نهج البلاغه : قسمت دوم نامه 45 اخلاقی ، سیاسی ، اعتقادی ، امام الگوی ساده زیستی :ساختم بر جامه پوسیده خود و با کهنه جامه‏اى که در بر دارم جامه کهنه دیگرى آماده ننموده‏ ام.

 

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم                

0--45 و من کتاب له علیه السلام. إلى عثمان بن حنیف الأنصاری-  و کان عامله على البصرة..که 79نامه در نهج البلاغه امده است. ضرورت ساده  زیستی کارگزاران..امام الگوی ساده  زیستی ..

1. 1. أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً یَقْتَدِی بِهِ- بعقله (بصیرته)هان اى عثمان مگر نمیدانى براى هر پیروى پیشوائى است که بایستى از او پیروى کرده،. آگاه باش هر پیروى را امامى است که از او پیروى مى‏کند،
   2. وَ یَسْتَضِی‏ءُ بِنُورِ عِلْمِهِ- و بنور دانش وى روشنى جوید، و از نور دانشش روشنى مى‏گیرد،
   3. أَلَا وَ إِنَّ إِمَامَکُمْ قَدِ اکْتَفَى مِنْ دُنْیَاهُ بِطِمْرَیْهِ-  (بِطِمْرَیْهِ : به دو کهنه جامه که آن دستارى است و جامه پشمینه‏)مگر نمیدانى پیشواى شما از دنیایش (در پوشاک) بدو جامه کهنه، آگاه باش امام شما از دنیاى خود به دو جامه فرسوده،
   4. وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَیْهِ -(از خوراک به دو قرص جو نابیخته خود) و از خوراک بدو قرص جوین پسنده کرده است و دو قرص نان رضایت داده است، (اگر شما مدّعى پیروى از على هستید، با وجود بودن این همه برهنگان و گرسنگان این نرم و نازک پوشیدن، و این چرب و شیرین خوردن و نوشیدن از چه و به پیروى از کیست)
   5. أَلَا وَ إِنَّکُمْ لَا تَقْدِرُونَ عَلَى ذَلِکَ- درست است که شما توانائى اینگونه زندگى کردن را ندارید . بدانید که شما توانایى چنین کارى را ندارید
   6. وَ لَکِنْ أَعِینُونِی بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَادٍ-  (سَدَادٍ، راستى و درستى)و لکن (این میتوانید که) مرا بر زاهد و پاکدامنى و کوشش (در راه حق) یارى دهید، پس (تا این اندازه کوتاهى نکنید)، امّا با پرهیزکارى و تلاش فراوان و پاکدامنى و راستى، مرا یارى دهید.
   7. فَوَاللَّهِ مَا کَنَزْتُ مِنْ دُنْیَاکُمْ تِبْراً-..  (ِبْراً.ترک)سوگند با خداى من از دنیاى شما طلائى نیندوخته، پس سوگند به خدا من از دنیاى شما طلا و نقره‏اى نیندوخته،
   8. وَ لَا ادَّخَرْتُ مِنْ غَنَائِمِهَا وَفْراً- (وَفْراً، الوقرة ، وقور ، و ق ر، المعجم ،صرفه جویی) و از غنائم آن مالى فراوان گرد نکرده، و از غنیمت‏هاى آن چیزى ذخیره نکرده‏ام،
   9. وَ لَا أَعْدَدْتُ لِبَالِی ثَوْبِی طِمْراً.. (اعدت فعل ماضى مفرد مؤنث از باب افعال است.) (لِبَالِی در زهن خود) و مهیّا نکردم و آماده نساختم براى جامه پوسیده خود که پوشیده‏ام (طمرا کهنه ، پوسیده دیگر) و با کهنه جامه‏اى که در بر دارم جامه کهنه دیگرى آماده ننموده‏ام. بر دو جامه کهنه‏ام جامه‏اى نیفزودم،
   10. وَ لَا حُزْتُ مِنْ أَرْضِهَا شِبْراً، (حزت الشی‏ء) (شِبْراً، یک زره ) و از این دنیا بیش حتی یک وجب اختیار ننمودم و از زمین دنیا حتى یک وجب در اختیار نگرفتم
   11. وَ لَا أَخَذْتُ مِنْهُ إِلَّا کَقُوتِ أَتَانٍ دَبِرَةٍ، از خوراک مختصر و ناچیزى بر نگرفته‏ام. نگرفتم از دنبا مگر چو حیوانی که پشتش زخم شده وخورکش کم شده )
   12. وَ لَهِیَ فِی عَیْنِی أَوْهَى .. این دنیا در چشم من بى ارزشتر.. و دنیاى شما در چشم من بی ارزشتر.  
   13. وَ أَوْهَنُ مِنْ عَفْصَةٍ مَقِرَةٍ. (عَفْصَةٍ، میوه مخصوصى است که با آن دباغى میکنند مَقِرَةٍ ، تلخ)  و خوارتر از دانه تلخى است که بر شاخه درخت بلوطى بروید. از دانه تلخ درخت بلوط ناچیزتر است. ترجمه‏نهج..(دشتى) ص 553    
   14. بَلَى کَانَتْ فِی أَیْدِینَا فَدَکٌ مِنْ کُلِّ مَا أَظَلَّتْهُ السَّمَاءُ، آرى از میان آنچه آسمان بر آن سایه افکنده تنها فدک (484.) در اختیار ما بود
   15. فَشَحَّتْ عَلَیْهَا نُفُوسُ قَوْمٍ، که آن هم گروهى بر آن بخل و حسادت ورزیدند
   16. وَ سَخَتْ عَنْهَا نُفُوسُ قَوْمٍ آخَرِینَ، و گروه دیگرى آن را سخاوتمندانه رها کردند (و از دست ما خارج گردید)
   17. وَ نِعْمَ الْحَکَمُ اللَّهُ.: و بهترین حاکم خدا است.

1. 1. وَ مَا أَصْنَعُ بِفَدَکٍ وَ غَیْرِ فَدَکٍ، : مرا با «فدک» و غیر فدک چکار مرا با فدک و غیر فدک چه کار.
   2. وَ النَّفْسُ مَظَانُّهَا فِی غَدٍ جَدَثٌ تَنْقَطِعُ فِی ظُلْمَتِهِ آثَارُهَا، در حالى که جایگاه فرداى هر کس قبر او است که در تاریکى آن آثارش محو، در حالى که جایگاه فرداى آدمى گور است، که در تاریکى آن، آثار انسان نابود

1. 18. وَ تَغِیبُ أَخْبَارُهَا، و اخبارش ناپدید مى‏شود.و اخبارش پنهان مى‏گردد،
   19. وَ حُفْرَةٌ لَوْ زِیدَ فِی فُسْحَتِهَا، قبر حفره‏اى است که هرچه بر وسعت آن افزوده شود و دست حفر کننده بازتر باشد، گودالى که اگر در میدانش بیفزایند گودالى که هر چه بر وسعت آن بیفزایند،
   20. وَ أَوْسَعَتْ یَدَا حَافِرِهَا، لَأَضْغَطَهَا الْحَجَرُ : و دست حفّارش پهناور سازد.. و دست‏هاى گور کن فراخش نماید،
   21. وَ الْمَدَرُ، وَ سَدَّ فُرَجَهَا التُّرَابُ الْمُتَرَاکِمُ : (الْمَدَرُ، جمع مدرة: مثل قصب و قصبة و هو التراب المتلبد، أو قطع الطین.) سرانجام سنگ و کلوخ آنرا پر مى‏کند، و جاهاى خالى آنرا خاکهاى انباشته مسدود مى‏نماید سنگ و کلوخ آن را پر کرده، و خاک انباشته رخنه‏هایش را مسدود کند.
   22. وَ إِنَّمَا هِیَ نَفْسِی أَرُوضُهَا بِالتَّقْوَى لِتَأْتِیَ آمِنَةً یَوْمَ الْخَوْفِ الْأَکْبَرِ، همانا منم و این نفس سرکشم که بوسیله تقوى و پرهیزکارى آنرا سوقان مى‏دهم تا بلکه در روز هراس بزرگتر در آسایش باشد . من نفس سرکش را با تقوا تمرین مى‏دهم و رام مى‏سازم، تا در آن روز بزرک و خوفناک با ایمنى وارد صحنه قیامت شود، در آنجا که همه مى‏لغزند او ثابت و بى تزلزل بماند.سنگ و کلوخش تنگ سازد و خاکهاى انباشته سوراخ و روزنش را مسدود سازد، من نفس خود را با پرهیزکارى مى‏پرورانم، تا در روز قیامت که هراسناک‏ترین روزهاست در أمان،
   23. وَ تَثْبُتَ عَلَى جَوَانِبِ الْمَزْلَقِ. (الْمَزْلَقْ: موضع الزّلل. هنا الصّراط.) (موضع الزّلل. هنا الصّراط. هو المکان الذی یخشى فیه أن تزل القدمان)و بر اطراف پرتگاه دوزخ پابرجا و استوار گذر کند. و در لغزشگاه‏هاى آن ثابت قدم باشد.
   24. وَ لَوْ شِئْتُ لَاهْتَدَیْتُ الطَّرِیقَ، إِلَى مُصَفَّى هَذَا الْعَسَلِ،(فکر نکن من قادر بتحصیل لذتهاى دنیا نیستم، بخدا سوگند) اگر مى‏خواستم مى‏توانستم از عسل مصفاغذا فراهم کنم  من اگر مى‏خواستم، مى‏توانستم از عسل پاک،
   25. وَ لُبَابِ هَذَا الْقَمْحِ، (الْقَمْحِ، الحنطة : مغز گندم) و مغز این گندم، و از مغز گندم،
   26. وَ نَسَائِجِ هَذَا الْقَزِّ. بافته‏هاى این ابریشم براى خود خوراک و لباس تهیّه کنم و بافته‏هاى ابریشم، براى خود غذا و لباس فراهم آورم،
   27. وَ لَکِنْ هَیْهَاتَ أَنْ یَغْلِبَنِی هَوَایَ، اما هیهات که هوا و هوس بر من غلبه کند، امّا هیهات که هواى نفس بر من چیره گردد،
   28. وَ یَقُودَنِی جَشَعِی إِلَى تَخَیُّرِ الْأَطْعِمَةِ- و حرص و طمع مرا وادار کند تا طعامهاى لذیذ را برگزینم. و حرص و طمع مرا وا دارد که طعامهاى لذیذ بر گزینم،
   29. وَ لَعَلَّ بِالْحِجَازِ أَوْ الْیَمَامَةِ مَنْ لَا طَمَعَ لَهُ فِی الْقُرْصِ، در حالى که ممکن است در سرزمین «حجاز» یا «یمامه» کسى باشد که به قرص نانى نرسد،
   30. وَ لَا عَهْدَ لَهُ بِالشِّبَعِ-  حتى امید بدست آوردن یک قرص نان نداشته باشد.
   31. أَوْ أَبِیتَ مِبْطَاناً وَ حَوْلِی بُطُونٌ غَرْثَى : آیا من با شکمى سیر بخوابم در حالى که در اطرافم شکمهاى گرسنه و کبدهاى سوزانى باشند یا من سیر بخوابم و پیرامونم شکم‏هایى که از گرسنگى به پشت چسبیده، و جگرهاى سوخته وجود داشته باشد،
   32. وَ أَکْبَادٌ حَرَّى، أَوْ أَکُونَ کَمَا قَالَ الْقَائِلُ:و آیا آن چنان باشم که آن شاعر گفته است : یا چنان باشم که شاعر گفت:
   33. و حسبک داء أن تبیت ببطنة.....و حولک أکباد تحنّ إلى القدآ..«این درد تو را بس که شب با شکم سیر بخوابى، در حالى که در اطراف تو شکمهائى گرسنه و به پشت چسبیده باشند»«این درد تو را بس که شب را با شکم سیر بخوابى و در اطراف تو شکم‏هایى گرسنه و به پشت چسبیده باشند».  
   34. خداوند ساده ‏ زیستى‏ را براى خانواده رهبران دینى، امرى نیک و حَسَن مى‏داند. «أَعَدَّ لِلْمُحْسِناتِ مِنْکُنَّ»
   35. آرى، این همرنگى و سادگى و بى‏آلایشى از ویژگى‏هاى مکتب انبیا و پیروان راستین آنان است. خداى متعال را سپاس مى‏گوییم که در عصر ما نیز بزرگ‏مردى رهبرى ملّت ایران را به دست گرفت که پیامبرگونه زندگى کرد و ساده ‏ زیستى‏ او دیگران را به تعجّب وامى‏داشت.
   36. ترویج فرهنگ ساده  زیستى نیازمند ساده ‏زیستى بزرگان و مسئولین‏ : یک روز شما با کفش ساده  بروید. رئیس فرهنگ وقتى با کفش ساده  به مدرسه رفت، معلم هم با یک جفت گالش مى‏آید. شاگرد نیز با دمپایى مى‏آید. دیگر بین پدر و مادر و بچه در خانه‏ها بین کفش شبرو داد و فریاد نیست. تمام شد و رفت. یک مقدار سادگى باشد، راحت مى‏شویم. من گیرم، شما هم گیرید زیرا با هم رودربایستى داریم. یک کسى باید بیاید و این بت را بشکند.
   37. - ثمرات ساده  زیستى‏ 1- ثمرات فکرى و فرهنگى دارد. چون آدمى که ساده  زندگى مى‏کند و خرجش کم است، فرصت این که به کارهاى معنوى برسد را دارد.
   38. آدمى که ساده  زندگى مى‏کند، مى‏تواند بگوید: مرگ بر آمریکا. وقتى مى‏توانیم به مرگ بر آمریکا به معناى واقعى عمل کنیم که مصرف را پایین بیاوریم.
   39. آدمى که ساده  زندگى مى‏کند، هیچ کس نمى‏تواند آن را از پا در بیاورد.
   40. آرى، این همرنگى و سادگى و بى‏آلایشى از ویژگى‏هاى مکتب انبیا و پیروان راستین آنان است. خداى متعال را سپاس مى‏گوییم که در عصر ما نیز بزرگ‏مردى رهبرى ملّت ایران را به دست گرفت که پیامبرگونه زندگى کرد و ساده ‏ زیستى‏ او دیگران را به تعجّب وامى‏داشت.

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم                                         لطفا نظر دهید