الف باء کتاب هفت : 1- هفت آداب سخن گفتنبا حسن نیت اگر کسى نیتش خوب باشد «زِیدَ فِى رِزْقِهِ»، «زِیدَ» زید یعنى زیاد مى‏شود «زِیدَ فِى رِزْقِهِ» آدم خوش قلب خوش روزى است.

_{بسم الله الرحمن الرحیم}

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}

_{الف باء  کتاب هفت :  1- هفت آداب} سخن گفتن

1. با حسن نیت  اگر کسى نیتش خوب باشد «زِیدَ فِى رِزْقِهِ»، «زِیدَ» زید یعنى زیاد مى‏شود «زِیدَ فِى رِزْقِهِ» آدم خوش قلب خوش روزى است.
2. دلپسند : آنها که به راه خدا هدایت شده‏اند، جز سخن پاک نمى‏گویند.«مؤمنان به سخنان پاک و به راه خداى ستایش شده هدایت شدند.» وَ هُدُوا إِلَی الطَّیِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَ هُدُوا إِلی صِراطِ الْحَمیدِ[حج/24]
3. نیکو و شایسته‏ : الگوى مبلّغ در قلم و سخن، قرآن کریم است، زیرا که خداوند براى هدایت مردم نیکوترین سخن را فرستاد: «اللَّه نزّل أحسن الحدیث» «4» رسول گرامیش نیز، با چنین شیوه‏اى مردم را به سوى او مى‏خواند؛ «ادع الى سبیل ربّک بالحکمة و الموعظة الحسنة» «5» «اى رسول! مردم را با دلیل محکم و پند و انذر نیکو به سوى پروردگار دعوت کن.» وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا[بقره/83]
4. رشد دهنده : قرآن وامام حسین هر دو رشد دهنده هستند: یَهْدی إِلَی الرُّشْد[جن/2]. قَالَ الْحُسَیْنُ (ع): إنما أدعوکم إِلَی سَبِیلِ الرَّشَادِ بحارالانوار، ج 45، ص 7.
5. ساده  وبدون تکلف ، افراد بزرگ را تکان مى‏دهد. لازم نیست بحث‏ها علمى و فنى باشد. گاهى یک کلمه‏ى کوچک یک نفر را تکان مى‏دهد.وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفین[ص/86].
6. کلام‏ نرم : موعظه و کلام‏ نرم‏ و یعنى استدلال و محاجه‏ «قُلْ هاتُوا بُرْهانَکُمْ» (بقره/ 111) و متارکه‏ «أَعْرِضْ عَنْهُمْ» (مائده/ 42) یعنى اگر مى‏خواهى به کارت ادامه بدهى، من تو را رها مى‏کنم، چون خدا را بیشتر دوست دارم.قُولا لَهُ قَوْلا لَیِّنا[طه/44]
7. گاهی هم تکرار باشد وَ لَقَدْ وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْل[قصص/51]

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}

 

 _{الف باء  کتاب هفت : 2 هفت آداب} دعا در قرآن

8. ‏1. دعا همراه ایمان و عمل صالح باشد. قرآن در زمینه ایمان و عمل صالح مى‏فرماید: کسى که کارهاى شایسته انجام بدهد. ایمان و عمل صالح بیاورد من نقاط ضعف و گناهانش را مى‏بخشم: «یَسْتَجِیبُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»
9. 2. با اخلاص باشد. دین خالص یعنى ایمانش قاطى نداشته باشد. از ریا ، کبر، عجب ،خالی باشد ، کارى صد در صد براى خدا باشد. در اخلاص مکان و زمان ، شکل و قیافه ، جمع ،  فرد ، تنها ، خلوت ، شلوغ ، و...ملاک نیست «فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ»
10. 3. با تضرّع و مخفیانه باشد. در دعا تضرع  زاری و ابتهال داشته باشد در قاموس و اقرب آمده: «تَضَرَّعَ‏ إِلَى اللَّهِ» یعنى ابتهال و تذلّل کرد و بقولى خود را در معرض طلب حاجت قرار داد. ایضا در قاموس گوید:«ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً» اگر چه در جمع قرار گرفته ولی دلش را به غیر او گره نزند تنها چشم امید به در گاه حضرت حق داشته باشد.  
11. 4. با بیم و امید باشد. عدالت و میانه‏روى در بیم و امید خوف و رجا: اگر کسى را چه خوف بگیرد و چه رجا خطرناک است. نباید خیلى امیدوار بود. قرآن میفرماید: «فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صالِحاً» (کهف/ 110) یعنى رجاى خالى یا خوف خالى فایده ندارد. خوش به حال کسى که همه چیزش عدالت دارد «وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً»
12. 5. در ساعاتى خاص باشد.  ساعات اذان ؛ بین اذان واقامه ، بعد از سلام نماز سر به سجده شکر دعا مستجاب است ساعت وقت نماز ظهر و عصر  در مغرب وفت اذان ، در  بین  نماز مغرب وعشاء و بعد از آن ، نصف شب در وقت نماز شب و قبل از اذان صبح  و بعد آن تا طلوع افتاب ساعات خاص اجابت دعاست «یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ»
13. 6- به طرف قبله  رو به قبله دعا کردن‏ :  حدیث داریم که می فرماید : رو به قبله دعا کنید و دست‏های خود را به طرف آسمان بلند کنید. قبله‏، جهت‏گیرى توحیدى مسلمانان را نشان مى‏دهد. نه تنها در نماز، بلکه در دعا، قربانى، نشستن، خوردن و خوابیدن، دفن کردن مردگان و ... باید قبله مراعات شود. وَ اجْعَلُوا بُیُوتَکُمْ قِبْلَةً یونس/ 87.
14. 7- باوضو : با وضو بودن در هر حال، خوب است. حتّى خوابیدن با وضو، ثواب عبادت شبانه دارد و براى بسیارى از کارهاى عبادى نیز، مثل دعا، زیارت، قرائت قرآن و مطالعه دستور داده‏اند که وضو داشته باشیم و بدون وضو به آیات قرآن و نام خدا و پیامبر و امامان دست نزنیم. ابتدا «بسم اللّه» بگویید، با وضو و حضور قلب و در مکان مقدّس مثل مسجد باشید، قبل از دعا از خداوند با صفات و اسماءالحسنى تجلیل کنید، ده مرتبه «یا اللّه»، «یا ربّ» بگویید، فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُم» (مائده/ 6)

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}

 

_{الف باء  کتاب هفت :  3 هفت آداب} مهمانی

15. _{3 --7هفت آداب} : مهمانى
16. ‏1. مهمان، محترم است. ضَیْفِ‏ ... الْمُکْرَمِینَ‏ مهمان، وقتى وارد شد، سلام کند. «فَقالُوا سَلاماً» جواب سلام او لازم است. «قالَ سَلامٌ»                                                                          
17. 2. صاحب خانه دور از چشم مهمان به سراغ تهیه غذا برود. «فَراغَ.                                                
18.  3.غذا را در خانه و به کمک خانواده تهیه کنیم. «إِلى‏ أَهْلِهِ»4. پذیرایى سریع باشد. «فَجاءَ» (حرف «فاء» نشانه سرعت و زمانى کوتاه است)
19. 4. بهترین غذاها فراهم شود. «بِعِجْلٍ سَمِینٍ»  
20. 5. مهمان را نزد سفره نبریم، بلکه سفره را نزد مهمان بیاندازیم. «فَقَرَّبَهُ إِلَیْهِمْ»
21. 6 . از مهمان نپرسیم که غذا خورده‏اى یا نه. «فَراغَ إِلى‏ أَهْلِهِ فَجاءَ» (حضرت ابراهیم بدون پرسش به سراغ خانواده و تهیه غذا رفت)   
22.  7. شخصاً از مهمان پذیرایى کنیم. «فَجاءَ» (خود حضرت غذا آورد)

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}

 

_{الف باء  کتاب هفت :  4 - هفت آداب میهمانی}

23. _{4--7هفت آداب} : تجارت‏ 1- تجارت ارزشمند است که برپایه حقّ و راستى باشد. «التاجر فاجر و الفاجر فى النار الا من أخذ الحق و اعطى الحق»
24. 2- تجارت ارزشمند حضرت على علیه السلام دستور داد دینارهاى غیر خالص ( غیر حلال وپاک ) را در چاه بریزند تا به وسیله آن معامله‏اى صورت نگیرد. «القه فى البالوعه حتى لا یباع شى‏ء فیه غش»                                    
25. 3- تجارت ارزشمند آن حضرت همه روزه در بازار کوفه قدم مى‏زد و گاهى در وسط بازار مى‏ایستاد و مى‏فرمود:اى گروه تجّار! «قدموا الاستخارة»، از خدا خیر بخواهید.
26. 4- تجارت ارزشمند «تبرکوا بالسهولة»، برکت را در سایه آسان گرفتن بر مردم بخواهید.
27. 5-«جانبوا الکذب»، از دروغ در معامله دورى کنید.5-«و تجانبوا عن الظلم»، از ظلم و بى‏عدالتى پرهیز کنید.
28. 6- تجارت ارزشمند «و لا تقربوا الربا»  و به ربا نزدیک نشوید.
29. 7- تجارت ارزشمند: و آسمان را بالا برد و میزان را مقرر کرد، تا در میزان تجاوز نکنید. و وزن را بر اساس عدل بر پا دارید و در ترازو کم نگذارید وَ أَقِیمُواْ الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُواْ الْمِیزَانَ‏ (الرّحمن، 7- 9)

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}

_{الف باء  کتاب هفت :  5 - هفت آداب نماز}

30. _{5--7هفت آداب} :نماز_- آداب نماز 1-مسواک، نظافت، از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله نقل شده که: «رکعتان بِسواک افْضَلُ مِنْ سَبعینَ رکعةٍ بغیر سواکِ» « نهج الفصاحه، جمله 1669» دو رکعت نماز کسى که مسواک کند، از هفتاد رکعت بدون مسواک بهتر است.
31. 2-توجّه به خدا و ...) در کمال این عبادت موثر است.امام باقر علیه السلام فرموده است: «عَلَیْکَ بِالاقْبالِ على‏ صَلاتِکَ فَانَّما یُحْسَبُ لَکَ مِنْها ما اقْبَلْتَ عَلَیْهِ». « محجةالبیضاء، ج 1، ص 354» در نماز، توجه به خدا داشته باش، زیرا از نماز، آن مقدار قبول مى‏شود که با توجّه خوانده شود.
32. 3- با سر و صورت خود بازى مکن :حضرت مى‏فرماید: هنگام نماز، با دست و سر و صورت خود بازى مکن، زیرا همه این کارها، سبب نقص نماز مى‏شود، در حالت کسالت و خواب و سنگینى مشغول نماز مشو، زیرا چنین نمازى، از آن منافقان است ... « محجةالبیضاء، ج 1، ص 354»
33. 4- برتر از هزار رکعت نماز :حدیثى از پیامبر نقل شده: «رَکْعَتانِ مِنْ رَجُلٍ وَرعٍ افْضَلُ مِنْ الْفِ رَکْعَةٍ مِنْ مَخْلِطٍ» « نهج الفصاحه، جمله 1672» دو رکعت نماز انسان با تقوا، برتر از هزار رکعت نماز فرد لاابالى است.
34. 5- تمام توجّهت را : امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: هنگام نماز، از دنیا و آنچه در آنست مأیوس شو و تمام توجّهت را به خدا قرار ده به یاد روزى باش که در برابر دادگاه عدل الهى قرار مى‏گیرى. « محجة البیضاء، ج 1، ص 382»
35. 6- نماز او را نپذیرفته : و نیز فرمود: گاهى پنجاه سال بر انسان مى‏گذرد ولى خداوند، حتّى یک نماز او را نپذیرفته است.و در حدیث مى‏خوانیم: بعضى چنان در برابر خدا سبک سخن مى‏گویند و نماز مى‏خوانند که اگر با همسایه‏شان چنین حرف بزنند، جواب آنها را نمى‏دهد. « وافى، ج 2، ص 13» سجده بر خاک کربلا حجاب‏هاى هفتگانه را پاره مى‏کند. هم نماز را بالا برده و به قبولى مى‏رساند، هم نمازگزار را از قعر مادّیات بیرون کشیده و او را با جهاد و خون و شهادت آشنا مى‏سازد.
36. 7- سجده بر خاک کربلای حسین، یعنى نماز همراه ولایت.سجده بر خاک حسین، یعنى نماز همراه شهادت.سجده بر خاک حسین، یعنى بزرگداشت خاطره آنان که براى نماز و در راه نماز خون دادند. سجده بر خاک حسین، یعنى هر روز عاشوراست و هر زمین کربلا. سجده بر خاک حسین، یعنى در راه مبارزه با ظلم، سر و جان بده، امّا تن به ذلّت نده.

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}

_{الف باء  کتاب هفت :  6 - هفت آداب  رکوع}

       _{6 --7هفت آداب} : رکوع‏

37. 1-در رکوع گردن خود را بکشید : در روایات مى‏خوانیم که رسول خدا علیه السلام در رکوع چنان کمر مبارکش را کشیده و صاف مى‏نمود که اگر قطره آبى روى کمرش مى‏ریخت وسط کمر مى‏ماند و به سمتى جارى نمى‏شد. سفارش شده است در رکوع گردن خود را بکشید تا رمز این باشد که من ایمان آورده‏ام گرچه گردنم در راه او برود.
38. 2- از دیگر آداب رکوع آنست که مردان آرنج‏ها را همچون بال پرندگان به بیرون دهند، نه آنکه به پهلوها بچسبانند. کف دست را به زانوها بگذاریم و انگشتان دست را باز کنیم. پاها در یک خط، نه جلو و نه عقب، و میان دو پا به مقدار یک وجب فاصله باشد.
39. 3- به هنگام رکوع نگاه به میان دو قدم باشد و پس از ذکر رکوع، در همان حال رکوع بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستیم. البتّه تکرار ذکر رکوع حداقل سه مرتبه مورد سفارش و عنایت است.
40. 4-رکوع اولیاى خدا : امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: حضرت على علیه السلام به قدرى رکوع خود را طول مى‏داد که عرق از ساق مبارکش جارى مى‏شد. خود آن حضرت در اوّلین خطبه نهج‏البلاغه مى‏فرماید: خداوند فرشتگانى دارد که همواره در حال رکوعند و هرگز قیام نمى‏کنند.
41. 5- رکوع‏هاى طولانى : البتّه در فرشته خستگى وگرسنگى مطرح نیست، لذا انسان‏هاى عارف و عاشق که چنین رکوع‏هاى طولانى انجام مى‏دهند، فرشتگان را به تمجید خود وادار مى‏کنند. این حالت اولیاى خداست،( رکوع شیخ حسنعلی نخودکی ) امّا حال ما چطور؟ پیامبر اکرم در مسجد نشسته بودند، مردى وارد شد و به نماز ایستاد، اما رکوع و سجودش را ناقص و سریع انجام داد. پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند: او همچون کلاغ نوکى زد ورفت، اگر او با این نماز از دنیا برود بر دین من نمرده است.
42. 6-دست‏هایتان را بالا ببرید : وقتى این آیه نازل شد: «فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظیمِ» (واقعه/ 74) پیغمبر فرمود: این را در رکوع قرار دهید، فلذا در رکوع مى‏گوییم: «سُبْحَانَ رَبِّىَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ» ادب رکوع این است که وقتى شما مى‏خواهید رکوع انجام دهید، قبل از رکوع‏ دست‏هایتان را بالا ببرید
43. 7-خدایا حاضر م در راه تو  گردن دهم. در کتاب اسرار الصلوه نوشته شده است، معناى این نوع رکوع این است که خدایا حاضر هستم گردنم را در راه تو بدهم. در رکوع داریم‏ «إِذَا رَکَعَ جَنَّحَ بِیَدَیْهِ» (کافى، ج 3، ص 320)

_{اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم}