پردازش اربعین حسینی

                                                   بسم الله الر حمن الرحیم

                                          اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

1. 1. 1. بیش از 120 کتا ب از نهج البلاغه ؛  ترجمه و شروح آن از آقا جانم امیرالمومنین علی بن ابی طالب علی علیه السلام  در دانش نامه علوی آمده است  بعضا با شناسنامه و یا نام و زبان کتاب آورده شده در نمایش پردازش اربعیه حسینی  ملاحظه فرمایی. https://safarzade.blog.ir/  
      2. ( خطبه همام ) - 133 نکته فضیلت در وصف  متقین شش- و وضعهم من الدّنیا مواضعهم،

و از جمله کلام نصیحت فرجام آن امام همام است علیه السّلام: (کان یوصى به اصحابه) که وصیّت مى‏کند به آن صحابه‏هاى خود را به این وجه که: باری تعالى خلق الخلق-  حین خلقهم- 

غنیّا عن طاعتهم، آمنا من معصیتهم، لأنّه لا تضرّه معصیة من عصاه، و لا تنفعه طاعة من أطاعه، فقسم بینهم معایشهم،

خطبه یک صد و هشتاد و هشتم: [در وصف متقین ]. کاوشى‏درنهج‏البلاغه : به نظر من، این خطبه ، همچون آئینه‏ایست پیش روى مؤمنین، تا خود را با معیارهاى متّقین مقایسه کنند.

خطبه همام‏   وصیت حضرت از آقا جانم امیرالمومنین علی بن ابی طالب علی علیه السلام به اصحاب خود دارای سرفصل هایی است که در این مختصر خدمت حضرات اساتید محترم جهت الگو گیری و بهروری و رفع نواقص آمده شده ؛ هَلْ مِنْ‏ نَاصِرٍ یَنْصُرُنِی‏ و هل ٍمِنْ‏ مَعِین‏ یُعینونی

1. متقین شش: و وضعهم من الدّنیا مواضعهم،
2. وضعهم من الدّنیا مواضعهم، فالمتّقون فیها هم أهل الفضائل: اختیارمصباح‏السالکین ص 380     
3. وضعهم من الدّنیا مواضعهم، «و انما أهبط آدم إلیها عقوبة لمّا صنع حیث نهاه اللَّه فخالفه، و أمره فعصاه»-  و فیه بعد قوله (و أنفسهم عفیفة) (و معونتهم فی الاسلام عظیمة)-  و بعد قوله (دواء داءهم) «و تهیج أحزانهم بکاء على ذنوبهم، و وجع کلوم جوانحهم»- بهج‏الصباغة . ج 12ص 417
4. «و وضعهم من الدّنیا مواضعهم» ملکا و سوقة غنیا و فقیرا... وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا. ترجمه‏شرح‏نهج..(ابن‏میثم) ج 3 . ص 745
5. فقسم بینهم معایشهم و وضعهم من الدّنیا ؛ و سود نمى‏دهد فرمان بردار هر کسى پس قسمت کرد میان ایشان معیشتهاى ایشان و وضع کرد و نهاد ایشان را از دنیا
6. مواضعهم فالمتّقون فیها هم اهل الفضائل منطقهم الصّواب و بمواضعى که سزاوار بود آنها را پس پرهیزکاران در دنیا اهل فضیلتهایند گفتار ایشان صوابست‏
7. وضعهم من الدّنیا مواضعهم (3) فالمتّقون فیها هم أهل الفضائل منطقهم الصّواب و وسائل آسایش آنها را و قرار داد آنها را از دنیا در جایگاههاى خودشان پس پرهیزگاران در آن آنها اهل فضیلتهایند گفتارشان راستى است‏
8. وضعهم من الدّنیا مواضعهم، وَ وَصَفَهُمْ فِی الدّینِ حَیْثُ وَصَفَهُمْ. لکِنَّهُ-  تَعَالى-  عَلِمَ قُصُورَهُمْ عَمَّا یَصْلُحُ عَلَیْهِ شُؤُونُهُمْ، وَ یَسْتَقیمُ بِهِ دَاءُ أَوَدِهِمْ، فی عَاجِلِهِمْ وَ آجِلِهِمْ، فَأَدَّبَهُمْ بِأَدَبِهِ، فی أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ، فَأَمَرَهُمْ تَخْییراً، وَ کَلَّفَهُمْ یَسیراً، وَ أَثَابَهُمْ کَثیراً.
9. وضعهم من الدّنیا مواضعهم، وَ أَمَازَ-  سُبْحَانَهُ-  بِعَدْلِ حُکْمِهِ وَ حِکْمَتِهِ، بَیْنَ الْمُوجِفِ مِنْ أَنَامِهِ إِلى مَرْضَاتِهِ وَ مَحَبَّتِهِ، وَ بَیْنَ الْمُبْطِئِ عَنْهَا وَ الْمُسْتَظْهِرِ عَلى نِعْمَتِهِ مِنْهُمْ بِمَعْصِیَتِهِ، وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ-  عَزَّ وَ جَلَّ- : أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ کَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَواءً مَحْیاهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما یَحْکُمُونَ«».
10. وضعهم من الدّنیا مواضعهم، وَ إِنَّمَا أَهْبَطَ اللَّهُ آدَمَ وَ حَوَّاءَ عَلَیْهِمَا السَّلَامُ مِنَ الْجَنَّةِ عُقُوبَةً لِمَا صَنَعَا، حَیْثُ نَهَاهُمَا فَخَالَفَاهُ، وَ أَمَرَهُمَا فَعَصَیَاه‏
11. (و وضعهم من الدّنیا ) و نهاد ایشان را از دنیا (مواضعهم) به مواضعى که بود به ایشان سزاوار. تنبیه‏الغافلین . ج 2 . ص 21     
12.  (فقسم بینهم معیشتهم) اى ارزاقهم التی یعیشون بها (و وضعهم من الدّنیا مواضعهم) اى جعل کلّ واحد من النّاس فى الموضع اللّائق به، بحیث ان بمثل هذه المواضع تدار امور الکون. توضیح‏نهج‏البلاغة . ج 3 . ص 232
13. وضعهم من الدّنیا مواضعهم. عَظُمَ الْخَالِقُ فِی أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِی أَعْیُنِهِمْ.
14. وضعهم من الدنیا  فی مراتبهم و منازلهم من غنىّ و فقیر و شریف و وضیع فهو الغنىّ المطلق عنهم، و إلیه الإشارة بقوله تعالى «نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ» شرح‏نهج..(ابن‏میثم).ج 3 .ص 414
15. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) فهو سبحانه الذی أعطى کل فرد حق الحیاة أعطاه أیضا ما یعیش به و یکمل شوط الحیاة بحیث لا یموت من الجوع و قول الإمام هذا مأخوذ من قول اللَّه: نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا. شرح‏نهج..(السیدعباس) ج 3.ص 356
16. اللّغة :عزم-  یعزم-  عزما-  معزما-  عزمانا-  عزیمة-  عزمة-  از باب ضرب، قصد فعل کردن و جدّ در آن کردن فهو غارم. .عزم على الرّجل-  سوگند داد باو. خلق-  یخلق-  خلقا غنى-  یغنى-  غناء-  توانگرى امن-  یأمن-  امنا عصى-  یعصى-  عصیانا-  معصیة طاع-  یطوع-  تطوعا-  اطاع-  یطیع-  اطاعة-  از باب افعال. مواضع-  جمع موضع-  وضع-  یضع-  وضعا متّقون-  اسم فاعل بصیغه جمع از باب افتعال اتّقى-  یتّقى-  اتّقاء اصلش:
17. و وضعهم من الدّنیا مواضعهم-  و بنهاد ایشان را از دنیا بمواضعشان. توضیح-  این جمله مستفاد و خلاصه است از آیه کریمه:
18.  أَ هُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ قسمت کردیم در میانشان اسباب و وسائل زندگى ایشان را و بلند و افراشته کردیم مقام درجات بعضى را به بعضى». شرح‏نهج‏البلاغه(مدرس‏وحید)، ج 12   ، ص 21
19. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) تذییل-  مقصود و مرام-  یعنى خداوند تعالى-  اعطى کلّ شی‏ء خلقه ثمّ هدى اصل وجود و ریشه خلقت و هدایت به امر زندگى و معاش و معاد و قسمت معایش و وضع درجات و مکانت از غنى و فقر و شریف و وضیع از خداوند غنىّ على الاطلاق است که در دنیا بهر کس بقدر کفایت و بمقتضاى مصلحت اصلح بهره بخشوده.
20. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) پس اصل خلقت و آفرینش و وضع مکانت و قسمت معایش که از خدا بوده خداوند غنىّ مطلق بطاعت و انقیاد خلایق نیاز نداشته و از عصیان و سرکشى مخلوقات ضررى نیاندیشیده.
21. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) تقسیم کننده روزى بندگان فقسم بینهم معایشهم خ 193 2 4-  قرار دهنده هر موجودى در جایگاه خویش و وضعهم من الدّنیا مواضعهم خ 193 2
22. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) قرآن در این آیه مى‏گوید: (أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ بَناها رَفَعَ سَمْکَها فَسَوَّاها- 28/ نازعات) خطاب به فرعون است که مى‏گوید: آیا آفرینش مجدّد تو و تدبیر کار تو بعد از مرگ مشکل‏تر است یا آسمانى که با این عظمت مدبّرانه با قدرت اللّه بنا شده است آنهم با چنین عظمت و رفعت و استوارى که بى نظمى و نابرابرى و جدایى در آن نیست، شب را تاریک و روز را روشن قرار داد و پس از آن زمین را با گسترش و وسعتش به وجود آورد و آب و چراگاه و کوهها و وسایل زندگى و چارپایان در آن آفرید و ایجاد کرد بدانید با همین دلایل محسوس، قیامت هم آمدنى و شدنى است و انسان کوشش را که در دنیا نموده، نیک یا بد همه را به یاد خواهد آورد و به پاداشش مى‏رسد: (فَأَمَّا مَنْ طَغى‏ وَ آثَرَ الْحَیاةَ الدُّنْیا فَإِنَّ الْجَحِیمَ هِیَ الْمَأْوى‏ وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى‏ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوى‏- 37 الى 41/ نازعات) پس هر کس طاغى شده و حیات دنیا را برگزید دوزخ جاى او است و کسیکه از عقوبت بیم داشت و خود را از هوى و هوس نگهداشت بهشت جاى او است.
23.  وضعهم من الدّنیا مواضعهم) تکلیف وضع انسان قوله عزّ و جلّ: إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا قال: استقاموا على ولایة علیّ أمیر المؤمنین، و قوله: وَ وَصَّیْنَا الْانسان بِوالِدَیْهِ إِحْساناً قال الإحسان رسول اللّه صلى اللّه علیه و آله و سلم، و قوله: بِوالِدَیْهِ‏ إنّما عنى الحسن و الحسین صلوات اللّه علیهما، ثمّ عطف على الحسین صلوات اللّه علیه فقال: حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً و ذلک أنّ اللّه أخبر رسول اللّه صلى اللّه علیه و آله و سلم و بشره بالحسین قبل حمله، و أن الإمامة تکون فی ولده إلى یوم القیامة،
24. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) انسان نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است. - شهداى جبهه‏ها و امدادهاى الهى را فراموش نکنید. چه مملکتى است؟ تخم مرغ شانه‏اى چند شده؟ اى نامرد یک جوانى دارد تکه تکه مى‏شود تو بند به تخم مرغ هستى؟ قال: یا ابن عباس: أخبرنی عن قول اللّه عزّ و جلّ: إِنَّ الْانسان لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ
25. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) در قرآن از عدّه‏اى ستایش شده که جان خود را با خدا معامله مى‏کنند و در عوض بهشت و رضوان مى‏گیرند و از عدّه‏اى انتقاد شده که بخاطر انحراف و انتخاب سوء یا سودى نمى‏برند؛ «فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ» «1» و یا دچار خسارت مى‏شوند؛  و در بعضى آیات همچون آیه‏ى فوق، کسانى که ایمان خود را با کفر معامله مى‏کنند، تحقیر مى‏شوند و در مقابل به مؤمنان دلدارى داده مى‏شود که ارتداد آن افراد، به خدا و راه خدا هیچ ضررى نمى‏زند. «إِنَ‏ الْانسان لَفِی خُسْرٍ»
26. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) تجاوزگرى انسان، اغلب در هنگام رفاه و احساس بى‏نیازى است. کَشَفْنا ... یَنْکُثُونَ چنانکه در جاى دیگر مى‏خوانیم: «إِنَ‏ الْانسان لَیَطْغى‏ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى‏»
27. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) عوامل تولید در اختیار انسان است. (آب، خاک و نور خورشید ...) اگر نارسایى و کمبودى وجود دارد به خاطر مدیریّت غلط و توزیع نامطلوب است. وَ آتاکُمْ‏ مِنْ‏ کُلِ‏ ... إِنَ‏ الْانسان لَظَلُومٌ‏ کَفَّار«ابراهیم 34»
28. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) خدایى که بشر را آفرید، همه‏ى نیازهاى او را از راه درست برآورده ساخت، اما انسان به دنبال رفع نیازهاى خود از راه گناه است. آتاکُمْ مِنْ کُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ ... إِنَ‏ الْانسان لَظَلُومٌ کَفَّار
29. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) دنیا و قدرت، براى گروهى نعمت و براى گروهى وسیله‏ى بدبختى است و قرآن از هر دو نمونه یاد کرده است: اگر مؤمنان به قدرت برسند، به سراغ نماز و زکات و امر به معروف مى‏روند ولى انسان‏هاى منحرف و نااهل، اگر قدرتمند شوند کارشان طغیان است، «إِنَ‏ الْانسان لَیَطْغى‏»  و در راه نابودى منابع اقتصادى و نسل بشر گام بر مى‏دارند، «وَ إِذا تَوَلَّى سَعى‏ فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِیها وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ»  و عاقبت، مردم را به دوزخ مى‏کشانند. «أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ»
30. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) با اینکه مرگ و حیات و گذشته و حال و آینده انسان بدست خداوند است، ولى باز انسان سرکشى و ناسپاسى مى‏کند. أَحْیاکُمْ ... إِنَ‏ الْانسان لَکَفُور«66»
31. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) کسى که اهل ایمان و عمل صالح نباشد. «إِنَ‏ الْانسان لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا»
32. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) 3- هم زمین رام و ذلول است، و «الْأَرْضَ ذَلُولًا» و هم حیوانات، «ذَلَّلْناها» امّا انسان که به هر دو محتاج است، طاغى است. «إِنَ‏ الْانسان لَیَطْغى‏»
33. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) پاسخ: در سوره‏ى ابراهیم آیات 32 تا 34 خداوند مى‏فرماید: ما باران فرستادیم و میوه‏ها رویاندیم تا رزق شما باشد. کشتى‏ها، نهرها، خورشید و ماه و شب و روز را مسخر شما کردیم و هر چه خواستید دادیم و اگر نعمت‏هاى الهى را بشمارید نمى‏توانید حسابش را بکنید، لکن مدیریّت‏هاى ناقص و توزیع‏هاى ناعادلانه و اسراف و تبذیرها و کارهاى ظالمانه، این بدبختى‏ها را براى شما آورده است و در پایان مى‏فرماید: «إِنَ‏ الْانسان لَظَلُومٌ کَفَّارٌ»
34. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) وَ جَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبادِهِ جُزْءاً إِنَ‏ الْانسان لَکَفُورٌ مُبِینٌ «15»
35. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) 5. تجارت بسیار زیان بار: «إِنَ‏ الْانسان لَفِی خُسْرٍ»
36. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) ، انسانى که خود را بى‏نیاز پندارد، دست به طغیان خواهد زد. «إِنَ‏ الْانسان لَیَطْغى‏ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى‏»
37. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) إِنَ‏ الْانسان خُلِقَ هَلُوعاً «19» إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً «20» وَ إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً «21» إِلَّا الْمُصَلِّینَ «22» الَّذِینَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ «23»
38. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) 5- طبع مادّى انسان به سوى حرص و بخل میل دارد و نماز و یاد خدا آن را مهار مى‏کند. إِنَ‏ الْانسان خُلِقَ هَلُوعاً ... إِلَّا الْمُصَلِّینَ‏
39. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) به راستى که انسان بسیار ظالم است.«إِنَ‏ الْانسان لَظَلُومٌ»
40. وضعهم من الدّنیا مواضعهم) «إِنَ‏ الْانسان خُلِقَ هَلُوعاً» انسان بسیار حریص و کم طاقت است.«إِنَ‏ الْانسان لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ» انسان نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است.در قرآن، بعضى مطالب با یک سوگند آمده است. «وَ الْعَصْرِ إِنَ‏ الْانسان لَفِی خُسْرٍ»انسان ناسپاس است. ما او را آفریدیم و هر چه نمى‏دانست به او آموختیم. امّا او در برابر پروردگارش طغیان مى‏کند. «کَلَّا إِنَ‏ الْانسان لَیَطْغى‏»

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم