عید غدیر4 : امام سجّاد (علیه السلام ) و یک مرد عراقی جابر را قسم داد که ماجرای غدیر را که از نزدیک دیده، تعریف کند. (یکی از کسانی است که اصرار بر نقل حدیث غدیر داشت.)

            بسم الله الرحمن الرحیم                               

الحمد للّه‏ رب‏ العالمین‏ بارى الخلائق اجمعین و الصلاة و السلام على عبد اللّه و رسوله، و حبیبه و صفیه، و حافظ سره و مبلغ رسالاته، سیدنا و نبینا و مولانا ابى القاسم محمد (ص)، و على آله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم                 

1. غدیر4
2. 3 برای نیازهای هر زمان، همتای پیامبر، امام معصوم معین شده است. (غدیر  خم و اهل بیت)
3. در غدیر  خم‏ : به جز اذان براى نماز هر وقت مسأله حسّاسى پیش مى‏آمد رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم ) به بلال مى‏فرمود برو بالاى بام اذان بگو و مسلمانان مى‏فهمیدند خبر تازه‏اى است. از افتخارات بلال این است که قبل از سخنرانى رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در غدیر  خم اذان گفت و مردم را به شنیدن یک پیام سرنوشت‏ساز، آماده کرد.
4. جابر یکی از شاهدان غدیر خم و نصب علی بن ابی طالب (علیهما السّلام) که ده‏ها سال بعد در جلساتی آنچه را دیده بود می گفت و یکی از راویان حدیث غدیر  است. الغدیر ، ج 1، ص 205.
5. در حدیث دیگر آمده که راوی می‏گوید: منزل جابر بودم که امام سجّاد (علیه السلام ) و محمّد بن حنفیّه وارد شدند و یک مرد عراقی جابر را قسم داد که ماجرای غدیر  را که از نزدیک دیده، تعریف کند. (یکی از کسانی است که اصرار بر نقل حدیث غدیر  داشت.) الغدیر ، ج 1، ص 21.
6. نقل‏های متعدّدی از حدیث غدیر به جابر منتهی می‏شود که در جلد اوّل الغدیر  آمده: قَالَ جَابِرٌ الانْصَارِیُّ: لَمَّا نَزَلَتْ" الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ" (مائده/ 3) قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه وآله وسلم ):" اللَّهُ أَکْبَرُ عَلَی إِکْمَالِ الدِّینِ وَ إِتْمَامِ النِّعْمَةِ وَ رِضَی الرَّبِّ بِرِسَالَتِی وَ وَلایَةِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) بَعْدِی‏ المناقب، ج 3، ص 23.
7. رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) در غدیر  خم: عید غدیر  قال رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم): یوم غدیر  خم أفضل أعیاد أمتی‏ أمالی صدوق، ص 125.
8. حضرت علی (علیه السلام ) در سالی که روز جمعه و روز غدیر  با هم مصادف شده بود در خطبه‏ای فرمودند: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی جَمَعَ لَکُمْ مَعْشَرَ الْمُومِنِینَ فِی هَذَا الْیَوْمِ عِیدَیْنِ عَظِیمَیْنِ کَبِیرَیْنِ‏ بحارالانوار، ج 94، ص 114.
9. امام صادق (علیه السلام ) روز غدیر  را عید خواند و فرمودند: فَإِنَّ الانْبِیَاءَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ کَانَتْ تَأْمُرُ الاوْصِیَاءَ بِالْیَوْمِ الَّذِی کَانَ یُقَامُ فِیهِ الْوَصِیُّ أَنْ یُتَّخَذَ عِیداً کافی، ج 4، ص 148.
10. فیاض بن عمر طوسی در سال 259 در حالی که بیش از نود سال از عمرش می‏گذشت، گفت: روز عید غدیر  حضرت امام رضا (علیه السلام ) را دیدم که گروهی از خواصش در حضور آن بزرگوار نشسته بودند. حضرت آنها را برای صرف افطار دعوت کرده بود. و طعام و خیرات و عطایایی از قبیل پوشاک و حتی انگشتر و کفش به منازل آنان فرستاد و وضع آنها و حواشی را تغییر داد. و در آن روز وسائلی را دیدم به کار گرفتند که سابقه نداشت. و حضرت فضایل این روز بزرگ را برای آنها ذکر می‏کرد الغدیر ، ج 1، ص 273.
11. تاریخ ابن اسیر از مهمترین و قدیمى‏ترین تاریخ اهل سنت است. در اینجا مى‏فرماید: پیغمبر از «حجه الوداع» (یعنى حجى که پس از آن از دنیا رفت) برمى‏گشت. همین که به غدیر  خم رسید خطبه‏اى خواند. دست على را گرفت و فرمود: «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِىٌّ مَوْلَاهُ» پس مسئله غدیر  شیعه و سنى ندارد.
12. غدیر : نسبت به حضرت على کم مى‏گذاریم. الآن تا روز غدیر  چند روز وقت داریم؟ چه اشکالى دارد که در روز عید غدیر  مثل عاشورا نهار بدهیم؟ یک حدیث هم پیدا کردم که اگر کسى در روز عید غدیر  به یک مؤمن نهار بدهد، ثواب کسى را دارد که به تمام انبیاء نهار داده باشد.
13. اگر عاشورا این همه دیگ بار مى‏گذارید، عید غدیر  هم دیگ بار بگذارید. مثلا اداره دارایى و وزارت دارایى و پلیس راه این پنج تومان، ده تومان را که در روزهاى عادى مى‏گیرد، در روز عید غدیر  نگیرد.
14. به خاطر عید غدیر  بیست تومان بدهید. براى على مایه بگذار. ما با على کار داریم. ما با على نفس مى‏کشیم. همه ماشین‏ها ظهر غدیر  چراغهایشان را روشن کنند. نشان بدهید که غدیر  است. در اذان همه مى‏گوییم که: «اشهد ان امیرالمومنین على ولى الله» روز ولی خدا روز غدیر است .
15. تمام درجه‏ها را در عید غدیر بدهیم. وقتى به درجه سرگردى و سرهنگى رسید، حقوقش را بگیرد، ولى انتصاب و نصب و ارتقاء در عید غدیر باشد. دانشگاه ما گواهینامه پزشکى و لیسانس و فوق لیسانس را در مراسم عید غدیر  بدهد. من که مى‏خواهم براى خانم چادر بگیرم، در روز عید غدیر  بخرم.
16. ام فروه‏ : سلمان فارسی می‏گوید: زنی از انصار که او را ام فروه می‏گفتند تا آنجا توان داشت مردم را از بیعت با ابوبکر باز میداشت و به آنها می‏فرمود: بیعت‏کنید با علی بن ابیطالب (علیه السلام ) که او امام متقین است. این خبر به ابوبکر رسید او را احضر کرد و به او عتاب کرد و گفت این حرفها چیست که میزنی؟ و مردم را بر من می‏شورانی اکار توبه کن. ام فروه گفت: گناهی نکرده‏ام که توبه کنم. ابوبکر گفت: تو حاکم را تضعیف کرده و تفرقه‏ انداخته‏ای تو درباره امامت من چه میگوئی؟ ام فروه گفت: تو امام نیستی، بلکه خلافت مختص کسی است که منوب خدا و رسول است او عالم‏است به آنه حادث می‏شود از مشرق تا مغرب و محیط است به جمیع علوم و جائر نیست امامت بر کسی که سالها بت پرست بوده سپس مسلمان‏ شده پرسید: ای ابوبکر تو از کدام ائمه هستی؟ جواب داد خدا مرا برگزیده گفت بر خدا دروغ بستی اگر تو امامی پس بگو اسمهای آسمانهای‏ هفتگانه را؟ ابوبکر گفت: کسی که خلق کرده نامهایش را می‏داند. ام فروه گفت: دروغ گفتی من که یک زن بیش نیستم نامهایش را بلدم و اگر میشد ترا تعلیم مدادم ابوبکر با کمال خشونت گفت: ای دشمن خدا بگو چیست آن نامها؟ و گرنه تو را به قتل می‏رسانم. ام فروه گفت: مرا به قتل‏ تهدید می‏کنی که من هیچ باکی از آن ندارم که خونم به دست تو ریخته شود و بعد اسمامی آسمانها را برایسش گفت و حاضرین از دانش این زن‏ تعجب کردند.
17. ابوبکر گفت: چه می‏گوئی در حق علی بن ابیطالب؟ گفت چه بگویم در حق امام الائمه و وصی الاوصیاء که آسمانها به نور او روشن است و کسیکه‏ معرفت ولایت و امامت او نداشته باشد خداپرست نمی‏شود ای پسر ابوقحافه تو بیعت او شکستی که در روز عید غدیر با او بیعت کردی و دین خود ار به دنیا فروختی. ابوبکر گفت: این زن مرتد شده است باید او را بهقتل رسانید و به هر وسیله بود ام فروه را شهید کرد چون دید وجود او برای‏ خلافت خطرناک است. در این وقت امیر المومنین (علیه السلام ) در خارج شهر مشغول زراعت بود وقتی وارد شهر شد و خبر شهادت این بانو را شنید بر سر قبر او آمد و ... بحارالانوار، ج 41، ص 199
18. اگر بخواهیم، بدانیم کدام آیات در رابطه با حضرت علی (علیه السلام) است، زیارت حضرت أمیر (علیه السلام) در روز عید غدیر را باید مطالعه کرد. مفاتیح/ 363 تا 337
19. اگر کسی بخواهد خدمات حضرت به اسلام را بداند، زیارت آن حضرت در روز عید غدیر و دعای ندبه را بخواند.
20. فَلَمَّا رَجَعَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله وسلم ) مِنْ حَجَّةِ الْوَدَاعِ نَزَلَ عَلَیْهِ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) فَقَالَ یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النّاسِ إِنَّ اللّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ فَنَادَی النَّاسَ فَاجْتَمَعُوا وَ أَمَرَ بِسَمُرَاتٍ فَقُمَّ شَوْکُهُنَّ ثُمَّ قَالَ ص یَا أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ وَلِیُّکُمْ وَ أَوْلَی بِکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ فَقَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ فَقَالَ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ ثَلاثَ مَرَّاتٍ فَوَقَعَتْ حَسَکَةُ النِّفَاقِ فِی قُلُوبِ الْقَوْمِ وَ قَالُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ هَذَا عَلَی مُحَمَّدٍ قَطُّ وَ مَا یُرِیدُ إِلا أَنْ یَرْفَعَ بِضَبْعِ ابْنِ عَمِّهِ فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِینَةَ أَتَتْهُ الانْصَارُ فَقَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ قَدْ أَحْسَنَ إِلَیْنَا وَ شَرَّفَنَا بِکَ وَ بِنُزُولِکَ بَیْنَ ظَهْرَانَیْنَا فَقَدْ فَرَّحَ اللَّهُ صَدِیقَنَا وَ کَبَّتَ عَدُوَّنَا وَ قَدْ یَأْتِیکَ وُفُودٌ فَلا تَجِدُ مَا تُعْطِیهِمْ فَیَشْمَتُ بِکَ الْعَدُوُّ فَنُحِبُّ أَنْ تَأْخُذَ ثُلُثَ أَمْوَالِنَا حَتَّی إِذَا قَدِمَ عَلَیْکَ وَفْدُ مَکَّةَ وَجَدْتَ مَا تُعْطِیهِمْ فَلَمْ یَرُدَّ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَیْهِمْ شَیْئاً وَ کَانَ یَنْتَظِرُ مَا یَأْتِیهِ مِنْ رَبِّهِ فَنَزَلَ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) وَ قَالَ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی وَ لَمْ یَقْبَلْ أَمْوَالَهُمْ فَقَالَ الْمُنَافِقُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ هَذَا عَلَی مُحَمَّدٍ وَ مَا یُرِیدُ إِلا أَنْ یَرْفَعَ بِضَبْعِ ابْنِ عَمِّهِ وَ یَحْمِلَ عَلَیْنَا أَهْلَ بَیْتِهِ یَقُولُ أَمْسِ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ وَ الْیَوْمَ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی ثُمَّ نَزَلَ عَلَیْهِ آیَةُ الْخُمُسِ فَقَالُوا یُرِیدُ أَنْ یُعْطِیَهُمْ أَمْوَالَنَا وَ فَیْئَنَا ثُمَّ أَتَاهُ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ إِنَّکَ قَدْ قَضَیْتَ نُبُوَّتَکَ وَ اسْتَکْمَلْتَ أَیَّامَکَ فَاجْعَلِ الاسْمَ الاکْبَرَ وَ مِیرَاثَ الْعِلْمِ وَ آثَارَ عِلْمِ النُّبُوَّةِ عِنْدَ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَإِنِّی لَمْ أَتْرُکِ الارْضَ إِلا وَ لِیَ فِیهَا عَالِمٌ تُعْرَفُ بِهِ طَاعَتِی وَ تُعْرَفُ بِهِ وَلایَتِی وَ یَکُونُ حُجَّةً لِمَنْ یُولَدُ بَیْنَ قَبْضِ النَّبِیِّ إِلَی خُرُوجِ النَّبِیِّ الاخَرِ قَالَ فَأَوْصَی إِلَیْهِ بِالاسْمِ الاکْبَرِ وَ مِیرَاثِ الْعِلْمِ وَ آثَارِ عِلْمِ النُّبُوَّةِ وَ أَوْصَی إِلَیْهِ بِأَلْفِ کَلِمَةٍ وَ أَلْفِ بَابٍ یَفْتَحُ کُلُّ کَلِمَةٍ وَ کُلُّ بَابٍ أَلْفَ کَلِمَةٍ وَ أَلْفَ بَابٍ‏ الکافی، ج 1، ص 295

 

20. ماجرای غدیر اوج دعوت پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم ) از مسلمین برای حمایت از علی است گروه زیادی از علمای سنّی این ماجرا را در ذیل آیه‏ یا ایها الرسول ... نقل کرده‏اند. در المنثور، اسباب النزول، تفسیر کشف ثعلبی، حلیة الاولیاء، فخر رازی و ... نقل کردند که سخنان پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) در آن روز از ساعات نخستین تا ظهر طول کشید و در پایان آیه‏ الیوم اکملت ... نازل شد. تاریخ شیعه، مظفر
21. فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله وسلم ) إِلَی حَجَّةِ الْوَدَاعِ ثُمَّ صَارَ إِلَی غَدِیرِ خُمٍّ فَأَمَرَ فَأُصْلِحَ لَهُ شِبْهُ الْمِنْبَرِ ثُمَّ عَلاهُ وَ أَخَذَ بِعَضُدِی حَتَّی رُئِیَ بَیَاضُ إِبْطَیْهِ رَافِعاً صَوْتَهُ قَائِلا فِی مَحْفِلِهِ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ فَکَانَتْ عَلَی وَلایَتِی وَلایَةُ اللَّهِ وَ عَلَی عَدَاوَتِی عَدَاوَةُ اللَّهِ وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الاسْلامَ دِیناً فَکَانَتْ وَلایَتِی کَمَالَ الدِّینِ وَ رِضَا الرَّبِّ جَلَّ ذِکْرُهُ وَ أَنْزَلَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی اخْتِصَاصاً لِی وَ تَکَرُّماً نَحَلَنِیهِ وَ إِعْظَاماً وَ تَفْصِیلا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص مَنَحَنِیهِ وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی ثُمَّ رُدُّوا إِلَی اللّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ‏ الکافی، ج 8، ص 27
22. در زمان ال بویه اکثر مردم ایران و عراق اهل سنّت بودند و ال بویه با خوشرفتاری و بدون تعصّب رفتار می‏کرد. ال بویه در عید غدیر جشن باشکوهی برگزار می‏کردند و چراغانی می‏کردند. آل بویه به ترویج شیعه کمک زیادی کردند. عضدالدوله با وضع شکوه مندی به زیارت شیخ مفید می‏رفت.
23. فاطمیون روز عید غدیر را با شکوه هرچه تمام‏تر جشن می‏گرفتند لباس زیبا می‏پوشیدند و داستان غدیر را برای مردم شرح می‏دادند بیشتر عروسی‏ها را در این روز قرار می‏دادند عیدی می‏دادند و قربانی می‏کردند. تاریخ شیعه، مظفر
24. حسان بن ثابت: اولین شاعر در غدیر بود، ولی ملحق به دشمن علی (علیه السلام ) شد.
25. غدیر1. خاطره شیرین غدیر : آنچه از نظر قرآن و حدیث و تاریخ قطعی است و همه علما اعمّ از شیعه و صدها عالم از اهل سنت از جمله امام احمد حنبل در جلد 4، صفحه 281 مسند خود نوشته‏اند، نقل می‏کنیم، ولی با تجربه چندین قرن خود ثابت می‏کنیم که می‏توانیم در کنار هم زندگی شیرین داشت و در برابر استکبار جهانی ایستاد.
26. اهمیت وارزش غدیر : امت بی امام کشتی بی ناخداست، شب بی چراغ است. اگر غدیر و رهبری الهی نباشد، استعدادها شکوفا نمی‏شود. در کنار پیشرفت امروز دنیا، فساد و جنایات نیز پیشرفت می‏کند؛ یعنی بال علم و تکنولوژی حرکت می‏کند، ولی بال معنویت شکسته است
27. و این است سیمای انسان بدون رهبری الهی در جهان. خیلی تعجب است از کسانی که می‏گویند پیامبر اکرم از دنیا رفت و کسی را تعیین نکرد.!!! مگر در تاریخ پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم ) نمی‏خوانیم: هر گاه قبیله‏ای مسلمان می‏شدند فورا برای آنان حاکم تعیین می‏فرمود.
28. هر گاه لشگری اعزام می‏کرد برای آنان فرمانده تعیین می‏فرمود.همین که به مدینه هجرت کرد در مکه برای خود جانشین تعیین فرمود.
29. بو علی سینا می‏گوید: چگونه باور کنیم خدای حکیمی که از مژه چشم و گودی کف پا غفلت نکرده از رهبری مردم غافل شده.؟!
30. مگر قرآنی که هر کس می‏تواند آیه‏ای از آن را دستاویز اهداف خود کند بدون مفسری معصوم، مانند رسول خدا و جانشین الهی او قابل تکیه است؟
31. به هر حال غدیر تداوم خط رسالت است. تا آمدن حضرت مهدی، عجل الله تعالی، تا روزی که وعده‏های مکرر خداوند در قرآن نسبت به جهانی شدن اسلام محقق شود.
32. غدیر؛ یعنی بیعت با امامی که حکومت برای او وسیله‏ای برای برقراری عدالت اجتماعی است‏
33. 3. سیمای غدیر
34. غدیر یک روز نیست، یک تاریخ است، یک نوع عقیده و فکر است و ضامن اجرای احکام خدا است.
35. غدیر بذر ولایت در دل امت و نشان دادن خورشید است. غدیر به معنای دست انسان در دست ولی خدا و امام معصوم و بیمه شدن از طاغوتها است.
36. غدیر؛ یعنی تداوم رسالت، غدیر؛ یعنی همان گونه که انسان نیاز به پیامبر دارد و پیامبر را خدا تعیین می‏کند، بعد از پیامبر، انسان به امام نیاز دارد و امام را نیز خدا تعیین کند، زیرا انسان همان انسان است و نیاز به رهبری الهی در همه زمان ها و مکان ها دارد.
37. امام واسطه فیض میان خالق و مخلوق باشد، وجود او، کلام او، اخلاق او، سازنده باشد و برترین فرد زمان در تمام کمالات باشد و غدیر سرچشمه آشنایی با این گونه رهبری است و اکنون فرزند غدیر را بنگرید که چگونه رهبری سیاسی را به همراه با معلمی و مربی گری داشت.
38. امام غدیر در عقیده ما نه یک لحظه شک می‏کند، و نه نسبت به مسئله‏ای جهل و تردید دارد، نه عقب نشینی می‏کند و نه تحت تاثیر چیزی قرار می‏گیرد و نه تهدید و وعده‏ای او راتغییر می‏دهد.
39. رهبری غدیر، مالک اشتر و ابوذر را جذب می‏کند و رهبری غیر غدیر عمرو عاص و ولید را. خط غدیر فتوای اعدام سلمان رشدی را صادر می‏کند و به امریکا می گوید هیچ غلطی نمی‏توانی بکنی و لرزه بر اندام استکبار می‏اندازد و طاغوت ها را تحقیر و مستضعفان را عزیز می‏کند. رهبری غدیر، کاخ ندارد؛ در کعبه متولد، و در نماز شهید می‏شود. مشکل امروز مسلمانان غفلت از آیات قرآن در مسئله رهبری است.

0. اگر رهبری غدیر حاکم بود، امروز اسرائیل این همه تجاوز نداشت. مسئله رهبری ازنماز و روزه و حج و جهاد و زکات و غیره مهم‏تر است، زیرا همه احکام اسلام به طور عادی ابلاغ شد، اما در غدیر خم خداوند پیامبرش را تهدید کرد که اگر رهبر الهی را معرفی نکنی تمام زحمات 23 سال تو هدر می‏رود. اللهم صل علی محمد وآل محمد عجل فرجهم اللهم باز نگری 9 /12/1402—18 شعبان1445چهارشنبه

غدیر 3.در آیه 3 سوره‏ مائده که به هنگام بازگشت از حجةالوداع معرفى رهبرى معصوم در غدیر خم نازل مى‏شود، اینگونه مى‏فرماید: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی»

 

 بسم الله الرحمن الرحیم                       

الحمد للّه‏ رب‏ العالمین‏ بارى الخلائق اجمعین و الصلاة و السلام على عبد اللّه و رسوله، و حبیبه و صفیه، و حافظ سره و مبلغ رسالاته، سیدنا و نبینا و مولانا ابى القاسم محمد (ص)، و على آله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم

1. غدیر1
2. در آیه 3 سوره‏ى مائده که به هنگام بازگشت از حجةالوداع در سال دهم هجرى و بعد از معرفى رهبرى معصوم در غدیر  خم نازل مى‏شود، اینگونه مى‏فرماید: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی» امروز نعمت خود را بر شما تمام کردم.
3. کسانى که درباره جانشین واقعى پیامبر نیز کتمان حقیقت کنند، دچار این عقوبت خواهند شد. آنانکه ماجراى غدیر  خم را در کتب تفسیر و تاریخ خود محو و مسیر آیات را تحریف و توجیه مى‏کنند و مردم را به جاى امام معصوم به سراغ دیگران مى‏فرستند، دچار کتمان حقیقت شده‏اند
4. غدیر  در قرآن‏ :اگر هر یک از اکمال دین، اتمام نعمت، رضایت حقّ و یأس کفّار به تنهایى در روزى اتفاق افتد، کافى است که آن روز از «ایّام‏اللّه» باشد. تا چه رسد به روزى مثل غدیر ، که همه‏ى این ویژگى‏ها را یک جا دارد. به همین دلیل در روایات اهل‏بیت علیهم السلام عید غدیر  از بزرگ‏ترین اعیاد به شمار آمده است.
5. پس از تعیین حضرت على علیه السلام به امامت در غدیر  خم، آیه سوم همین سوره نازل شد که امروز نعمتم را بر شما تمام کردم.
6. تأکید این آیه بر مفاهیمى چون نعمت، میثاق، اطاعت، علم به ذات الصّدور، آن هم پس از آیه‏ى غدیر خم، مى‏تواند اشاره به فراموشى محتواى آیه سوم و تخلّف از خط غدیر  باشد. (چنانکه امام باقر علیه السلام فرمود.) وَ اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ ...
7. مصداق روشن پیروان رضوان خدا در «مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ»، پویندگان خط «غدیر  خم» اند، چون آیه‏ى «رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً» بعد از نصب علىّ‏بن ابى‏طالب علیهما السلام به مقام جانشینى پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله نازل شد.
8. امام صادق علیه السلام فرمود: «على علیه السلام هزاران شاهد در غدیر  خم داشت، ولى نتوانست حقّ خود را بگیرد، در حالى که اگر یک مسلمان دو شاهد داشته باشد، حقّ خود را مى‏گیرد!»
9. این آیه به دلایلى که خواهد آمد مربوط به جانشینى حضرت على علیه السلام و نصب او به ولایت در غدیر  خم به هنگام برگشت پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله از سفر حج در سال دهم هجرى است. جالب اینکه این آیه در میان دو آیه‏اى قرار گرفته که مربوط به اقامه‏ى کتاب آسمانى است و شاید اشاره به این باشد که میان رهبر معصوم و اقامه‏ى کتاب آسمانى، پیوند محکمى برقرار است. آرى، امام است که مى‏تواند کتاب آسمانى را به پا دارد و این کتاب خداست که مى‏تواند امام واقعى را معرّفى کند.
10. همه‏ى مفسّران شیعه به اتکاى روایات اهل بیت علیهم السلام و نیز بعضى از مفسّران اهل‏سنت به عنوان یکى از مصادیق، آیه را مربوط به نصب حضرت على علیه السلام در غدیر  خم به ولایت وامامت امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام است.
11. صاحب تفسیر المنار از مُسند احمد و ترمذى و نسائى و ابن ماجه، حدیثِ «مَن کنتُ مولاه فعلىّ مولاه» را با سند صحیح و موثّق بیان کرده است و سپس با دو جمله به خیال خود در آن تشکیک نموده است: اوّل این‏که مراد از ولایت، دوستى است. (غافل از آنکه دوستى نیاز به بیعت گرفتن و تبریک گفتن و آن همه تشریفات در غدیر  خم نداشت) دوم آنکه اگر حضرت على علیه السلام امام و رهبر بعد از رسول اکرم صلى الله علیه و آله بود، چرا فریاد نزد و ماجراى نصب خود را در غدیر  نگفت؟! (غافل از آنکه در سراسر نهج‏البلاغه و کلمات حضرت على علیه السلام ناله‏ها و فریادها مطرح است؛ ولى صاحب المنار گویا آن ناله‏ها و فریادها را نشنیده است).
12. روایات بسیارى از شیعه و سنّى، ما را از تحیّر نجات داده و راه را نشان مى‏دهد. روایات مى‏گوید: آیه مربوط به هجدهم ذیحجه سال دهم‏هجرى در سفر حجةالوداع پیامبر اسلام است، که آن حضرت در بازگشت به سوى مدینه، در مکانى به نام «غدیر  خم» به امر الهى فرمان توقّف داد و همه در این منطقه جمع شدند. مکانى که هم آب و درخت داشت و در گرماى حجاز، کارساز بود و هم محلّ جداشدن کاروان‏هاى زائران مکّه بود و اهل یمن، عراق، شام، مدینه و حبشه از هم جدا مى‏شدند.
13. پس از وفات حضرت رسول صلی الله علیه وآله ، حضرت زهرا علیها السلام به در خانه‏هاى مردم مى‏رفت و مى‏گفت: مگر نبودید و نشنیدید که رسول خدا در غدیر  خم چه فرمود؟ مى‏گفتند: ما در غدیر  خم، در فاصله دورى بودیم و صداى پیامبر را نمى‏شنیدیم!! اللّه اکبر از کتمان، از ترس، از بى‏وفایى و از دروغ گفتن به دختر پیامبر خدا.
14. این سوره با جمله‏ى «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» آغاز شده و ماجراى غدیر  در آیه‏ى 67 مطرح شده و در این آیه پیمان‏شکنى و کشتن اولیاى خدا و تکذیب آنان مطرح شده، مى‏تواند ضمن افشاگرى از حالات بنى‏اسرائیل، مایه‏ى عبرت و زنگ خطرى براى مسلمانان باشد تا پیام و پیمان غدیر  خم را نادیده نگیرند.
15. در دعایى از امام صادق علیه السلام نقل شده که پس از نماز عید غدیر ، از خدا خواسته شود نعمت‏هایش را براى ما مستدام بدارد، چون خود فرموده است: فمستقر و مستودع.
16. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در غدیر خم به مردم فرمودند: «معاشر النّاس سلّموا على علىّ بامرة المؤمنین» اى مردم! به علىّ به عنوان امیرالمؤمنین سلام کنید و بگویید: الحمدللّه الّذى هدنا لهذا ....
17. پس از تعیین حضرت على علیه السلام به امامت از سوى پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله که به فرمان خداوند در غدیر  خم انجام شد و حضرت فرمودند: «مَن کنت مولاه فهذا علىّ مولاه»، نعمان‏بن حارث که از منافقان بود، نزد پیامبر آمده، گفت: ما را به توحید، نبوّت، جهاد، حج، روزه، نماز و زکات، دستور دادى پذیرفتیم، حالا هم این جوان را امام ما قرار داده‏اى؟! پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: وَ اللَّهِ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ إِنَّ هَذَا مِنَ اللَّهِ‏
18. روز عید غدیر  خم شخصی به نام حارث بن نعمان خدمت پیغمبر رسید و گفت: گفتی نماز بخوانید خواندیم، گفتی حج به جا آورید، رفتیم. دستور روزه آمد اطاعت کردیم. حالا پسر عمویت را برای بعد از خودت نصب می کنی، به من بگو آیا این جمله‏ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ‏ آیا این از خداست یا از خودت. حضرت فرمود: وَ اللَّهِ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ إِنَّ هَذَا مِنَ اللَّهِ‏
19. مرحوم علامه امینى قدس سره در کتاب شریف الغدیر  نام سى نفر از بزرگان مفسّرین و محدّثین، از قرن سوم هجرى تا قرن چهاردهم را نقل کرده که گفته‏اند: شأن نزول آیه «سَأَلَ سائِلٌ» مربوط به شخصى مى‏باشد که به پیغمبر گفت: نصب امیرالمؤمنین به خلافت در روز غدیر  از طرف خودت بود یا از طرف خدا؟! ما را به حج و روزه و زکات فرمان دادى و ما قبول کردیم، امّا راضى نشدى، تا آن که پسر عموى خودت را بر ما حاکم کردى! سپس گفت: «اللَّهُمَّ إِنْ کانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِکَ فَأَمْطِرْ عَلَیْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ» خدایا اگر این امر حق است از آسمان سنگى بباران (تا نابود شویم و شاهد چنین روزى نباشیم). سنگى فرود آمد و او نابود شد و این آیه نازل شد. «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ»
20. مادامى که انسان در مدار احسان و تقوا باشد، خدا با اوست، ولى اگر از مدار خارج شد، مشمول لطف خدا نیست. باید دید مسیر حرکت‏ها، موضعگیرى‏ها، عکس العمل در برابر غدیر  خم و بیعت به کجا انجامید؟
21. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در آخرین حج خود در مسیر برگشت از مکّه (روز هیجدهم ذى‏الحجه) در غدیر  خم به فرمان خداوند، حضرت على علیه السلام را جانشین خود قرار داد، آیه نازل شد امروز من اسلام را به عنوان دین کامل براى شما پسندیدم؛ «رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً» در این آیه نیز وعده‏ى خداوند پیروزى آن دینى است که پسندیده است؛ «دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى‏ لَهُمْ».
22. بنابراین اسلامى که جهان را خواهد گرفت، اسلامِ غدیر خم است.
23. ما مى‏توانیم تمام کارهاى خود را رنگ الهى دهیم، چنانکه قرآن مى‏فرماید: «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» مثلًا هرگاه صورت خود را مى‏شوییم، قصد وضو نماییم، هرگاه مى‏نشینیم مثل پیامبر صلى الله علیه و آله روبه قبله نشینیم، به جاى مدرک و مقام، براى رضاى خداوند درس بخوانیم، لباسى که براى همسر مى‏خریم، به مناسبت اعیاد مذهبى همچون عید غدیر  یا تولّد حضرت زهرا علیها السلام باشد، هدیه‏اى که براى فرزند خود مى‏خریم به مناسبت کسب یک کمال معنوى باشد، همان گونه که در این آیه به جاى هشت سال فرمود: به اندازه‏ى هشت حج.
24. اگر مسلمانان تسلیم این آیه بودند، پس از آن که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در غدیر  خم به فرمان خداوند على علیه السلام را به جانشینى خود و رهبرى امّت اسلام معرّفى کرد و فرمود: «من کنت مولاه فهذا على مولاه» دیگرى را بر على علیه السلام ترجیح نمى‏دادند.
25. هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه و آله در غدیرخم، حضرت على علیه السلام را به جانشینى خود منصوب کرد، بعضى گفتند: محمّد در بالا بردن بازوى پسر عمویش (از تعصّب فامیلى و فامیل مدارى) کوتاهى نمى‏کند. آنگاه این آیات نازل شد.
26. نیش و نوشهاى برخى مسلمانان و مخالفان به پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله، در ماجراى نصب حضرت على علیه السلام به امامت در غدیر  خم، به قدرى بود که خداوند، پیامبرش را سفارش به صبر مى‏کند. سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ ... فَاصْبِرْ صَبْراً جَمِیلًا
27. نمونه این استضعاف و پشت پازدن به نداى انبیا را درباره پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله نیز مى‏بینیم، آنجا که در بستر رحلت فرمود: «قلم و کاغذ بیاورید تا مطلبى بنویسم» چگونه به حضرتش جسارت شد و درباره تعیین رهبر براى امت، در ماجراى غدیر  از خود بى‏تفاوتى نشان دادند و نصب پیامبر را نادیده گرفته، به سراغ دیگرى رفتند.
28. حدود صدهزار نفر در غدیرخم، مقام رهبرى را به حضرت على علیه السلام تبریک گفتند و پس از دو ماه به کلى فراموش کردند. بعد از قتل عثمان همه اقشار دور آن حضرت را گرفتند و با او بیعت کردند ولى طولى نکشید که گروهک‏هایى علیه نظام او قیام نمودند وجنگ‏هاى جمل، نهروان و صفّین را به راه انداختند.
29. چنانکه عدّه بسیار زیادى از اصحاب رسول خدا که مورد قبول همه مسلمانان هستند نیز این ماجرا را نقل کرده و گفته‏اند که آیه درباره ماجراى غدیر  خم و مسئله جانشینى پیامبر است. براى آشنایى بیشتر مى‏توانید به کتاب الغدیر  و تفسیر نمونه مراجعه فرمائید.
30. علّامه امینى در اوائل جلد یکم کتاب الغدیر ، نام 356 نفر از علماى اهل سنت که داستان غدیر  را نقل‏کرده‏اند، ذکر نموده است‏
31. از همه گذشته پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله براى معرفى و نصب امام، مدت‏ها در بیابان غدیر  خم براى تمرکز و اجتماع مردم صبر کرد و همین که همه مردم در مکان واحد جمع شدند مسئله رهبرى معصوم را بیان فرمود و حال آنکه براى بیان دیگر زیربناها چنین نکرد.
32. ماجراى غدیر : پس از بجاى آوردن اعمال حج، در برگشت، کاروان به چهار راهى رسید که حجاج هر کدام به راه خود مى‏رفتند. نام آن محل، غدیر خم بود.
33. هنگامى که فاطمه زهرا علیها السلام در تاریکى‏هاى شب به در خانه مهاجر و انصار مى‏آمد و سخنان پیامبر را در ارتباط با جریان غدیر  و خلافت على علیه السلام به آنها یادآورى مى‏کرد، نگویند: ما نشنیدیم!
34. آیا پیام غدیر ، دوستى علىّ علیه السلام بود؟
35. در بیان ماجراى آخرین سفر حج رسول خدا از کوچک‏ترین مطلبى فرو گذار نکرده‏اند و به اصطلاح قدم به قدم ماجراى سفر رسول خدا به مکه را نوشته و نقل کرده‏اند، اما از برگشت رسول خدا از آن سفر حج و رفتن به مدینه، اصلًا خبرى نیست! زیرا در نقل آن بایستى ماجراى غدیر  خم را نقل مى‏کردند، لذا مغرضانه هیچ نقلى از برگشت نیست!!
36. اى کاش، جاده از کنار سرزمین «غدیرخم» مى‏گذشت تا در مسیر، جایگاه انتصاب مقام رهبرى را هم مى‏دیدیم و به یاد مى‏آوردیم که اینجا غدیر خم است. در مسیر راه مدینه است. محل جدا شدن حجاج مدینه و یمن و حبشه از یکدیگر است. اینجا، محلى است که رسول خدا صلى الله علیه و آله حامل رساندن پیامى بس بزرگ شد. اینجا، مکانى است که حجاج آخرین دیدار را با رسول گرامى صلى الله علیه و آله داشتند و بعد هر دسته از طریقى به سوى دیار خود رفتند. اینجا، محل سخنرانى رسول الله صلى الله علیه و آله است. بهر حال خداوند جزاى کسانى که منطقه غدیر  خم و حوادث آن را نادیده گرفته‏اند بدهد.نگفته اند که اینجا، غدیر خم است.
37. این حوادث تلخ در امت اسلام هم بوده است. رسول خدا (صل الله علیه وآله ) على‏بن ابیطالب را در غدیر  خم در میان حدود صدهزار نفر به جانشینى پس از خود منصوب کرد؛ ولى مردم به قول دعاى ندبه، فرمان رسول اللّه را امتنان نکردند.
38. آرى پیامبر خدا صلى الله علیه و آله قرآن مجسم بود و چون پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله حضرت على علیه السلام را در آیه مباهله جان خود دانسته است، پس آن حضرت نیز قرآن مجسم است و اگر در روایات آمده است که نماز بى ولایت على علیه السلام قبول نیست، جاى تعجّب نیست. زیرا در آیه غدیر خم خداوند به پیامبرش خطاب کرد که رسالت بدون ابلاغ ولایت قبول نیست: «یا ایّها الرّسول بلّغ ... و ان لم تفعل فما بلغت رسالته» اى پیامبر آنچه از طرف پروردگارت به تو نازل شد ابلاغ کن و اگر انجام ندهى رسالت الهى را نرسانده‏اى. آرى رسالت پیامبر نیز بدون ولایت مردود است.
39. قرآن کریم دینى را کامل مى‏داند که علاوه بر دستورات خوب، رهبرى جامعه را به فردى بسپارد که تمام کمالات را داشته باشد. در سوره مائده آیه سوم میخوانیم‏: [الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُم‏]، امروز دین شما را کامل کردم. و آن روز، همان روزى بود که پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) در بازگشت از آخرین سفر حج، در سرزمین غدیر  خم، به فرمان پروردگارش دست امام على (علیه السلام) را بلند کرده و به مردم اعلام فرمود: «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِىٌّ مَوْلَاهُ»، هر کس که من مولا و سرپرست او هستم، على مولا و سرپرست اوست.
40. اولین امام ما حضرت على (علیه السلام) است که بارها و بارها توسط پیامبر اسلام به مردم معرفى شد و در اواخر عمر نیز هنگامى که از آخرین سفر حج برمیگشتند به فرمان خداوند در مراسمى باشکوه بعد از نماز ظهر و سخنرانى در غدیر  خم، ایشان را به همه معرفى کردند.

0. سالهاست در فکر ترویج تفسیر قرآن هستم و در این راستا خداوند توفیقاتى مرحمت فرموده است. در سال هشتاد که از حج برگشتم، پیشنهاد دوستان در ستاد تفسیر، مرا در شب و روز عید غدیر  به فکر واداشت که آیا مى‏توان مسیر سخنرانى‏هاى محرم را قرآنى کرد، یعنى سیماى امام حسین علیه السلام و اهداف آن عزیز را ومسائل کربلا و صحنه‏هایى که پیش آمد از جهاد، تصمیم، عشق، ایمان، خلوص و شهادت‏ که اهل بیت قرآن  مجسم هستند . اللهم صل علی محمد وآل محمد عجل فرجهم باز نگری 9 /12/1402—18 شعبان1445چهار شنبه

واقعه غدیر2 مرحوم علامه امینى نام 110 نفر از آنان و نام دانشمندان و مورخان و شاعران بسیارى از شیعه و سنّى، که در طول 14 قرن گذشته به این موضوع پرداخته‏اند، در مجموعه یازده جلدى الغدیر آورده است.

بسم الله الرحمن الرحیم                      

الحمد للّه‏ رب‏ العالمین‏ بارى الخلائق اجمعین و الصلاة و السلام على عبد اللّه و رسوله، و حبیبه و صفیه، و حافظ سره و مبلغ رسالاته، سیدنا و نبینا و مولانا ابى القاسم محمد (ص)، و على آله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم

1. غدیر3
2. اکنون که این سطرها را مى‏نویسم، شبى است که حضرت على علیه السلام در روز آن در غدیر  خم به امامت نصب شد، همانها که‏ «یدخلون فى دین اللّه افواجا» بودند، صحنه را دیدند و تبریک هم گفتند، اما پس از چندى على علیه السلام را رها کردند، زیرا ایمان در قلبشان داخل نشده بود. این است تفاوت دخول مردم در دین با دخول دین در مردم.
3. از مجموع آیاتى که راجع به حضرت على علیه السلام مى‏باشد، دو آیه مربوط به ماجراى نصب حضرت به امامت، در غدیر خمّ است که عبارتند از: آیات 3 و 67 سوره مائده.
4. علاوه بر این دو آیه، روایات بسیارى از یاران پیامبر درباره واقعه غدیر  رسیده است که مرحوم علامه امینى نام 110 نفر از آنان و نام دانشمندان و مورخان و شاعران بسیارى از شیعه و سنّى، که در طول 14 قرن گذشته به این موضوع پرداخته‏اند، در مجموعه یازده جلدى الغدیر آورده است.
5. هنگام بازگشت، جبرئیل نازل شد و این آیه را آورد: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ ...» و پیامبر را مامور نمود تا ولایت على ابن ابى‏طالب را اعلام کند. لذا پیامبر در منطقه‏اى به نام غدیر  خمّ، دستور توقف داد
6. روز نصب امام: روشن است هیچ موضوعى نیست که مایه ناامیدى کامل دشمنان گردد، جز تعیین جانشین، آن هم جانشینى همچون على ابن ابى‏طالب که شجاعت و زکاوت او مورد پذیرش همه، از دوست و دشمن بود. و این امر در روز هجدهم ذى‏الحجه در سرزمین غدیر  خمّ اتفاق افتاد و حضرت على علیه السلام به امامت مسلمین منصوب گردید. کسى که امام خمینى درباره‏اش فرمود: اگر پیامبر صلّى الله علیه و آله هیچ کارى نمى‏کرد و فقط یک على علیه السلام تربیت مى‏کرد، کافى بود.
7. قرآن در سه مورد مى‏گوید: در آینده نعمت را بر شما تمام خواهم کرد. یک جا پس از تغییر قبله است که مى‏فرماید: «وَ لِأُتِمَّ نِعْمَتى عَلَیْکُمْ» (بقره/ 150) در فتح مکه نیز مى‏گوید: «وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ» (فتح/ 2) در پایان آیه کسب طهارت براى نماز نیز مى‏گوید: «وَ لِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُم» (مائده/ 6) اما در آیه غدیر  خم مى‏فرماید: «أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتى» نعمتم را بر شما تمام کردم. یعنى با نصب امام، نعمت الهى بر مردم کامل شد.
8. اسلام بر ادیان غالب شده و کره زمین را خواهد گرفت. اما کدام اسلام؟ این آیه مى‏فرماید: اسلامى که کره زمین را فرامى‏گیرد، اسلامِ غدیر خم است، زیرا در آیه غدیر  خم فرمود: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِى وَ رَضِیتُ لَکُمْ الْإِسْلَامَ دِینًا» یعنى اسلامى را که در غدیر  خمّ کامل کردم، به عنوان دین براى شما پسندیدم. آن وقت راجع به آینده جهان مى‏گوید: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِى الْأَرْضْ ... وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِى ارْتَضى لَهُم» (نور/ 55) خدا به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏اند، وعده داده است که‏
9. در غدیر  خم مى‏گوید: «رَضِیتُ»، و در مورد حکومت بر زمین مى‏گوید: «ارْتَضى‏»، ریشه هر دو یکى است. پیداست مکتبى که مى‏تواند همه دنیا را زیر پرچم خودش جمع کند، مکتب اهل بیت علیهم السلام است.
10. امام خمینى فرمود هر کس بخواهد اطلاعات از چگونگى حدیث غدیر  پیدا کند، باید به کتاب‏ عبقات‏الانوار سید بزرگوار حامدحسین هندى که چهارده جلد بزرگ در حدیث غدیر  تصنیف کرده و چنین کتابى تاکنون در شیعه نوشته نشده، مراجعه کند. کشف‏الاسرار، صفحه 141.
11. غدیر  در قرآن‏ : یاس کفّار به تنهایى در روزى اتفاق افتد، کافى است که آن روز ایّام‏اللّه باشد. تا چه رسد به روزى مثل غدیر ، که همه‏ى این ویژگى‏ها را یک جا دارد. به همین دلیل در روایات اهل‏بیت علیهم السلام عید غدیر ، از بزرگ‏ترین اعیاد به شمار آمده است.
12. امام صادق علیه السلام فرمود: على علیه السلام هزاران شاهد در ماجراى غدیر  خم داشت، ولى نتوانست حقّ خود را بگیرد، در حالى که اگر یک مسلمان دو شاهد داشته باشد، حقّ خود را مى‏گیرد!
13. این آیه به دلایلى که خواهد آمد مربوط به جانشینى حضرت على علیه السلام و نصب او به ولایت در غدیر  خم به هنگام برگشت پیامبراکرم صلى الله علیه و آله از سفر حج در سال دهم هجرى است. ‏
14. همه‏ى مفسّران شیعه به اتکاى روایات اهل بیت علیهم السلام و نیز بعضى از مفسّران اهل‏سنت به عنوان یکى از مصادیق، آیه را مربوط به نصب حضرت على علیه السلام در غدیر  خم به ولایت و امامت دانسته‏اند. جالب آنکه صاحب تفسیر المنار از مسند احمد و ترمذى و نسائى و ابن ماجه، حدیثِ «مَن کنتُ مولاه فعلىّ مولاه‏» را با سند صحیح و موثّق بیان کرده است و سپس با دو جمله به خیال خود در آن تشکیک نموده است: اوّل اینکه مراد از ولایت، دوستى است. (غافل از آنکه دوستى نیاز به بیعت گرفتن و تبریک گفتن و آن همه تشریفات در غدیر  خم نداشت) دوّم آنکه اگر حضرت على علیه السلام امام و رهبر بعد از رسول‏اکرم صلى الله علیه و آله بود، چرا فریاد نزد و ماجراى نصب خود را در غدیر  نگفت؟! (غافل از آنکه در سراسر نهج‏البلاغه و کلمات حضرت على علیه السلام ناله‏ها و فریادها مطرح است، ولى صاحب المنار گویا آن ناله‏ها و فریادها را نشنیده است.
15. روایات بسیارى از شیعه و سنّى، ما را از تحیّر نجات داده و راه را نشان مى‏دهد. روایات مى‏گوید: آیه مربوط به هجدهم ذیحجه سال دهم‏هجرى در سفر حجةالوداع پیامبر اسلام است، که آن حضرت در بازگشت به سوى مدینه، در مکانى به نام «غدیر  خم» به امر الهى فرمان توقّف داد و همه در این منطقه جمع شدند. مکانى که هم آب و درخت داشت و در گرماى حجاز، کارساز بود و هم محلّ جداشدن کاروان‏هاى زائران مکّه بود و اهل یمن، عراق، شام، مدینه و حبشه از هم جدا مى‏شدند.
16. حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام ) به آنها می فرمود : مگر نبودید و نشنیدید که رسول خدا در غدیر  خم چه فرمود؟ مى‏گفتند: ما در غدیر  خم، در فاصله دورى بودیم و صداى پیامبر را نمى‏شنیدیم!! اللّه اکبر از کتمان، از ترس، از بى‏وفایى و از دروغ گفتن به دختر پیامبر خدا.
17. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در آخرین حج خود در مسیر برگشت از مکّه (روز هیجدهم ذى‏الحجه) در غدیر  خم به فرمان خداوند حضرت على علیه السلام را جانشین خود قرار داد، آیه نازل شد امروز من اسلام را براى شما پسندیدم؛ «رَضیتُ لکم الاسلام دیناً» در این آیه نیز مورد وعده‏ى خداوند پیروزى آن دینى است که خدا پسندیده است؛ «دینهم الّذِى ارتضى لهم» و دینى که خدا پسندیده و اعلام کرده، همان مکتب غدیر  خم است.
18. چنانکه ملاحظه مى‏کنید در هر دو آیه «اتمام نعمت» به صیغه فعل مضارع بیان شده است که نشانه‏ى حدوث آن در آینده است؛ ولى در آیه 3 سوره‏ى مائده که به هنگام بازگشت از حجة الوداع در سال دهم هجرى و بعد از معرفى رهبرى معصوم در غدیر  خم نازل مى‏شود، این‏گونه مى‏فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى» امروز نعمت خود را بر شما تمام کردم.
19. خداوند، پیامبرش را نیز مأمور استفاده از تمثیل کرده، میفرماید: «واضرب لهم مثل الحیاه الدنیا ...». در سخنان ائمه علیهم السلام نیز بسیار دیده میشود که از تمثیل استفاده کردهاند. همچنین امّ الائمه، حضرت صدّیقه شهیده، فاطمه زهراء علیها السلام نیز در مسجد مدینه در خطبهاى علیه حاکمان وقت، آیه 92، سوره مبارکه نحل را تلاوت کرد و فرمود: مثال شما به خاطر پیمان شکنى نسبت به بیعتى که در غدیر  خم با على علیه السلام داشتید، مثال همان زنى است که میبافت و سپس بافتههاى خود را پنبه مى‏کرد.
20.  ما مى‏توانیم تمام کارهاى خود را رنگ الهى دهیم، چنانکه قرآن مى‏فرماید: «صبغةاللّه و مَن أحسن من اللّه صبغة» مثلًا هرگاه صورت خود را مى‏شوییم، قصد وضو نماییم، هرگاه مى‏نشینیم مثل پیامبر صلى الله علیه و آله روبه قبله نشینیم، به جاى مدرک و مقام، براى رضاى خداوند درس بخوانیم، لباسى که براى همسر مى‏خریم، به مناسبت اعیاد مذهبى همچون عید غدیر  یا تولّد حضرت زهرا علیها السلام باشد، هدیه‏اى که براى فرزند خود مى‏خریم به مناسبت کسب یک کمال معنوى باشد، همان گونه که در این آیه به جاى هشت سال فرمود: به اندازه‏ى هشت حج.
21. هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه و آله در غدیر  خم، حضرت على علیه السلام را به جانشینى خود منصوب کرد، بعضى گفتند:
22. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در آخرین حج خود در مسیر برگشت از مکّه (روز هیجدهم ذى‏الحجه) در غدیر  خم به فرمان خداوند، حضرت على علیه السلام را جانشین خود قرار داد، آیه نازل شد امروز من اسلام را به عنوان دین کامل براى شما پسندیدم؛ «رَضیتُ لکم الاسلام دیناً» در این آیه نیز وعده‏ى خداوند پیروزى آن دینى است که پسندیده است؛ «دینهم الّذِى ارتضى لهم». بنابراین اسلامى که جهان را خواهد گرفت، اسلامِ غدیر  خم است.
23. اگر مسلمانان تسلیم این آیه بودند، پس از آن که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در غدیر  خم به فرمان خداوند على علیه السلام را به جانشینى خود و رهبرى امّت اسلام معرّفى کرد و فرمود: «من کنت مولاه فهذا علىّ مولاه» دیگرى را بر على علیه السلام ترجیح نمى‏دادند.
24. عید غدیر  رهبری معرفی و نصب می شود که هم تمام وجودش وظیفه است و هم در سایه او مردم وظیفه حاکمیت و غریزه را کنترل می‏کنند. رهبری تعیین می‏شود که حاکمیت او بر تمام شئون وجودی انسان مسلم است و لذا در روایات:
25. 2. واقعه غدیر : ماجرای غدیر موقع نماز در جای مناسبی که اسم آن مکانها در الغدیر  برده شده خواندند و وارد مکه شدند، مناسک را به جا آوردند و مراجعت کردند تا رسیدند به غدیر
26. خم (غدیر  خم مکانی است که راههای عراق، مصر و مدینه از آنجا جدا می‏شوند) روز 18 ذی الحجه که مصادف با روز پنج شنبه بود به آنجا رسیدند، جبرئیل نازل شد: یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ‏ مائده/ 67. و دستور داد که حضرت علی (علیه السلام) را پیشوای مردم معرفی کند و امر به علاقه به وی و وجوب اطاعتش را به همه گوشزد کند، چون عده‏ای از مردم تندرو بودند و از حضرت جلو افتاده بودند و نزدیک جحفه رسیده بودند. وقتی آیه نازل شد، پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم) امر فرمود: جلوئی‏ها برگردند و عقب مانده‏ها خود را برسانند. برای تشکیل آن اجتماع مهم پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم) دستوراتی دادند و سایه‏گاهی برای آن وجود مقدس قرار داده شد، آن روز آنقدر گرم بود که این جمعیت انبوه از شدت گرما بعضی لباسهای خود را به سر افکنده و بعضی زیر پا انداخته تا ریگها پای آنها را آسیب نرساند، خلاصه موقع ظهر شد. ندای ظهر بلند شد، با حضرت نماز را خواندند، یک بلندی از پالانهای شتر تشکیل داده و در وسط جمعیت پیامبر ( صلی الله علیه وآله وسلم) بالا رفته با صدای بلند که همه بشنوند شروع به خطبه کرده
27. و فرمودند: الحمد لله و نستعینه و نومن به و نتوکل علیه و نعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا الذی لا هادی لمن ضل و لا یضل لمن هدی و اشهد ان لا اله الا الله و ان محمداً عبده و رسوله اما بعد یا ایها الناس قد نبانی اللطیف الخبیر انه لم یعمر نبی الا مثل نصف الذی قبله و انی اوشک ان ادعی فاجبت و انی مسئول و انتم مسئولون فماذا انتم قائلون؟ قالوا نشهد انک قد بلغت و نصحت و جهدت فجزاک الله خیرا قال الستم تشهدون ان لا اله الا الله و ان محمدا عبده و رسوله و ان جنته حق و ناره حق و ان الموت حق و ان الساعه آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور؟ قالوا بلی نشهد بذلک. قال: اللهم اشهد ثم قال: ایها الناس الا تسمعون؟ قالوا: نعم. قال فانی فرط علی الحوض و انتم واردون علی الحوض و ان عرضه ما بین صنعا و بصری و (صنعاء عاصمة الیمین و بصری من دمشق) فیه اقداح علی عدد النجوم من فضه فانظروا کیف تخلفونی فی الثقلین (الثقل کل شیی‏ء خطیر نفس) فنادی مناد و ما الثقلان یا رسول الله (ص)؟ قال الثقل الاکبر کتاب الله طرف بید الله و طرف بایدیکم فتمسکوا به لا تضلوا و الاخر الاصغر عترتی و ان اللطیف اللخبیر نبانی انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض فسالت ذلک لهما ربی فلا تقدموهما فتهلکوا و لا تقصروا عنهما فتهلکوا ثم اخذ بید علی (علیه السلام) فرفعها حتی روی بیاض اباطهما و عرّفه الیوم اجمعون فقال: ایها الناس من اولی الناس بالمومنین من انفسهم؟ قالوا: الله و رسوله اعلم قال ان الله مولای و انا مولی المؤمنین و انا اولی بهم من انفسهم فمن کنت مولاه فعلی مولاه یقولها ثلاث مرات (و فی لفظ احمد امام الحنابله اربع مرات) ثم قال اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و احب من احبه‏
28. 2. ناقلین حدیث غدیر 3. کتاب در حوزه غدیر 4. تصریح علماء به واقعه غدیر ..غزالی بعد از نقل کلماتی مفصل گفته: جمهور علماء اتفاق دارند به حدیث غدیر  و کلمه (من کنت الخ) و لکن هوا و هوس و حب ریاست غالب شد و شد آنچه نباید بشود.
29. ابن جوزی حنفی گفته اتفاق دارند علماء بر قصه غدیر  18 ذی الحجه با بودن 120000 نفر در حجه الوداع و منتشر شد در تمام شهرها.
30. قال ابو سالم شافعی: نزلت آیه یوم غدیر  خم فی علی بن ابیطالب.
31. قال الحافظ ابوالقاسم ابن عباس: نَزَلَتِ الایَةُ یَوْمَ غدیر  خُم‏فِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب.
32. قال الحافظ ابی حاتم: نَزَلَتِ الایَةُ یَوْمَ غدیر  خُم‏فِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب.
33. قال الحافظ ابوبکر: نَزَلَتِ الایَةُ یَوْمَ غدیر  خُم‏فِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب.
34. قال ابوالحسن الواحدی: نَزَلَتِ الایَةُ یَوْمَ غدیر  خُم‏فِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب.
35. قَال ابْنُ عَبَّاسٍ:" نَظَرَ عَلِیٌّ فِی وُجُوهِ النَّاسِ فَقَالَ إِنِّی لاخُو رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ وَزِیرُهُ وَ لَقَدْ عَلِمْتُمْ أَنِّی أَوَّلُکُمْ إِیمَاناً بِاللَّهِ تَعَالَی وَ بِرَسُولِهِ ثُمَّ دَخَلْتُمْ بَعْدِی فِی الاسْلامِ وَ أَنَا ابْنُ عَمِّ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَخُوهُ وَ شَرِیکُهُ فِی نَسَبِهِ وَ أَبُو وَلَدَیْهِ وَ زَوْجُ ابْنَتِهِ سَیِّدَةِ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ لَقَدْ عَرَفْتُمْ أَنَّا مَا خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَخْرَجاً إِلا رَجَعْنَا وَ أَنَا أَحَبُّکُمْ إِلَیْهِ وَ أَوْثَقُکُمْ فِی نَفْسِهِ وَ أَشَدُّ نِکَایَةً فِی الْعَدُوِّ وَ آثَرُ وَ لَقَدْ رَأَیْتُمْ بَعْثَهُ إِیَّایَ مَرَّاتٍ وَ وَقْفَتَهُ یَوْمَ غدیر  خُمٍّ وَ قِیَامِی مَعَهُ وَ رَفْعَهُ بِیَدِی وَ لَقَدْ آخَی بَیْنَ الْمُسْلِمِینَ فَمَا اخْتَارَ لِنَفْسِهِ أَحَداً غَیْرِی وَ لَقَدْ قَالَ لِی أَنْتَ أَخِی وَ أَنَا أَخُوکَ فِی الدُّنْیَا وَ الاخِرَةِ" کشف‏الغمة، ج 1، ص 80.
36. امام حسن علیه السلام  فرمودند :اگر مردم با پدرم بیعت می‏کردند رحمت خدا از آسمان بر آن‏ها نازل می‏گشت، لکن اختلاف شد تا امر رسید به بردگان آزاد شده (معاویه و پدرش) در حالی که پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: رمز عقب نشینی مردمی این است که مفضول بر فاضل مقدم شود. بنی اسرائیل هارون را رها کردند و سامری را اختیار نمودند، مردم هم پدرم را رها کرده و ....، من و پدرم معذوریم، چون یاور نیافتیم، شما غدیر  خم را فراموش کردید". (خطبه مفصل است. صلح امام حسن علیه السلام ص 387) و از بحار ج 10، ص 114.
37. منصور، خودش فضائل علی (علیه السلام ) را نقل می‏کند و خودش راوی حدیث غدیر  است و اولین بار مردم را به اسم اهل بیت (علیه السلام) دعوت می‏کرد، ولی بعد کار به جائی رسید که بنی امیه را عظمت می‏داد. ص 569
38. بخاری گویا مواظب بوده از امام صادق (علیه السلام) حدیثی نقل نکند.!!! با اینکه از شاگردان امام صادق (ع) حدیثها نقل کرده است. بخاری از این‏کارها زیاد کرده مثلا آیه تطهیر و حدیث غدیر  و ثقلین را هم با داشتن صدها مدرک معتبر از باقی صحاح و کتب معتبره نقل نکرده واین تفسیری جز این که ایشان شهامت نداشتند و ترسو و دست نشانده حکام جور بودند، ندارد.
39. بخاری آیه غدیر  را نقل نکرده با اینکه بیش از 30 کتاب مستقل درباره غدیر  خم نوشته شده است و بیش از 100 صحابی و 80 تابعی آنرا نقل کرده است.. غدیر  خم مکمل حج است‏ ..نصب امام درمسیر حج (غدیر  خم)
40. جابر بن عبدالله انصاری و ابوذر غفاری و ... درایام حج شرکت کرده از هر فرصتی استفاده می نمودند و حدیث غدیر  خم را نقل می‏کردند.

0. حضرت به انس بن مالک فرمود: بیا شهادت بده که پیامبر (ص) در غدیر  فرمود: من کنت مولاه فهذا علیّ مولاه گفت پیر شده‏ام، فراموش کرده‏ام. اللهم صل علی محمد وآل محمد عجل فرجهم باز نگری 9 /12/1402—18 شعبان1445چهار شنبه

         

عید غدیر1 : از اکمال دین، اتمام نعمت، رضایت حقّ و یأس کفّار به تنهایى در روزى اتفاق افتد، کافى است که آن روز از «ایّام‏اللّه» باشد. تا چه رسد به روزى مثل غدیر، که همه‏ى این ویژگى‏ها را یک جا دارد.

بسم الله الرحمن الرحیم 

الحمد للّه‏ رب‏ العالمین‏ بارى الخلائق اجمعین و الصلاة و السلام على عبد اللّه و رسوله، و حبیبه و صفیه، و حافظ سره و مبلغ رسالاته، سیدنا و نبینا و مولانا ابى القاسم محمد (ص)، و على آله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم                                            

0. حدیث غدیر -. امروز عید غدیر اولین روز فعالیت در این وبلاگ برای بنده است امیدوارم ... به عنایت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف شرمنده حضرت نباشم 30 تیر1400 شمسی..
1. گفتیم علاوه بر اینکه هرکس که مرجع دین است، زعیم دین هم باید همو باشد، در مسأله زعامت هم پیغمبر تصریح کرده است. یک نمونه آن حدیث غدیر است که پیغمبر اکرم آن را در غدیر خم و در حجّةالوداع فرمودند. حجّةالوداع آخرین حج پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله است و شاید ایشان بعد از فتح مکه یک حج بیشتر نکردند، البته قبل از حجّةالوداع حج عمره کرده بودند. رسول اکرم صلاى عام دادند و مخصوصاً مردم را دعوت کردند که به این حج بیایند. همه را جمع کردند و بعد در مواقع مختلف، در مسجدالحرام، در عرفات، در منى‏ و بیرون منى‏، در غدیرخم و در جاهاى دیگر خطابه‏هاى عمومى خود را القاء کردند. از جمله در غدیرخم بعد از آنکه جا به جا مطالبى را فرموده بود، مطلبى را به عنوان آخرین قسمت با بیان شدیدى ذکر نمود. به نظر من فلسفه اینکه‏
2. پیغمبر این مطلب را در آخر فرمود همین آیه‏اى است که در آنجا قرائت کرد: یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ‏. بعد از اینکه پیغمبر اکرم در عرفات و منى‏ و مسجدالحرام کلیات اسلامى را در باب اصول و فروع بیان کرده- که مهمترین سخنان ایشان است- یکمرتبه در غدیرخم این طور مى‏فرماید: مطلبى است که اگر آن را نگویم هیچ چیز را نگفته‏ام. فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ‏ به من گفته‏اند که اگر آن را نگویى هیچ چیز را نگفته‏اى یعنى همه هبا و هدر است. بعد مى‏فرماید: ا لَسْتُ اوْلى‏ بِکُمْ مِنْ انْفُسِکُمْ؟ (اشاره به آیه قرآن است که: النَّبِیُّ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ‏) آیا من حق تسلط و ولایتم بر شما از خودتان بیشتر نیست؟ همه گفتند: بَلى‏ یا رَسولَ اللَّه.
3. حضرت فرمود: مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ‏. این حدیث هم مثل حدیث ثقلین داراى اسناد زیادى است.

خلاصه‏اى از بحث غدیر را چند سال پیش در مشهد همین کانونیها به صورت کتاب منتشر کردند. البته من هنوز آن را نخوانده‏ام ولى برخى از رفقایمان که وارد هستند خوانده‏اند، مى‏گویند خیلى خوب است. لااقل آن را مطالعه کنید.

4. اگر ما بخواهیم مدارک احادیثى مثل حدیث غدیر را که مى‏گوییم متواتر است یا حدیث ثقلین را- که آقاى میرحامد حسین صاحب‏ عبقات الانوار کتابى با قطع بزرگ و در چهارصد صفحه درباره مدارک آن نوشته است- بررسى کنیم، خیلى طولانى مى‏شود. ممکن است احتیاج به بحث بیشترى داشته باشد ولى من مایلم که جوهر بحث را در مسأله امامت عرض کرده باشم همراه با یک اشاره نسبتاً اجمالى به مدارکى که اهل تشیع در باب امامت دارند مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، ج‏4، ص: 737
5. غدیر در قرآن‏- دو مطلب جداى از هم در این آیه بیان شده است، یک مطلب مربوط به تحریم گوشت‏هاى حرام، مگر در موارد اضطرار و مطلب دیگر مربوط به کامل شدن دین و یأس کفّار که این قسمت کاملًا مستقلّ است، به چند دلیل:
6. الف: یأس کفّار از دین، به خوردن گوشت مردار یا نخوردن آن ارتباطى ندارد.
7. ب: روایاتى که از طریق شیعه و سنى در شأن نزول آیه آمده، در مقام بیان جمله‏ى‏ «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا» و «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ» است، نه مربوط به جملات قبل و بعد از آن، که درباره احکام مردار است.
8. ج: طبق روایات شیعه و سنّى، این قسمت از آیه: الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ‏ ... پس از نصب علىّ‏بن ابى‏طالب علیهما السلام به امامت در غدیرخم نازل شده است.
9. د: غیر از دلائل نقلى، تحلیل عقلى نیز همین را مى‏رساند، چون چهار ویژگى مهم براى آن روز بیان شده‏است: 1. روز یأس کافران، 2. روز اکمال دین، 3. روز اتمام‏نعمت الهى بر مردم، 4. روزى که اسلام به عنوان «دین» و یک مذهب کامل، مورد پسند خدا قرار گرفته است.
10. حال اگر وقایع روزهاى تاریخ اسلام را بررسى کنیم، هیچ روز مهمى مانند: بعثت، هجرت، فتح مکّه، پیروزى در جنگ‏ها و ... با همه‏ى ارزشهایى که داشته‏اند، شامل این چهار صفت مهم مطرح شده در این آیه نیستند؛ حتّى «حجّةالوداع» هم به این اهمیّت نیست؛ چون حج، جزئى از دین است، نه همه‏ى دین.
11. * امّا بعثت، اوّلین روز شروع رسالت پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله است که هرگز نمى‏توان گفت روز اوّل بعثت، دین کامل شده است.
12. * امّا هجرت، روز هجرت پیامبر صلى الله علیه و آله به فرمان خداست، روز حمله‏ى کفّار به خانه پیامبر است، نه روز یأس آنان.
13. * امّا روزهاى پیروزى در جنگ بدر و خندق و ... تنها کفّارى که در صحنه‏ى نبرد بودند، مأیوس مى‏شدند، نه همه‏ى کفار، در حالى که قرآن مى‏فرماید: الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا ...همه کفّار مأیوس شدند.تفسیر نور(10جلدى)، ج‏2، ص: 237
14. * امّا حجّةالوداع که مردم آداب حج را در محضر پیامبر صلى الله علیه و آله آموختند، تنها حج مردم با آموزش پیامبر کامل شد، نه همه‏ى دین در حالى که قرآن مى‏فرماید: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ»
15. * امّا غدیرخم روزى است که خداوند فرمان نصب حضرت على را به جانشینى پیامبر صلى الله علیه و آله صادر کرد، تنها آن روز است که چهار عنوان ذکر شده در آیه‏ «أَکْمَلْتُ، أَتْمَمْتُ، رَضِیتُ، یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا» با آن منطبق است.
16. * امّا یأس کفّار، به خاطر آن بود که وقتى تهمت وجنگ وسوءقصد بر ضد پیامبر، نافرجام ماند، تنها امید آنها مرگ پیامبر صلى الله علیه و آله بود. نصب علىّ‏بن ابى‏طالب علیهما السلام به همه فهماند که اگر آن حضرت پسرى مى‏داشت، بهتر از على نبود وبا مرگ او دین او محو نمى‏شود؛ زیرا شخصى چون علىّ‏بن ابى‏طالب علیهما السلام جانشین پیامبر صلى الله علیه و آله و رهبر امّت اسلام خواهد بود. اینجا بود که همه‏ى کفّار مأیوس شدند.
17. * امّا کمال دین، به خاطر آن است که اگر مقرّرات وقوانین کامل وضع شود، لیکن براى امّت و جامعه، رهبرى معصوم وکامل تعیین نشود، مقرّرات ناقص مى‏ماند.
18. * امّا اتمام نعمت، به خاطر آن است که قرآن بزرگ‏ترین نعمت را نعمت رهبرى وهدایت معرّفى کرده است، اگر پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله از دنیا برود ومردم را بى‏سرپرست بگذارد، کارى کرده که یک چوپان نسبت به گله نمى‏کند. چگونه بدون تعیین رهبرى الهى نعمت تمام مى‏شود.
19. * امّا رضایت خداوند، براى آن است که هرگاه قانون کامل ومجرى عادل بهم گره بخورد، رضایت پروردگار حاصل مى‏شود.
20. اگر هر یک از اکمال دین، اتمام نعمت، رضایت حقّ و یأس کفّار به تنهایى در روزى اتفاق افتد، کافى است که آن روز از «ایّام‏اللّه» باشد. تا چه رسد به روزى مثل غدیر، که همه‏ى این ویژگى‏ها را یک جا دارد. به همین دلیل در روایات اهل‏بیت علیهم السلام عید غدیر از بزرگ‏ترین اعیاد به شمار آمده است.
21. آثار اشیا، گاهى مترتّب بر جمع‏بودن همه اجزاى آن است، مثل روزه که اگر یک لحظه هم پیش از اذان، افطار کنیم، باطل مى‏شود، از این جهت کلمه «تمام» به کار رفته است: «أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَى اللَّیْلِ» و گاهى به گونه‏اى است که هر جزء، اثر خود را دارد، مثل تلاوت آیات‏ تفسیر نور(10جلدى)، ج‏2، ص: 238
22. قرآن که کمالش در تلاوت همه‏ى آن است و هر قدر هم خوانده شود، ثواب دارد. گاهى بعضى اجزا به گونه‏اى است که اگر نباشد، یک مجموعه ناقص است، هر چند همه‏ى اجزاى دیگر هم باشد، مثل خلبان و راننده که هواپیما و ماشین بدون آنها بى‏ثمر و بى‏فایده است.
23. رهبرى و ولایتِ حقّ هم چنین است، چون انسان را با خدا گره مى‏زند و بدون آن، آفریده‏ها و نعمت‏ها به نقمت تبدیل مى‏شود وانسان را به خدا نمى‏رساند.
24. پیغمبر فرمود هرکس که دوست من است و مرا دوست دارد، على را هم دوست داشته باشد. ما مى‏گوییم این چه حرفى است که پیغمبر در غدیرخم مردم را جمع کند که هرکس مرا دوست دارد على را هم دوست داشته باشد! این چه خصوصیتى دارد؟ على را فقط دوست داشته باشید؟! مخصوصاً با ضمیمه شدن‏ ا لَسْتُ اوْلى‏ بِکُمْ مِنْ انْفُسِکُمْ‏ و نیز با توجه به کلمه «مولا» که اساساً در هیچ جا به معنى دوست نیامده است.
25. سؤال: آیا آیه‏ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً بعد از واقعه غدیرخم نازل شده است؟ جواب: خیر، در غدیر خم بوده است.
26. آیه «الیوم یئس ...» و مسأله امامت‏
27. اساس فکر شیعه در مسأله امامت با فکر اهل تسنن مختلف است و این دو فکر از ریشه با یکدیگر اختلاف دارند. لهذا به این صورت درباره این مسأله بحث کردن که ما قائل به امامتیم، آنها هم قائل به امامت، ولى شرایط امامت از نظر ما و آنها متفاوت است، اساساً درست نیست. چون آن چیزى که شیعه به نام امامت معتقد است، غیر از آن چیزى است که آنها به نام امامت معتقدند. کما اینکه مسأله‏اى که به این شکل طرح مى‏شود که آیا امامت به نصّ است یا به شورا یعنى آیا امام را پیغمبر باید تعیین کرده باشد یا مردم باید او را انتخاب کنند نیز به این صورت صحیح نیست،
28. زیرا آنچه شیعه در باب امامت مى‏گوید و مى‏گوید به نصّ است، غیر از آن چیزى است که اهل تسنن مى‏گویند و مى‏گویند به شوراست. نه اینکه درباره یک چیز بحث مى‏کنند و یکى مى‏گوید آن چیز به نصّ است و دیگرى مى‏گوید همان چیز به شوراست. در واقع باید چنین گفت که در نظر شیعه مسأله‏اى به نام امامت مطرح است که اهل تسنن از اساس آن را قبول ندارند نه اینکه در شرایطش با آنها اختلاف دارند. درست مثل مسأله نبوت است در مقابل منکرین نبوت.
29. شیعه امامت را در سطحى آنچنان بالا مى‏برد که قهراً اگر کسى آن فرضیه را پیش بکشد و قبول کند، نمى‏تواند قبول نکند که امام باید از طرف خدا تعیین شده باشد. همین طور که در نبوت هیچ‏گاه نمى‏گویند مردم بنشینند و نبى انتخاب کنند، قهراً در مورد امام در آن سطحى که شیعه مى‏گوید نیز جاى این حرف نیست که مردم بنشینند و چنان شخصى را انتخاب کنند.
30. در جلسه پیش ما آن سلسله مراتب و شرایطى را که شیعه در باب امامت مى‏گوید عرض کردیم و رسیدیم به اینجا که شیعه مسأله را از بالا شروع مى‏کند و مى‏آید پایین. بعد مى‏گویند براى‏ اینکه این فقط یک فرضیه نباشد باید ببینیم آیا واقعاً با توجه به آنچه که ما در باب امامت در آن سطح عالى مى‏گوییم، پیغمبر اکرم کسى را براى این مقام تعیین کرده است؟ آیا قرآن فرموده است یا نه؟
31. اول در نظر داشتم که به همان ترتیب حرفهاى خواجه در تجرید مطالب را عنوان کنم ولى به مناسبت اینکه چند روز دیگر روز عید غدیر است، به نظرم رسید که بهتر این است که ما همین آیات مربوط به غدیر را معنى و ترجمه کنیم و شرح بدهیم. مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، ج‏4، ص: 754

 

32. بررسى آیه‏ «الْیَوْمَ یَئِسَ ...» در اوایل سوره مائده این آیه آمده است:الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً.
33. این دو قسمت که هردو با «الیوم» شروع مى‏شوند، ضمن یک آیه هستند نه دو آیه، و قدر مسلّم این است که هردو هم مربوط به یک مطلب است نه دو مطلب. ترجمه این آیه را عرض مى‏کنم بعد به شرح معنى آن از روى قرائن مى‏پردازم.
34. کلمه «یوم»- یعنى روز- وقتى با «الف و لام» ذکر مى‏شود (الف و لام عهد) گاهى به معنى آن روز است و گاهى به معنى امروز، در هر دو مورد به کار برده مى‏شود. به معنى «آن روز» در جایى به کار مى‏رود که قبلًا یک روزى را نام برده‏اند بعد مى‏گویند در آن روز. ولى اگر بگوییم فلان کس الیوم وارد شد یعنى همین امروز وارد شد. الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُمْ‏ (حالا ما نمى‏گوییم مقصود آن روز است یا امروز، شرحش را بعد مى‏دهیم.)
35. در آن روز (یا امروز) کافران از دین شما مأیوس شدند فَلا تَخْشَوْهُمْ‏ پس، از آنها دیگر بیم نداشته باشید. یعنى چه آنها از دین شما مأیوس شدند؟ یعنى آنها دیگر مأیوس شدند که بر دین شما پیروز و فائق شوند و آن را از میان ببرند. چون مأیوس شدند دست از کار و فعالیت و آن روشى که قبلًا علیه اسلام داشتند برداشتند.
36. از آنها دیگر بیم نداشته باشید. جمله بعد خیلى عجیب است، مى‏فرماید: وَ اخْشَوْنِ‏ اما از من بترسید.صحبت این است که امروز از ناحیه آنها بیم نداشته باشید ولى از ناحیه من بیم داشته باشید، با توجه به اینکه بحث درباره خود دین است. بیم از آنها این بود که از ناحیه آنان به این دین آسیب‏ برسد. مى‏فرماید نترسید، دیگر آنها نمى‏توانند آسیبى برسانند
37. وَ اخْشَوْنِ‏ از من بترسید. قهراً معنایش این است که اگر آسیبى به این دین برسد، از طرف من مى‏رسد. حال این چه مفهومى مى‏تواند داشته باشد که بعد از این از کفار بر دین خودتان نترسید، از من بترسید. بعد عرض مى‏کنیم که مقصود چیست.
38. الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ‏ آن روز (یا امروز) دین شما را کامل کردم، به حد کمال رساندم‏ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی‏ و نعمت خودم را به پایان رساندم. در اینجا دو کلمه نزدیک به هم ذکر شده است: اکمال و اتمام. این دو کلمه خیلى به هم نزدیکند: کامل کردم یا تمام کردم. مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، ج‏4، ص: 755
39. فرق اکمال و اتمام‏- فرق این دو کلمه (در فارسى و بیشتر در عربى) با یکدیگر این است که «تمام» در جایى گفته مى‏شود که یک چیزى اجزایش باید پشت سر یکدیگر بیاید؛ تا وقتى که هنوز همه اجزایش مرتب نشده، مى‏گوییم ناقص است؛ وقتى که آخرین جزئش هم آمد، مى‏گوییم تمام شد.
40. مثل یک ساختمان که مى‏گوییم ساختمان تمام شد. یک ساختمان تا وقتى که پایه‏هایش را بالا آورده‏اند و حتى سقف آن را هم زده‏اند، تمام نیست. تا همه اجزایى که براى یک ساختمان لازم است- که اگر نباشد از آن ساختمان نمى‏شود استفاده کرد- نباشد، مى‏گوییم این ساختمان تمام نیست. وقتى همه اجزاء بود به طورى که بتوان در آن سکنى‏ گزید، مى‏گوییم تمام شد. اما در مسأله «کامل» این طور نیست که [شى‏ء غیر کامل‏] جزء ناقصى دارد بلکه ممکن است هیچ جزء ناقص و ناتمامى نداشته باشد ولى هنوز کامل نباشد. مثلًا یک جنین در رحم مادر به حد تمام مى‏رسد یعنى همه ساختمانش تمام مى‏شود، بچه هم به دنیا مى‏آید ولى هنوز انسان کاملى نیست یعنى آن رشدى را که باید بکند نکرده است. رشد کردن غیر از این است که جزء ناقصى داشته باشد. در واقع اختلاف کامل و تمام با یکدیگر اختلاف کیفى و کمّى است. مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، ج‏4، ص: 755

الحمد للّه‏ رب‏ العالمین‏ اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

آداب : سلام 1- شهید میدان سلام مرا به پیغمبر برسان و بگو خدا به تو بهترین پاداش ها را بدهد عذری نزد خدا نخواهید داشت اگر به پیغمبر شما آسیبی برسد

سلام علیکم

بسم الله الرحمن الرحیم                            

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

1. آداب سلام
2.  سلام در برابر تهدید عموی بت پرستش سلام‏ کرد، قالَ سلام‏ عَلَیْکَ‏ مریم/ 47.
3. سلام شهید میدان بر پیغمبر:‏ سلام مرا به پیغمبر برسان و بگو خدا به تو بهترین پاداش ها را بدهد و به رزمندگان بگو سعد می‏گوید: عذری نزد خدا نخواهید داشت اگر به پیغمبر شما آسیبی برسد و شما جان در بدن داشته باشید. در همین حین بود شهید شد.
4. سلام پرندگان وحیوانات وحشی: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: إِذَا کَانَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ نَادَتِ الطَّیْرُ الطَّیْرَ وَ الْوَحْشُ الْوَحْشَ وَ السِّبَاعُ السِّبَاعَ سلام‏ عَلَیْکُمْ هَذَا یَوْمٌ صَالِحٌ‏
5. نداى سلام‏ به بهشتیان: «نادوا اصحاب الجنّة ان سلام‏ علیکم»
6. سلام امام به شطیطه : اموال زیادی خدمت امام کاظم (علیه السلام) آوردند، لکن امام توجهش به چند درهمی بود که خانمی به نام شطیطه برای حضرت فرستاده بود. امام همان مبلغ کم را از نماینده گرفت و فرمود: سلام‏ مرابه شطیطه برسان و این کفن و چهل درهم را به او بده و بگو پنبه ی این کفن در مزرعه مادرم فاطمه کاشته شده. پارچه را برای کفن به او بده و بافتن این کفن را خواهرم حکیمه انجام داده. شما 19 روز بیشتر زنده نیستی. خودم برای نماز جنازه تو به نیشابور می‏آیم".
7. «سلام‏ على نوحٍ فى العالمین» صافّات، 79
8. «سلام‏ على نوحٍ فى العالمین» صافّات، 79.
9. سلام برناشناس: وَ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِیذ. (هود/ 69) قالَ سلام‏ قَوْمٌ مُنْکِروُن. (ذاریات/ 25) (ابراهیم در پاسخ) گفت: سلام‏، شما را نمى‏شناسم. پس پنهانى به سراغ خانواده خود رفت و گوساله فربه (و بریان شده‏اى) را آورد. پس غذا را نزدیک مهمانان گذارد، (ولى با تعجب دید دست به سوى غذا نمى‏برند،) گفت: چرا نمى‏خورید؟! (ذاریات، 24- 27)
10. سلام  ابراهیم:(ابراهیم از عموى خود جدا شد و) گفت: سلام‏ بر تو، به زودى از پروردگارم براى تو آمرزش مى‏خواهم، زیرا او همواره نسبت به من بسیار مهربان بوده است.
11.  سلام خدا بر بندگان : (اى رسول بگو) ستایش مخصوص خداست و سلام‏ بر بندگانش، کسانى (همچون نوح، ابراهیم، و ...) که آنان را برگزید.
12. سلام برشب قدر: (آن شب) تا طلوع فجر، (سراسر) سلام‏ و درود است.
13. سلام برسر تا سر شب : (آن شب) تا طلوع فجر، (سراسر) سلام‏ و درود است. سلام‏ هِىَ حَتَّى‏ مَطْلَعِ الْفَجْرِ
14.  سلام وآداب سلام : (با توجه به معنای سلام‏) (به آداب سلام‏ در روایات مراجعه شود).
15. برکات سلام:(در سلام‏، دعا، سلامتى و امنیّت وجود دارد)
16. سلام برذکات دهنده : اگر خداوند به ما دستور مى‏دهد: «صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً» بر پیامبر درود فرستید و سلام‏ گویید وتسلیم فرمانش باشید، در مقابل به پیامبر دستور مى‏دهد: «وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ» به آنها که زکات مى‏پردازند درود بفرست.
17. سلام بر اهل قبور: به در روایات متعدّدى وارد شده که رهبران معصوم ما، در قبرستان حاضر مى‏شدند و به اهل قبور سلام‏ کرده و با آنها حرف مى‏زدند و از آنان سؤال مى‏کردند و به ما نیز سفارش کردند که همان سلام‏ها را در ورود به قبرستان و با اهل قبور داشته باشیم.سلام علی اهل دیار مومنین والمومنات
18. سلام آشکار: بهترین شما کسى است که اطعام کند، سلام‏ را آشکارا بدهد و هنگامى که مردم در خوابند، نماز بخواند.
19. سلام براطفال: پیامبر صلى الله علیه و آله به اطفال سلام‏ مى‏کردند.
20. سلام هدیه خداوند: خداوند پیام سلام‏ براى ایشان هدیه مى‏کند. «سلام‏ قَولًا مِن رَبّ رَحِیمٍ»
21. سلام خداوند بر ابراهیم : در برابر تهدید عموى بت‏پرستش سلام‏ کرد، «قالَ سلام‏ عَلَیْکَ» خداوند به او سلام‏ فرستاد. «سلام‏ عَلى‏ إِبْراهِیمَ»
22. سلام وصله رحم :  صله‏ى رحم کنید، گرچه به اندازه‏ى سلام‏ کردن باشد.
23. سلام بر صبرآنها: فرشتگان از هر سو بر آنان وارد شده و تبریک مى‏گویند. «وَالمَلائِکَةُ یَدخُلُونَ عَلَیهِم مِن کُلّ بابٍ سلام‏ عَلَیکُم بِما صَبَرتُم»
24. سلام جواب جاهلان : گاهى سلام‏ کردن است. «اذا خاطَبَهُمُ الجاهلون قالوا سلاماً»
25. سلام در ورود درهرمکان : هنگام ورود، سلام‏ کنید. «فسلّموا»
26. سلام وایجاد مسئولیت : چند نوجوان که از مدرسه باز مى‏گردند، به طلبه‏اى جوان سلام‏ مى‏کنند و او به فکر فرو مى‏رود که من در برابر اینها چه مسئولیتى دارم؟
27. سلام‏ خداوند در قرآن :  [سلام‏ عَلى نُوحٍ فِى الْعالَمین‏]. [سلام‏ عَلى إِبْراهیم‏]. [سلام‏ عَلى مُوسى وَ هارُون‏]. [سلام‏ عَلى إِلْ‏یاسین‏].
28. سلام‏ وپیوند روحی : اگر دو نفر از دور و با اشاره به هم سلام‏ کنند، یک درجه پیوند روحى پیدا مى‏کنند، ولى اگر در بدن و جسم این دو به هم نزدیک شده، دست یکدیگر را بفشارند و یا یکدیگر را در بغل بگیرند، درجه علاقه و پیوند روحى آنان بیشتر مى‏شود، بنابراین، نزدیک قبر شهید و اولیاى خدا رفتن، علاوه بر درس عبرت گرفتن و تجلیل از مقام معنوى اولیاى خدا سبب آمادگى و پیوند قلبى بیشتر است. ‏
29. سلام همراه ملاقات: تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سلام‏ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْراً کَرِیماً«احزاب/44»مراد از «یَوْمَ‏ یَلْقَوْنَهُ‏»، «روز ملاقات»، روز رستاخیز است که با کنار رفتن پرده‏ها، انسان به مقام شهود باطنى و دید قلبى مى‏رسد، گویا خدا را ملاقات مى‏کند.
30. سلا کلام خداست: سلام‏ قَوْلًا مّن رَّبٍّ رَّحِیمٍ‏
31. سلام برمومنون: «اذا جاءک الذّین یؤمنون بایاتنا فقل سلام‏ علیکم» هرگاه کسانى که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند به آنها بگو سلام‏ بر شما.
32. سلام الْمَلائِکَةُ دروقت جان گرفتن:  «أَلّا تَخافُوا وَ لاتَحْزَنُوا» و با جمله «سلام‏ علیکم‏» جان آنها را مى‏گیرند: «الَّذِینَ تَتَوَفّاهُمُ‏ الْمَلائِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سلام‏ عَلَیْکُمْ»، و در آخرت نیز از هرسو بر آنان سلام‏ مى‏کنند:
33. سلام بربندگان: «الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سلام‏ عَلى‏ عِبادِهِ»
34. سلام با تملق: بعضى‏ها به هم مى‏رسند، سلام‏ علیکم، مخلصم، حال شما چطور است. قربان شما. تملق مى‏کنند، این ستایش‏ها سه تا بیشتر ندارد. گاهى دیروز پول بستنى یا ماشین رساندش، یا یک خیرى دیده است، مثل فنر در مقابلش خم مى‏شود یا گاهى الان احترام مى‏کند به خاطر الان، الان یک لطفى مى‏بیند، اینطور ستایش مى‏کند یا امید دارد فردا سر امتحانات به آن سختگیرى نمى‏کند، از قبل از شروع امتحان به آن سلام‏هاى گرم شروع مى‏شود به امید اینکه فردا سر امتحان یک کمکى بگیرد.
35. سلام برامام زمان «السَّلامُ عَلَیْک حینَ تُصَلّى‏ وَ تَقْنُتْ» سلام‏ بر تو هنگامى که به نماز و قنوت مى‏ایستى.
36. سلام بربندگان مخلص: «السّلام علینا و على عباد اللّه الصّالحین» و هرگز به فرد و قبیله و حزب و نژاد خاصى سلام‏ نمى‏کنیم.
37. سلام‏ اخلاق رسول الله :«انس» مى‏گوید: سالها در خانه پیامبر صلى الله علیه و آله بودم و هرگز از من انتقاد و گلایه‏اى نکرد. به دست خود شیر مى‏دوشید. به اطفال سلام‏ مى‏کرد. دعوت برده‏ها را مى‏پذیرفت. از غذایى که میل نداشت مذمّت نمى‏کرد. درباره مسواک و استفاده از عطر و به جاى آوردن غسل جمعه و اصلاح سر و صورت خود و پوشیدن لباس سفید، عنایت و دقّت خاصّى داشت.
38. سلام فرشتگان به من «بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم تا آنجا که گمان کردم کسى هستم. ولى همین که کمى بصیرتم باز شد، خودم را از علوم واقعى خالى دیدم و درآخر عمر به فکر رفتم که به سراغ تدبر در قرآن‏ و روایات محمد و آل محمد بروم. من یقین کردم که کارم بى‏اساس بوده است، زیرا در طول عمرم به جاى نور، در سایه ایستاده بودم. ازغصه جانم آتش گرفت و قلبم شعله کشید تا رحمت الهى دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن‏ آشنا کرد و شروع به تفسیر و تدبر در قرآن‏ کردم و در خانه وحى را کوبیدم. درها باز شد و پرده‏ها کنار رفت و دیدم فرشتگان به من مى‏گویند: «سلام‏ علیکم طبتم فادخلوا خالدین‏» من که اکنون دست به نوشتن اسرار قرآن‏ زدم، اقرار مى‏کنم که‏ قرآن‏ دریاى عمیقى است که جز با لطف الهى امکان ورود در آن نیست. ولى چه کنم عمرم رفت، بدنم ناتوان، قلبم شکسته، سرمایه‏ام کم، ابزار کارم ناقص [و]
39. سلام بر«بَقِیَّتُ اللَّهِ» در این آیه به معناى درآمد و سودى است که از یک سرمایه‏ى حلال و خداپسندانه براى انسان باقى مى‏ماند و صد در صد حلال است. امّا درروایات به هر وجود مبارکى که به اراده‏ى خداوند براى بشریّت باقى مى‏ماند، «بَقِیَّتُ اللَّهِ» گفته مى‏شود. از جمله به سربازان مؤمنى که پیروزمندانه از جبهه‏ى جنگ برمى‏گردند، زیرا به اراده‏ى الهى باقى مانده‏اند. به امام عصر (عجّل اللَّه تعالى فرجه الشریف) نیز«بَقِیَّتُ اللَّهِ» مى‏گویند، خداوند براى هدایت مردم ذخیره و باقى نگهداشته شده است. یکى از نام‏ها و اسامى مبارک آن حضرت «بَقِیَّتُ اللَّهِ» است و ما براو به این نام سلام‏ مى‏کنیم: «السلام علیک یا بقیة اللَّه فى ارضه». وقتى آن حضرت در مکّه ظهور فرمایند، این آیه را تلاوت کرده و مى‏فرمایند: من آن «بقیّة اللَّه» هستم. البتّه به سایر معصومین علیهم السلام نیز لقب «بقیةاللَّه» داده شده است.
40. «تحیّتهم فیها سلام‏» اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم... باز نگری 9 /12/1402—18 شعبان1445چهار شنبه