وصیت 5- رسول الله فرمود: یک عدد خرما با دست خودش مى‏داد، از وصیّت‏ به انبار خرما بهتر بود.

         بسم الله الرحمن الرحیم .

         اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجه

-1. 1. وصیّت نامه 5
0. آرى، اسلام ظلم، بى‏انصافى و بى‏عدالتى در وصیّت‏ را به منزله دزدى از مال وارثان مى‏داند.
1. به جاى وصیّت‏، خود عمل کنیم.
2. وصیّت‏، استفاده از آخرین فرصت‏هاست، ولى این نباید تکیه‏گاه شود و به امید وصیّت‏ کردن در حال حیات، به فکر کمک و انفاق نباشیم. زیرا کمک با دست خود، اثر دیگرى دارد.
3. شخصى وصیّت‏ کرد که بعد از مرگش انبار خرماى او را در راه خدا انفاق کنند، پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله به وصیّت‏ او عمل کرد ودر آخر یک عدد خرما در انبار بجاماند.
4. پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: اگر این یک عدد خرما را او با دست خودش مى‏داد، از وصیّت‏ به یک انبار خرما بهتر بود.
5. وصیّت‏، وسیله جلب محبّت دیگران است.
6. آن بزرگواران بى‏علاقه بودند، وصیّت‏ کرده و از مال خود به آنان بهره‏اى مى‏رساندند و بدین وسیله دوستى و محبّت آنان را به راه و مکتب خود جلب مى‏نمودند.
7. وصیّت‏، گاهى واجب است.
8. در فقه اسلامى آمده است: هر گاه انسانى بدهکار به مردم یا خداوند است و یا امانتى از مردم نزد اوست که ترس تلف و ضایع شدن آن را دارد، واجب است براى حفظ حقوق مردم، وصیّت‏ نماید و شکّى نیست که این وجوب، شامل کسانى که خمس و زکات و مالیات‏هاى اسلامى را بدهکارند نیز مى‏شود.
9. مقدار وصیّت‏.
10. بر پایه احکام اسلامى، انسان تا یک سوّم مالش را بیشتر نمى‏تواند وصیّت‏ کند، ولى بخاطر آنکه به سهم وارثان زیاد ضرر نرسد و روح آنان از قانون اسلام و آن شخص جریحه دار نشود) بهتر است کمتر از یک سوّم وصیّت‏ نماید. مثلًا به یک چهارم وصیّت‏ کند. یعنى اگر از دوازده تومان، چهار تومان حقّ وصیّت‏ کردن دارد، بهتر است سه تومان آن را وصیّت‏ کند.
11. وصیّت‏ کردن را به فال بد نگیریم.
12. شاید دلیل آنکه بسیارى از ما وصیّت‏نامه نداریم این باشد که خیال مى‏کنیم وصیّت‏ کردن به معناى زود مردن وپایان عمر است و آن را به فال بد گرفته و از آن سر پیچى مى‏نماییم، امّا اگر آن را یک وظیفه شرعى، عقلى و عرفى ببینیم، تخلّف از آن را به خود اجازه نمى‏دهیم.
13. وصیّت‏ باید حکیمانه باشد.
14. قرآن در آیه وصیّت‏، یک کلمه بسیار پر بار بکار برده و آن کلمه «بِالمعروف‏» است.
15. «کُتِبَ عَلَیکُم اذا حَضَرَ احَدَکُمُ المَوتَ ان تَرَک خَیراً الوَصیّة ... بِالمَعرُوفِ» یعنى باید وصیّت‏ با عقل، عرف وحکمت هماهنگ باشد.
16. دراینجا لازم است انسان در وصیّت‏ خود، سهمى را براى آن بستگان محروم در نظر بگیرد تا با این عمل حکیمانه و خداپسندانه، هم مانع فقر دسته اوّل شود و هم جلو تکاثر دسته دوّم را گرفته باشد.
17. لذا امام باقر علیه السلام فرمود: پایان کار کسانى که به نفع فامیل محرومى که مشمول قانون ارث نمى‏شود وصیّت‏ نکند، گناه و معصیت است.
18. نمونه چند جمله از وصیّت‏هایى که امیرالمؤمنین علیه السلام بعد از ضربت خوردن در بستر شهادت به فرزندانش فرموده را بیان کنم آن حضرت در وصیّت‏ خود مى‏فرمایند:
19. آرى پیامبراکرم صلى الله علیه و آله فرمود: من و على پدران این امّت هستیم و پدر امّت باید به هنگام وصیّت‏، همه مردم را مورد توجّه خود قرار دهد.
20. آنگاه امام با الفاظ و جملات زیبا و لحن مخصوصى، همگان را نسبت به یتیمان، همسایگان، قرآن، نماز، حج، جهاد، حسن روابط و نظارت عمومى، امربه معروف و نهى از منکر، سفارش فرمودند و در ادامه به عدالت در قضاوت وصیّت‏ نموده و در مورد قاتل خود فرمودند: قاتل من بیش از یک ضربت به من نزده است، هرگاه من با این ضربت کشته شدم، شما نیز بیش از یک ضربت به او نزنید و مواظب باشید عصبانیّت، شما را به کشتار عمومى یا به قطعه قطعه کردن او نکشاند، که پیامبراکرم صلى الله علیه و آله فرمودند: از مُثله و تکّه‏تکّه کردن بپرهیزید، گرچه نسبت به سگ درّنده باشد.
21. عمل به وصیّت‏
22. آیات و روایات عمل به وصیّت‏ شرعى و صحیح را لازم دانسته و مسئولیّت و گناه تغییر آن را به عهده کسى مى‏داند که با شنیدن (و یا دیدن) وصیّت‏نامه، به خاطر هوا و هوس خود، وصیّت‏نامه را تغییر دهد.
23. (البتّه در صورتى که عمل به وصیّت‏ سبب تقویت کفر و یا تضعیف اسلام نباشد و روشن است که مسلمان چنین وصیّتى نمى‏کند)
24. از نظر فقه اسلامى هرگاه تغییر وصیّت‏ سبب از بین رفتن حق و حقوقى شود، تغییردهنده، گناهکار و ضامن است و باید از مال خودش دستور شخص وصیّت‏ کننده را عمل نماید.
25. خدایا! بعضى در عمل به قرآن حتّى از مخالفان قرآن هم عقب‏تر ماندند. چنانکه حضرت على علیه السلام در وصیّت‏ خود مى‏فرماید: مبادا دیگران در عمل به قرآن و استفاده از رهنمودهاى آن از شما مسلمانان جلو باشند.
26. 13- آدم‏کشى، رهاکردن بستگان، نداشتن وصیّت‏، بى‏اعتنایى به حقوق مردم و نپرداختن زکات، هر کدام وسیله حسرت در قیامت خواهد بود.
27. (4). نهج البلاغه، وصیت‏ 31
28. قرآن در سوره مائده آیه 106 مى‏فرماید: هرگاه کسى در سفر دچار بیمارى شد و در آستانه مرگ قرار گرفت، دو نفر مسلمان و یا غیر مسلمان را بر وصیّت‏ خود گواه گیرد، لکن مراسم اداى شهادت باید پس از نماز باشد، یعنى آن دو نفر پس از اداى نماز حاضر شده و با قسم خوردن شهادت دهند که فلان مسلمان در مسافرت چه وصیت‏ کرده است.
29. امام صادق علیه السلام در واپسین دم زندگى خویش، همه بستگان را جمع کرد و در وصیت‏ خویش به آنان، اهمیت نماز را یادآور شد و فرمود:
30. نماز، اوّلین کلام و آخرین وصیّت‏
31. در بعضى روایات مى‏خوانیم که نماز، هم اوّلین سفارش انبیا بوده و هم آخرین وصیّت‏ اولیا.
32. در وصیّت‏ نامه خود نیز نوشت من با قلبى آرام به سوى خدا مى‏روم. این دل آرام از زور و پول و مقام نیست، از پیوند با خداست که بهترین نوع آن نماز است.
33. فراموش نمى‏کنم در ایّام دفاع مقدّس، جوانى وصیّت‏ کرد که اگر من شهید شدم مرا دفن نکنید مگر آن دو دسته‏اى که با هم قهرند، آشتى کنند و این جوان از خون مقدّس خودش به نفع اصلاح ذات‏البین استفاده کرد، در حالى که مى‏توانست بگوید اگر شهید شدم راضى نیستم فلان شخص یا گروه به تشییع جنازه من بیاید و بدینوسیله آتش فتنه را بیشتر و کینه‏ها را عمیق‏تر نماید.
34. این تعدیل ثروت از طریق خمس و زکات، امرى واجب است، ولى اسلام براى تعدیل ثروت راههاى غیر الزامى دیگرى نیز از قبیل وقف، هبه، صدقه، انفاق، وصیّت‏، کفّاره، نذر، عهد، ایثار و قرض‏الحسنه، قرار داده است.
35. گاهى انسان بر اثر وسوسه شیطان مى‏گوید: من کارهاى خیر زیادى کرده‏ام به فقراء کمک مى‏کنم، به بستگان سر مى‏زنم اموالى را وقف یا وصیّت‏ مى‏کنم، بنابراین خمس دادن لازم نیست.
36. با بررسى آیات و روایات درمى‏یابیم که زکات در اسلام مانند زکات در دیگر ادیان الهى نیست که صرفاً یک وصیّت‏ و سفارش اخلاقى و موعظه باشد تا مردم به برّ و نیکى رغبت پیدا کنند و از بخل و امساک بپرهیزند، بلکه فریضه‏اى الهى است و بى‏اعتنایى به آن فسق است و منکر آن، کافر محسوب مى‏شود.
37. حتّى اگر وصیّت‏ مى‏کنید، قبل از هر کس براى والدین و بستگان خود وصیّت‏ کنید. «ان ترک خیراً الوصیة للوالدین و الاقربین»
38. امام باقر علیه السلام وصیت‏ مى‏کند که ده سال در سرزمین «منى» براى او عزادارى کنند و جنایات حکومت ظالم را که بر امام و اهلبیت علیهم السلام وارد شده بازگو نماید.
39. بسیار بجاست که زائر خانه خدا، قبل از سفر، وصیت‏ کند و خیال نکند که وصیت‏، فال بد گرفتن و بدبین بودن و احساس خطر کردن است، بلکه وصیت‏، نشانه یاد مرگ بودن انسان است. وصیت‏، راهى براى جبران کارهایى است که انجام نداده است و نشانه دقت و حساب انسان و تداوم بخشیدن به اهداف عالیه انسانى است. ناگفته پیداست،
40. مراد از وصیت‏ تنها سفارشات مالى نیست، بلکه هرگونه پند و سفارش و حکمت را نیز شامل مى‏شود. در روایات، جایگاه وصیت‏ هنگام خروج مسافر را در «کتاب الحج» ذکر کرده‏اند.

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم