کتاب چرا...بیست و هشتم . أَ فَلا تَعقِلُونَ‏..چرا نمیاندیشید !؟ ‏ پژوهش و اندیشه 3. شرایط استجابت دعا؟ خطبه همام‏ -3(فرمود: هر کس بداند سخنش از عملش به حساب مى‏آید جز در موارد لزوم سخن نخواهد گفت.)

بسم الله الرحمن ارحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

1. کتاب چرا...بیست و هشتم   . أَ فَلا تَعقِلُونَ‏..چرا نمیاندیشید !؟ ‏

پژوهش و اندیشه

0. 3. شرایط استجابت دعا چیست؟ خطبه همام‏ -3
1. 1.تقوی‏..1. اهل فضائل‏: 1 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): فَالْمُتَّقُونَ فِیهَا هُمْ أَهْلُ الْفَضَائِلِ‏ نهج‏البلاغه، خطبه 193. فضائل، تنها بر اساس تقوا است، نه زبان و نژاد و مال و ...
2. 2-گفتار صواب‏: 2 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ‏ نهج‏البلاغه، خطبه 193.
3. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله): لسانک سبع إن أطلقته أکلک‏  (زبان درّنده‏ایست که اگر رها کنى آنرا تو را خواهد خورد))شرح‏نهج‏البلاغه ابن‏ابی‏الحدید، ج 10، ص 137.
4. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): مَا مِنْ شَیْ‏ءٍ أَحَقَّ بِطُولِ السِّجْنِ مِنَ اللِّسَانِ‏( هیچ چیزی بهتر از زندانی زبان نیست) خصال صدوق، ج 1، ص 14.
5. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): مَنْ علِمَ أَنَّ کَلامَهُ مِنْ عمَلِهِ قَلَّ کَلامُهُ إِلا فِیمَا یَعنِیهِ‏ (فرمود: هر کس بداند سخنش از عملش به حساب مى‏آید جز در موارد لزوم سخن نخواهد گفت.) نهج‏البلاغه، حکمت 349.
6. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): من کثر کلامه کثر سقطه‏ (هر کس که کلامش زیاد باشد لغزشش فراوانست‏) غررالحکم، ص 212.
7. 3. پوشش اقتصاد3 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): وَ مَلْبَسُهُمُ الاقْتِصَادُ (پوشاکشان متوسط)نهج‏البلاغه، خطبه 193.
8. کان رسول الله (صلی الله علیه وآله) یلبس اللین تارة و الخشن أخری.(جامه نرد برتن میکرد و روی آن جامه خشن زبر) شرح‏نهج‏البلاغه ابن‏ابی‏الحدید، ج 10، ص 141.
9. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): البس ما لا تشتهر [تتشهر] به و لا یزری بک‏ (بپوش جامه که مشهور نشوى بآن و عیبناک نگرداند ترا،)غررالحکم، ص 435.
10. 4. تواضع‏..4 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): وَ مَشْیُهُمُ التَّوَاضُع‏ (رفتارشان تواضع است‏)نهج‏البلاغه، خطبه 193.
11. وَ اقْصِدْ فِی مَشْیِکَ‏ (نه فقط در راه رفتن، بلکه در همه‏ى کارها میانه روى را مراعات کنیم. «) لقمان/ 19.
12. وَ لا تَمْشِ فِی الارْضِ مَرَحاً اسراء/ 37.( پس براى چه تکبّر مى‏کند؟! قرآن مى‏فرماید: متکبّرانه راه نروید که زمین سوارخ نمى‏شود، گردن‏کشى نکنید که از کوه‏ها بلندتر نمى‏شوید.)
13. الَّذِینَ یَمْشُونَ علَی الارْضِ هَوْناً فرقان/ 63. براى خداى عز و جل بفرمانبرى خشوع کردند و آماده شدند دیده، و گوش بدانش دادند، در حال‏گرفتارى چون حال آسایش خود دارى کردند براى رضا بقضاى خدا
14. 5. حیاء: 5 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): غَضُّوا أَبْصَارَهُمْ عمَّا حَرَّمَ اللَّهُ علَیْهِمْ‏ (از آنچه خدا حرام کرده چشم پوشیدن وطمع  برداشتن)نهج‏البلاغه، خطبه 193.
15. قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام): کُلُّ عیْنٍ بَاکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلا ثَلاثَةً عیْنٌ غُضَّتْ عنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ عیْنٌ سَهِرَتْ فِی طَاعةِ اللَّهِ وَ عیْنٌ بَکَتْ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ‏ (تمام چشم‏ها در قیامت گریان است، مگر سه چشم: چشمى که هنگام دیدن حرام فرو افتد و چشمى که در اطاعت خدا بیدارى کشد و چشمى که در دل شب از خوف خدا اشکى بریزد.) کافی، ج 2، ص 482.
16. قُلْ لِلْمُومِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ‏ نور/ 30. کلمه «یَغُضُّوا» از ریشه «غض» به معناى کاستن و پایین آوردن است. چنانکه لقمان به فرزندش مى‏فرماید: «وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ» یعنى صدایت را پایین بیاور و با صداى بلند صحبت نکن.
17. 1- لازمه‏ى ایمان، حفظ نگاه از حرام است. قُلْ‏ لِلْمُؤْمِنِینَ‏ یَغُضُّوا ...
18. 2- جاذبه‏هاى غریزى را باید کنترل کرد. «یَغُضُّوا مِنْ‏ أَبْصارِهِمْ‏»
19. 3- گناه را از سرچشمه جلوگیرى کنیم وتقوا را از چشم شروع کنیم. «مِنْ‏ أَبْصارِهِمْ‏»
20. 4- چشم پاک، مقدّمه‏ى پاکدامنى است. «یَغُضُّوا مِنْ‏ أَبْصارِهِمْ‏ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ‏»
21. 5- پاکدامنى، براى مردان نیز لازم است. «یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ‏»
22. 6- چشم‏چرانى و بى‏عفّتى، مانع رشد معنوى انسان است. «یَغُضُّوا- یَحْفَظُوا- أَزْکى‏»
23. 7- همواره در محضر خدا هستیم. در محضر خدا معصیت نکنیم. یَغُضُّوا ... إِنَ‏ اللَّهَ‏ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعونَ‏
24. 4- تنها سفارش به ترک نگاه حرام، کافى نیست، براى ازدواج جوانان باید اقدام کرد. «یَغُضُّوا، یَغْضُضْنَ، أَنْکِحُوا»
25. «غض» به معناى پایین آوردن و کوتاه کردن است. این واژه در قرآن، هم در مورد کوتاه کردن صدا به کار رفته و هم در مورد کوتاه کردن نگاه؛ چنانکه در مورد نگاه به نامحرمان، قرآن مى‏فرماید «قُلْ‏ لِلْمُؤْمِنِینَ‏ یَغُضُّوا مِنْ‏ أَبْصارِهِمْ‏»
26. اسلام از اول زمینه گناه را منع می‏کند، شراب را حرام، بدمستی را بد، فحشا و زنا را بد می‏داند.
27. 2. علم‏ ..1علم نافع‏1 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): وَ وَقَفُوا أَسْمَاعهُمْ علَی الْعلْمِ النَّافِع لَهُمْ‏ (تنها گوش دادن بدانش سودمند که عدالت در نیروى شنوائى است، و دانشهاى سودمند آنچه نیروى اندیشه را بکمال رساند از علم الهیات و هر چه با آن مناسب است و آنچه نیروى قوه عملیه را بکمال رساند که حکمت عملیه باشد. )نهج‏البلاغه، خطبه 193.
28. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): الفکر فی غیر الحکمة هوس‏( اندیشیدن جز در باره حکمت (داناییها و دانشهاى استوار و سودمند) هوس است.) غررالحکم، ص 58.
29. قَالَ الْکَاظِمُ (علیه السلام): اللَّهُمَّ إِنِّی أَعوذُ بِکَ مِنْ علْمٍ لا یَنْفَع‏ (پناه میبرم به خدا ازعلمی که منفعت وبهره ندارد) مصباح‏المتهجد، ص 75.
30. وَ یَتَعلَّمُونَ ما یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعهُمْ‏ (آنها شیاطین قسمتهایى از علم را فرا مى‏گرفتند که به آنان زیان مى‏رسانید و نفعى نمى‏داد.)بقره/ 102.
31. قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام): وجدت علم الناس فی أربع أحدها أن تعرف ربک و الثانی أن تعرف ما أراد منک و الثالث أن تعرف ما صنع بک و الرابع أنتعرف ما یخرجک من دینک‏ (یافتم دانش همه مردم را در چهار چیز: اول اینکه: پروردگار خود را بشناسى، دوم اینکه آنچه در باره تو انجام داده بدانى. سوم اینکه آنچه از تو میخواهد بشناسى، چهارم اینکه آنچه تو را از دین بیرون برد بشناسى. و معارف واجبه از این چهار قسم بیرون نیست‏) أعلام‏الدین، ص 88.
32. قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام): خَیْرَ الْعلْمِ مَا نَفَع‏ (بهترین دانش آن است که ثمره مفید داشته باشد)من‏لایحضره‏الفقیه، ج 4، ص 402.
33. 2. حال یکسان‏ :2 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): نُزِّلَتْ أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِی الْبَلاءِ کَالَّتِی نُزِّلَتْ فِی الرَّخَاءِ(تجارتى سود بخش است که خداوند کریم برایشان پیش آورده دنیا بسویشان مى‏آید و آنها بدان توجه نمى‏کنند،) نهج‏البلاغه، خطبه 193.
34. اذا کانوا فی رخاء کانهم فی بلاء و اذا کانوا فی بلاء کانهّم کانوا فی رخاء (به خاطر سعه صدر و دریا شدنش، سختی و شادی برای او فرقی ندارد.)
35. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): لا یکمل إیمان المؤمن حتی یعد الرخاء فتنة و البلاء نعمة  (کامل نمى‏شود ایمان مؤمن تا این که وسعت فتنه را عیش خود ، و بلا را نعمتى از برای خود بداند، مراد اینست که بر حذر باشد از آن که مبادا آن فتنه باشد از براى او باین که سبب تکبّر و سربلندى او گردد، یا این که شکر آن چنانکه باید بجا نیاورد.)غررالحکم، ص 88.
36. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): إِنَّ الْبَلاءَ لِلظَّالِمِ أَدَبٌ وَ لِلْمُومِنِ امْتِحَانٌ وَ لِلانْبِیَاءِ دَرَجَةٌ وَ لِلاوْلِیَاءِ کَرَامَةٌ ( بلا وسختی از برای ظالم ادب است از برای مومن و امتحان است برای انبیاء و کرامت است از برای اولیاء خدا )بحارالانوار، ج 78، ص 198.
37. 3. عظمت خدا..3 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): عظُمَ الْخَالِقُ فِی أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِی أَعیُنِهِمْ‏ (آفریدگار در دلشان بزرگوار نمود و هر چه جز او در چشمشان خرد و بیمقدار آمد،) نهج‏البلاغه، خطبه 193.
38. 4. درک آخرت‏:4 قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُنَعمُونَ وَ هُمْ وَ النَّارُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُعذَّبُونَ‏ (آنان با بهشت چنانند که گویا آن را دیده و در آن نعمت چشیده و آنان با دوزخ چون کسى باشد که آن را بچشم دیده و در آن در شکنجه است‏)نهج‏البلاغه، خطبه 193.
39. 3. بلند نظری‏ 1. قلب محزون‏ :قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): قُلُوبُهُمْ مَحْزُونَةٌ (دلهاشان اندوهبار)نهج‏البلاغه، خطبه 193.
40. قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ (علیه السلام): من طال حزنه علی نفسه فی الدنیا أقر الله عینه یوم القیامة و أحله دار المقامة  (به دراز کشد اندوه او را بر نفس خود در دنیا، سرد گرداند خدا چشم او را روز قیامت، و فرود آورد او را در سراى اقامت، مراد به «اندوه بر نفس خود» اندوهیست که از براى آخرت خود باشد و از خوف از آن و «سرد گردانیدن چشم»کنایه از شادیست باعتبار این که در شادى اشک سردى آید چنانکه قبل از این مذکور شد و مراد «بسراى اقامت» بهشت است که محلّ قرار و استقرارست.)غررالحکم، ص 147.

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم