسی لقومه فقلنا اضرب بعصاک الحجر فانفجرت منه اثنتا عشره عینا قد علم کل اناس مشربهم کلوا و شربوا من رزق الله و لا تعثوا فی الارض مفسدون.
- فقلنا =فعل ماضی متکلم مع الغیر ریشه ق و ل/معتل اجوف واوی ثلاثی مجردمعلوم متعدی فاعل نا و ضمیر متصل رفعی -مرتبه درقرآن آمده.
- لا تلبسوا : نهی.جمع مذکر مخاطب .درسته و کامل آن میشود: لا تلبسوا : فعل نهی، جمع مذکر مخاطب، (ل ب س) صحیح سالم، ثلاثی مجرد؛ معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- تکتموا : فعل مضارع مجزوم معطوف بر (لا تلبسوا)، جمع مذکر مخاطب، (ک ت م) صحیح سا لم، معلوم، متعدی -مرتبه درقرآن آمده.
- تعلمون .فعل مضارع جمع مذکر مخاطب ریشه ( ع ل م ) بر وزن تفعل .صحیح سالم ثلا ثی مجرد. -مرتبه درقرآن آمده.
- اقِیمُوا1: فعل امر، جمع مذکر مخاطب. ریشه(ق و م) معتل اجوف واوی، ثلاثی مزید باب افعال .متعدی، فاعل: واو
- آتُوا2: فعل امر، جمع مذکر مخاطب. ریشه(ء ت ی) مهموز الفاء و ناقص یایی، ثلاثی مزید باب افعال .متعدی، فاعل: واو
- یُخْرِ‌جْ: فعل مضارع مجزوم(جواب طلب) مفرد مذکر غایب، (خ ر ج) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
