2--وظیفه منتظران درآینه دعا مهدوی (عجل اللَّه تعالى فرجه الشریف ) وَ التَّوْبَةِ گفتنی است انابه وتوبه برای هرکس وبرای هرجایگاه سنی واجتماعی ضروری است. اماشرایط دوران جوانی بیشترمقتضی آن است.
دوشنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۰، ۰۳:۰۲ ب.ظ
بسم الله الرحمن الرحیم:
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
- --وظیفه منتظران درآینه دعا مهدوی (عجل اللَّه تعالى فرجه الشریف روحی له فداء!)
- آ. تلاش درراه علم اندوزی : جهد یعنی به کاربستن تمام توان وکوشش نهایی انسان درمسیر رسیدن به مقصود. طالب دانش باید تمام کوشش خویش رادر راه علم اندوزی به کارگیرد. فرد یاجامعه جاهل، به مراتب حقیقی انتظاردست نمی یابد ونمی تواند زمینه ساز ظهور امامی باشد که خود خزانه علم الهی است: وخزان العلم ، ازاین رو کوشش در علم اندوزی از وظایف منتظران راستین آن امام همام (عجل اللَّه تعالى فرجه ) به ویژه طلاب ودانشجویان است: وَعَلَى الْمُتَعَلِّمِینَ بِالْجُهْدِ.
- ب. رغبت درکسب علم: رغبت، تمایل اکید ومبل شدیداست.ازدیگرصفات دانشجوی منتظر داشتن میل شدید به اندوختن علم وتجهیز به آخرین دست آوردهای علمی وفکری ونیز تولید دانش واندیشه است.از این بخش دانسته می شودوظیفه بایسته دانشجویان وطلاب منتظر، تلاش برای فراگیری از سر میل ورغبت قلبی است.چون تلاش بی رغبت، به سردی وسستی می گرایدومتوقف وخاموش می شود: وَ الرَّغْبَةِ .
- وظیفه مستمعان : ازمردمی که نه درسلک علما هستند ونه در زمره دانشجویان، باظرافتی خاص به «مستمعین» یاد شده است، تا بفهمانند اگر کسی از دو گروه مذکور نیست برای سعادتمندی راهی جز گوش سپردن ومتابعت ازراه شناسان ندارد. وظیفه خطیروظیفه راه منحصر هدایت این گروه دردو عنوان کلی بدین شکل بیان گردیده است:
- اِتِّبَاعِ : اقتضای معنای متابعت ، حرکت همراه با میل واراده درپشت سر کسی یاچیزی است؛ خواه درعمل تابع او گردد یا در فکر ونظر، بنابراین نخستین وصف از ویژگی های انتظارراستین اهل استماع آن است که با میل ورغبت در پی دین شناسان وعالمان ربانی که مقصد ومقصود اوامر معصومb را میشناسند حرکت کنند واز مسیر نورانی قرآن وعترت منحرف نشوند : وَعَلَى الْمُسْتَمِعِینَ بِالاِتِّبَاعِ.
- موعظه:واژه موعظه به معنای ارشاد به حق ازراه تذکرهای مفید واثرگذار است، لیکن به قرینه مقام ونیز قرائن لفظی چون «مستمعین» و«اتباع» چنین فهمیده می شودکه موغظه در اینجابه معنای «اتعاظ» یعنی پند پذیری وقبول ارشاد است. براین اساس منتظران مستمع باید قلب خویش رابرسخنان حکیمانه عالمان ربانی که برگرفته ازمعارف ناب قرآن وعترت است بگشایند: وَ الْمَوْعِظَةِ.
- کهنسالان : اینان درهر اجتماع با کوله باری از تجربه های اندوخته ودرس های آموخته از زندگی ، درحرکت وتربیت جوامع نقش چشمگیری دارند. تربیت جامعه منتظر ازاین قاعده بیرون نیست، پس شایسته است تا آنان خویش را به دوصفتی که در این دعای شریف به عنوان وصف مطلوب آنان ازخدای سبحان درخواست گردیده متصف گردانند، تا هم خود اهل انتظار راستین باشند وهم الگوی عملی دیگران:
- حفظ وقار: وقاربه معنای متانت وسنگینی ودربرابر خفت وسبکی است. براساس این بخش از دعای نورانی ولی عصر برکهنسالان بایسته است دراندیشه وعمل ، متانت خویش را حفظ کنند وازهرعملی که ازقدرآن ها بکاهد وجایگاهشان را پاین آ ورد بپرهیزند: وَ عَلَى مَشَایِخِنَا بِالْوَقَارِ.
- حفظ سکینه : سکینه که همانا استقراروآرامش جسمی روحی است، دومین صفتی است که اتصاف به آن بر اساس این دعای شریف برای کهنسالان بایسته است. اگر چه اقتضای طبیعت کهنسالی که صبری وبی قراری است.برپیران منتظرشایسته وبایسته است تابه هنگام غضب یاهر زمینه تحریکی دیگری که آنان رابه اضطراب وبی ثباتی درگفتارورفتارمی کشاند، آرامش ووزانت خویش را حفظ کنند: وَ السَّکِینَةِ
- جامعه ای که کهنسالانش به چنین اوصافی آراسته باشند وبا هر مسئله ای با وقار وسکینه روبه رو شوند، جوانانش پایگاهی مطمئن و مهربان یافته ودرپرتوشفقت آنان وبا استفاده از اندوخته های ارزشمندشان مسیر بهرمندی های مادی وتکامل معنوی را به سادگی می پیمایند.
- جوانان : جوانان از سوی سرمایه اساسی هر اجتماع واز طرفی آینده سازان آن هستند ودراندیشه دینی ازاهمیت والایی برخوردارند. این اهمیت وجایگاه خاص اقتضامی می کنداز آنان دربرابرآفات روحی ودوام وساوس شیطانی باحساسیتی ویژه محافظت شود. طبیعت پرانرژی جوان که بهترین ابزار صعود به درجات والای مادی ومعنوی است اگربه فرمان عقل درنیاید، خود سرچشمه فساد دگری می شودکه نیروی جوانی را به بیراهه می بر د وضایع می کند.
- ارتباط دایمی با خدای بزرگ ومراقبت همیشگی بهترین راه صیانت ازنعمت جوانی است. آنچه در این فقرات دعا وصف جوانان منتطر خوانده شده ابزار والای صیانت ازاین نعمت بزرگ الهی است: وَ عَلَى الشَّبَابِ
- آ. انابه: انابه روی گرداندن از غیر خدا وتوجه تام به خدای سبحان است .جوانان منتطرباید با تهذیب وتذکیه نفس ، ساحت اندیشه وانگیزه شان رااز هرچه غیر خداست پاک ومنزه کنند وبا اعراض از هرمقصد ومقصودی جز خدا، چهره جان خویش رابه سوی خدای بزرگ معطوف دارندوبرای او خالص شوند . بِالْإِنَابَةِ.
- ب. توبه : طبیعت پرشور جوان، احتمال راهزنی شیطان وافتادن به دام گناه را دراین دوران افزایش می دهد، از این روبایسته است که جوانان منتطر نظارت دائم ومراقبت مستمر براعمال وافکار خویش داشته باشند واگر خدای نخواسته براثرغفلت ، گناهی مرتکب شدند با توبه وبازگشت به سوی خداجان خویش را به دریای بی کران رحمت الهی سپرده وبه آب توبه شست وشو دهند وخویش را ازدام تلبیسات ابلیس برهانند. وَ التَّوْبَةِ
- گفتنی است انابه وتوبه برای هرکس وبرای هرجایگاه سنی واجتماعی ضروری است. اماشرایط دوران جوانی بیشترمقتضی آن است.
- زنان : زن ها بخشی مهم ازجامعه اسلامی اند از آن روکه سهمی درخور آز آرامش وامنیت روانی جامعه وامدار نقش بی نطیر زنان است؛ نیز صلاح نسل امروز وسداد نسل فردا درگرو صلاح وسداد آن هاست. آفت بزرگی که می تواند مانع کاراساسی وثمربخش این بخش از اجتماع شود وآنان راکه قادرند عامل سعادت فرد وجامعه باشند به ابزار انحطاط خویش وجامعه شان بدل کند، همانا فقدان صفت هایی است که امام عصر(عجل اللَّه تعالى فرجه ) آن هارا بایسته زنان امت مهدوی می داند وآراستگی به آن صفات را ازدرگاه عزربوبی برایشان درخواست می کند: وَ عَلَى النِّسَاءِ
- آ.حیا: حیا به معنای مراقبت از نفس دربرابرهرنوع آلودگی وزشتی وعیب است.بانوان منتظر، امانتداران مظهریت اسمای جمالی خداوندند، آنان باید این امنت الهی را پاس دارند وخویش را دربرابر وسوسه های شیاطین ظاهری وباطنی که می کوشند با شکستن حریم شرع ، عقل واخلاق این امانت الهی را ضایع کنند ، حفظ ومراقبت کنند تا به دام شیاطین نیفتند، که هرسخن یاعمل برخلاف موازین آموزه های ناب قرآن وعترت، به منقصت، کدورت وتاریکی جان انسان می انجامد واز دام های شیطان به شمار می آید: وَ عَلَى النِّسَاءِ بِالْحَیَاءِ.
- ب.عفت: بانوان منتظر آخرین حجت خداوند (عجل اللَّه تعالى فرجه ) پاسدارحریم عفت اند. حفظ را دستعفت یعنی نگاهداشتن نفس ازتمایلات وشهوات نفسانی، فضیلت والای بانوان اهل انتظاراست. بسا که جاهلیت مدرن روزگارما تمایلات وهواهای نفسانی رادامن بزنند وشهوات را برای انسان زینت دهند؛ اما برای بانوان منتظرشایسته است که با نگهبای از حریم عفت خویش زمتنه اعتلای روح خویش رافراهم آورند وازپیروی وسوسه های نفسانی وشیطانی احتراز کنند وهیچ زینتی را برون ازحوزه جانشان وهیچ افتخاری را برتر ازحفظ گوهر الهی وجودشان نشناسند: وَ الْعِفَّةِ
- تذکر: بیان این دو صفت درشماروظایف بانوان اهل انتظاربه معنای اختصاص این فضائل به با نوان نیست ؛ بلکه اوصاف ارزشمند حیا وعفت برهرفردی زیبنده است وبرای زنان زیبنده تر.
- 7.ثروتمندان : .ثروتمندان ، امانتداران اموال الهی ومجرای رسیدن برخی از نعمت های خداوند بردیگران اند. میان ثروتمندان جامعه اسلامی که درانتظارمهدی موعودموجود به سر می برند ومتکاثران مال اندوزی که اموال وتجارتشان را از خداوند بیشتر دوست می دارند فاصله بسیاری است ثروتمندان منتظر به اوصاف ذیل آراسته اند:
- آ. تواضع: استکباروخود برتربینی، انسان را از خداوند غافل می کند وبه ورطه هلاکت می فکند . خظر ابتلا به این آفت ، زمانی جدی ترمی شودکه انسانی براثر توانایی وتمول خدادادی ، قارونی وفرعونی بیندیشد، ثروت را دستاور تلاش های خویش وقدرت را محصول توانایی تدبیرش بپندارد، از این رو ثروتمندانی که در انتظار آخرین پرچمداراندیشه توحیدی به سرمی برند می بایست بکوشند تا هرچه بیشتربه صفت تواضع درآیند؛ بدین معنا که از درون وبیرون نفس خویش را درمرتبه فرودست تری که همانا فقرمحض نسبت به ایزد متعالی است بشناسند وثروت خود را از آن خدا دانسته وخویش را در ردیف سایر بندگان خدا ببینند : عَلَى الْأَغْنِیَاءِ بِالتَّوَاضُعِ.
- ب. وسعت بخشی: براغنبا وثروتمندان منتظر است که به شکرانه تفضل الهی برآنها وبه پاس بهره مندی از نعمت خدادادی مال، به دستگیری از نیاز مندان ورفع مشکلات برادران وخواهران ایمانی خویش بپردازند.نه تنها حقوق شرعی خویش چون خمس وزکات و...را ادا کنند، باشناسایی نیازمندان بکوشند دررفع تنگناهای زندگی دیگران تا می توانند مؤثرباشند: وَ السَّعَةِ.
- وظایف اقشارآسیب پذیر : همان گونه که اغنیای امت اسلامی موظف به تواضع و وسعت بخشیدن به سایر اهل ایمان اند ، نیاز مندان واغشارآسیب پذیرنیزمیباید به آراستگی به صفات ذیل، استغنای نفش خویش را حفظ وجامه انتظارراستین را برتن کنند:
- آ. صبر: صبرهمانا حفظ نفس از بی تابی ، جزع وآشفتگی است نه خاموشی گذیدن وانفعال. برآن دسته ازمنتظران راستین امام عصر (عجل اللَّه تعالى فرجه ) که ازاغنیا نیستند رواست که باپرهیزازآشفتگی وبی تابی که زمینه سازانحراف آنان است وبا آرامش نفس به امدادخداوندقادراتکال وبربلای مضیقه معاش صبرکنند: وَ عَلَى الْفُقَرَاءِ بِالصَّبْرِ
- ب. قناعت : آتش زیاده خواهی وطمع آن هنگام که با سوزتنگ دستی همراه شوند، ایمان را سوزانده وبرباد می دهد وانسان را به کفر نزدیک می سازد وقناعت که زندگی کردن به میزان توان و امکانات مو جود است، گنج بی پایان است که فرد را از احساس ناداری رهانیده وزمینه رشد وارتقاع او را فراهم می آورد، پس بر اقشارکم درآمدی که دل درگرو ظهورامام زمان (عجل اللَّه تعالى فرجه ) دارند بایسته است که با تدبیر معیشت خویش بر محور قناعت ، افزون برصیانت ازعزت نفس، زمینه ساز ظهور آن خضرت باشند: و الْقَنَاعَةِ.
- 9. وظایف حاکمان وفرماندهان : حاکمان وفرماندهانی که تدبیر امور مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی واجتماعی جامعه اسلامی را به دست گرفته اند درزمینه سازی ظهور امام عصر(عجل اللَّه تعالى فرجه ) نقش جدی واثرگذار دارند، لذا اهم وظایف آنان چنین بیان گردیده است:
- عدالت: عدالت به معنای حرکت میان افراط وتفریط است، به گونه ای که هیچ زیاده ونقصی برآن وارد نباشد. رعایت واجرای عدالت در تمام شؤن مدیریت جامعه اسلامی ازوظایف سنگین حاکمان حکومت اسلامی درعصر غیبت است: وعَلَى الْأُمَرَاءِ بِالْعَدْلِ.
- شفقت : دلسوازی ومدارای ونیز سختگیری وشدت افراطی ، آفات اداره جامعه اند. برحاکمان منتظراست که با برگزیدن رفتاری مشفقانه که دلسوزی وآسانگیری همراه صلابت وقاطعیت وقدرت است. جامعه را به سوی دولت مهدوی (عجل اللَّه تعالى فرجه ) رهنمود شوند: وَ الشَّفَقَةِ.
- 10. وظایف نیروهای نظامی : نیروهای نظامی حافظان حدود وثغور اسلام ومدافعان کیان نظام اسلامی اند که وظیفه آنان در عصرانتظارفرج چنین باز گو گرده است:
- نصر: براساس اندیشه توحیدی، هرفتح ونصری از خداوبه اذن اوست
- « وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزیزِ الْحَکیمِ» (آلعمران/126) ونیزیاری الهی همواره با کسانیاست که دین الهی را کمک داده ودرحراست وترویج آن می کوشند: «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ» (محمد/7) بنابر این پایه ، اولین وظیفه نیروهای نظامی تلاش درجهت تقویت ودفاع از کیان اسلام است.تا از این راه از نصرت خداوند سبحان برخوردارگردند: وَ عَلَى الْغُزَاةِ بِالنَّصْر.
- غلبه : برتری قدرتمندانه برآنان که دربربراندیشه توحیدی به معارضه برمی خیزند، خواسته حضرت بقیة الله (عجل اللَّه تعالى فرجه )است . براساس این فقره از دعا از سویی، تلاش درجهت دستیابی به توانایی های تکنیکی وتاکتیکی وآخرین دست آورهای دفاعی واز طرفی کوشش درجهت تقویت ایمان وصبرواستقامت، وظیفه گروهای نظامی در عصر غیبت است. همآن گونه که آیاتی درقرآن کریم نیزبرا ین آموزه دلالت دارد : وَ الْغَلَبَةِ
- وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ (انفال/60) إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفاً (انفال/65).
- 11. وظیفه توده مردم (رعیة) امت اسلامی دربرابر حاکمان خویش درعص غیبت ولی الله الاعظم (عجل اللَّه تعالى فرجه ) وظیفه ای بر عهده دارند که اگر امت و حاکمان حکومت اسلامی به وظایف متقابلشان عمل کنند، هیچ دشمنی طمع نفوذ به جامعه اسلامی را نخواهد کرد. وظایف توده مردم چنین باز گو شده است:
- انصاف: نخستین وظیفه توده مردم دربرابرهم ونیز دربرابر حکومت اسلامی، رعایت اعتدال ومساوات درادای حق یا همان انصاف است. امتی که با
- حاکمانش به انصاف رفتار نکند، یابه افراط گراییده وآنان را مستبد می سازد؛ یابه تفریط رفته وزمینه ضعف آنان را فراهم می آورد.
- قوت ها وضعف ها درحاکمان غیرمعصوم – هرچند عادل- درشؤن جامعه ااثر می گذارد؛ اما اگر توده مردم با رعایت حق وانصاف باآن ها روبهروشوند به تقویت قوت ها واصلاح کاستی ها می انجامد، از این روعمل به انصاف از اولین وظایف امت منتظر است: وَ عَلَى الرَّعِیَّةِ بِالْإِنْصَافِ
- حسن سلوک : دومین وظیفه توده منتظر، رفتارنیکووبه دور ازحب وبغض های بی پایه وپیراسته اززشتی های اخلاقی است که مایه اصلاح حاکمان وامید بخشی به خادمان حکومت اسلامی ونیز ناامیدی دشمنان وفزونی اتخاد وانسجام امت است. اگرچه حسن سلوک دربرابریک دیگر وظیفه همه مسلمانان است اما در این عبارت به قرینه (وعَلَى الْأُمَرَاءِ) وبه کاربردن واژه (رعیة) استفاده می شود که حضرت در مقام بیان وظایف متقابل حکومت وامت اسلامی با یکدیگرندبنابراین...توجه به امکانات وتوانایی های موجود یاری دادن دولت اسلامی برای حصول پیشرفت ها ورفع نواقص وکاستی های جامعه اسلامی از مصادیق عمل به این وظیفه است: وَ حُسْنِ السِّیرَةِ
- دیگروظایف منتظران : این دعای ارزشمند فقرات دیگری نیز دارد که گرچه از ظاهرعبارت آنهاوظیفه منتطران به روشنی برداشت نمی شود؛ ولی با اندک تاملی می توان دریافت که تحقق چنین اموری که مقصود ومطلوب امام عصر(عجل اللَّه تعالى فرجه ) است ، جز به انجام دادن وظایفی وتلاش درجهت ایجاد زمینه تحقق آن ها، امکان پذیر نیست. از آنجا که کوشش درجهت تحقق منویات امام معصوم (عجل اللَّه تعالى فرجه )از وطایف پیروان آن حضرت است زمینه آن نیز ازوظایف منتطران
به شمار می آید.اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
