موعظه 4- اى ابو ذر، دو نعمت است که بسیاری به آن مغبونند یکى تندرستى و سلامتى دیگرى آسوده خاطرى

1. 1. موعظه ، صفحه 3
   2. بسم الله الرحمن الرحیم
   3. اللهم صل علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم

 

2. 2. به ابوذر
3. ابوذر روزی وارد مسجد شد، دید حضرت رسول(ص)تنها است و فقط حضرت امیر(ع)نزد او است. وقت را غنیمت شمرد و عرض کرد: به ما وصیتی بده که سعادت دنیا و آخرتم را تامین کند. حضرت رسول(ص)پذیرفت و شروع کرد و فرمودند جملات بسیار جالبی را که بعضی از آنها را ذکر می‏کنیم:
4. "یا أباذر! عبد الله کأنک تراه فإن کنت لا تراه فإنه عز وجل یراک": اى ابو ذر، بندگى کن خدا را گویا اینکه او را مى‏بینى اگر تو او را نبینى او تو را مى‏بیند؛
5. یا أباذر! : نعمتان مغبون فیهما کثیر من النّاس: الصّحة و الفراغ : اى ابو ذر، دو نعمت است که بسیارى از مردم از آن دو مغبونند یکى تندرستى و سلامتى دیگرى آسوده خاطرى.
6. یا أباذر! اغتنم خمسا قبل خمس شبابک قبل هرمک و صحتک قبل سقمک و غناک قبل فقرک و فراغک قبل شغلک و حیاتک قبل موتک: . اى ابو ذر، پنج چیز را پیش از پنج چیز غنیمت بشمار؛ جوانى‏ات را پیش از فرا رسیدن پیرى‏ات، تندرستى‏ات را پیش از بیمارشدنت، بى‏نیازى‏ات را پیش از نیازمندى‏ات، فراغ بالى‏ات را پیش از گرفتارى‏ات، زنده بودنت را پیش از مرگت.
7. یا أباذر! إیاک و التسویف بأملک فإنک بیومک و لست بما بعده : اى ابو ذر، در دنیا چنان باش که گویى غریب یا رهگذر هستى و خود را از در گور خفتگان بشمار.
8. یا أباذر! إذا أصبحت فلا تحدث نفسک بالمساء و إذا أمسیت فلا تحدث نفسک بالصباح : اى ابو ذر، هر گاه صبح از خانه بیرون شدى تصور نکن که شب را سالم به خانه بر مى‏گردى و روز را به پایان خواهى رسانید، از زندگى براى مرگ استفاده کن و از تندرستى براى روزهاى بیمارى بهره‏گیرى نما و تو نمى‏دانى فردا چه خواهد شد و چه نامى خواهى داشت.
9. یا أباذر! کن علی عمرک أشح منک علی درهمک و دینارک : اى ابا ذر بر عمرت از درهم و دینارت حریص‏تر باش.
10. یا أباذر! من ابتغی العلم لیخدع به الناس لم یجد ریح الجنة : اى ابا ذر هر کس در طلب دانشى باشد که مردم را به آن فریب دهد بوى بهشت را نمى‏چشد.
11. یا أباذر! إذا سئلت عن علم لا تعلمه فقل لا أعلمه : اى ابا ذر هر گاه از چیزى که نمیدانى بپرسند بگو نمى‏دانم که از گناهش نجات پیدا مى‏کنى و به آنچه را که نمیدانى فتوى مده که از عذاب خدا روز قیامت نجات پیدا کنى.
12. یا أباذر! إن الله تبارک و تعالی إذا أراد بعبد خیرا جعل الذنوب بین عینیه ممثلة و الاثم علیه ثقیلا وبیلا و إذا أراد الله بعبد شرا أنساه ذنوبه: اى ابا ذر هر گاه خداى تعالى به بنده‏اى اراده نیکى دارد گناه او را پیش دیدگانش مجسم میکند و گناه کردن براى او سنگین و مشکل است و هر گاه به بنده‏اى اراده‏ى بدى دارد گناهش را از خاطرش میبرد.
13. یا أباذر! لا تنظر إلی صغر الخطیئة و لکن انظر إلی من عصیت : اى ابا ذر بکوچکى گناه نگاه مکن و لکن نگاه کن به بین نافرمانى چه کسى را میکنى.
14. یا أباذر! انَّ المومنَ اشدُّ اِرتِکاضا (ای اضطرابا) مِنَ الخَطیئَة مِنَ العُصفور حینَ یَقذِفُ بِهِ فی شرکه (ای حبالة الصید) اى ابا ذر همانا نفس کشیدن مؤمن از نظر اضطراب و دگرگونى از گناه سخت‏تر است از نفس کشیدن گنجشک هنگامى که در کمند گرفتار مى‏شود.
15. یا أباذر! إن الرجل لیحرم رزقه بالذنب یصیبه : اى ابا ذر مرد بواسطه گناه از روزیش محروم شود.
16. یا أباذر! دع ما لست منه فی شیء فلا تنطق بما لا یعنیک و اخزن لسانک کما تخزن ورقک" اى ابا ذر کارى را که بتو هیچ ارتباطى ندارد رها کن و جز بآنچه ترا سود بخشد سخن مگو و زبانت را نگه دار چنان که زر و سیمت را حفاظت مى‏کنى.
17. یا أباذر! یقول الله تعالی لا أجمع علی عبد خوفین و لا أجمع له أمنین فإذا أمننی فی الدنیا أخفته یوم القیامة و إذا خافنی فی الدنیا آمنته یوم القیامة" اى ابا ذر خداى تعالى میفرماید: دو بیم در بنده جمع نمیکنم و نه هم دو ایمنى را هر گاه در دنیا ایمن بود در آخرت بیمش دهم و هر گاه در دنیا بیمناک بود روز قیامت ایمنش سازم.
18. یا أباذر! لو أن رجلا کان له کعمل سبعین نبیا لاحتقره و خشی أن لا ینجو من شر یوم القیامة : اى ابا ذر اگر براى کردار هفتاد پیامبر باشد همانا کردارش اندک شمارد از سختى آنچه که در قیامت مى‏بیند اگر یکدلو از نوشیدنى‏هاى دوزخ در محل طلوع خورشید ریخته شود
19.  یا أباذر! إن الرجل لیعمل الحسنة فیتکل علیها و یعمل المحقرات حتی یأتی الله و هو علیه غضبان" اى ابا ذر همانا مرد نیکو کارى میکند و بر آنها توکل دارد و گناهان کوچک انجام میدهد تا اینکه به پیشگاه خدا مى‏آید و حال اینکه خداوند بر او خشمناک است و همانا مرد کردار زشت انجام میدهد ولى بیمناک است از گناهان به پیشگاه خداى عز و جل مى‏آید در امانست روز قیامت‏
20. یا أباذر! إن الکیس من دان نفسه و عمل لما بعد الموت، و العاجز من اتبع نفسه و هواها، و تمنی علی الله (عز و جل) الامانی." اى ابا ذر زیرک آنست که نفسش را پست کند و براى پس از مرگ عمل نماید و ناتوان کسى است که پیروى هواى نفس‏نماید و بر خداى عز و جل آرزوها داشته باشد.
21. یا أباذر! إن الدنیا مشغلة للقلوب و الابدان و إن الله تبارک و تعالی سائلنا عما نعمنا فی حلاله فکیف بما أنعمنا فی حرامه. اى ابا ذر دنیا سرگرم‏کننده‏ى دلها و تنهاست و خداى تبارک و تعالى بازجوئى میکند ما را از نعمتهائى که از حلال داده تا چه رسد که مصرف در حرام شود.
22. یا أباذر! إنی قد دعوت الله جل ثناو أن یجعل رزق من یحبنی کفافا و أن یعطی من یبغضنی کثرة المال و الولد" ای ابا ذر از ظروردگار عزوجل خواستم که روزی دوستان مرا به حد کفاف عطاکند وبه دشمن من مال وفرزند زیاد دهد.
23. یا أباذر! لیکن لک فی کل شیء نیة صالحة حتی فی النوم و الاکل : یا ابا ذر: بکوش که در هر کار نیّت صالح داشته باشى حتى در خورد و خواب خود.
24. یا أباذر! اخفض صوتک عند الجنائز و عند القتال و عند القرآن یا أبا ذر إذا تبعت جنازة فلیکن عقلک فیها مشغولا بالتفکر و الخشوع و اعلم أنک لاحق به: یا ابا ذر: در تشییع جنازه و بهنگام قرائت قرآن و در وقت جنگ و میدان جهاد خاموش بمان. یا ابا ذر: چون بدنبال جنازه‏اى مى‏روى عقلت مشغول تفکر وخشوع باشد که تو هم باو ملحق خواهى شد.
25. یا أباذر! حاسب نفسک قبل أن تحاسب فهو أهون لحسابک غدا : اى ابا ذر بازجوئى کن نفس خود را پیش از آنکه بازجوئى شوى زیرا که این حساب براى فرداى تو آسانتر است‏
26. یا أباذر! ما من شاب ترک الدنیا و أفنی شبابه فی طاعة الله إلا أعطاه الله أجر اثنین و سبعین صدیقا : یا ابا ذر: هیچ جوانى نیست که ترک دنیا گوید و جوانى خود را در اطاعت خدا بسر آرد مگر آنکه خداوند اجر 72 پیغمبر (ص) باو عطا کند.
27. یا أباذر! الجلیس الصالح خیر من الوحدة و الوحدة خیر من جلیس السوء و إملاء الخیر خیر من السکوت و السکوت خیر من إملاء الشر: اى ابا ذر همنشین شایسته بهتر است از تنهائى و تنهائى بهتر است از همنشین بد و دیکته کردن نیکى بهتر است از خاموشى و خاموشى بهتر است از دیکته‏ کردن شر.
28. یا أباذر! لا تصاحب إلا مؤمنا و لا یأکل طعامک إلا تقی و لا تأکل طعام الفاسقین : اى ابا ذر! همنشین مباش مگر با مؤمن، و غذاى ترا نخورد مگر شخص پرهیزکار، و غذاى مردمى را که از اطاعت خدا بیرونند مخور (زیرا شخص پرهیزکار بواسطه غذاى تو قوت بر اطاعت یابد، و طعام اهل فسق و فجور شبهه ناک است).
29. یا أباذر! کفی بالمرء کذبا أن یحدث بکل ما یسمع : کفی بالمرء کذبا : اى ابا ذر مرد را بس است در دروغ گفتن بهر چیزى که مى‏شنود و میگوید.
30. یا أباذر! ما من شیء أحق بطول السجن من اللسان : اى ابا ذر چیزى سزاوارتر براى زندان طولانى از زبان نیست.
31. "یا أباذر! ما عمل من لم یحفظ لسانه : اى ابا ذر کردارى نیست براى کسى که زبانش را نگهدارى نمى‏کند."
32. "یا أباذر! لا تکن عیابا و لا مداحا و لا طعانا و لا مماریا": اى ابا ذر بسیار عیبجو، ستایشگر، و نیش زننده و دو رو و خود نما مباش.
33. "یا أباذر! لا یزال العبد یزداد من الله بعدا ما ساء خلقه : اى ابا ذر همیشه بنده از خدا دور مى‏شود تا زمانى که خویش بد است."
34. "یا أباذر! الکلمة الطیبة صدقة و کل خطوة تخطوها إلی الصلاة صدقة": اى ابا ذر سخن نیک صدقه است و هر گامى که بطرف نماز بردارى صدقه است.
35. "یا أباذر! کن بالعمل بالتقوی أشد اهتماما منک بالعمل فإنه لا یقل عمل بالتقوی": ای اباذرعمل با تقوی انجام  دهی زیاد باشد واندک نیست عمل با تقوی مقبول قرارگیرد چنانچه خداوند می فرماید عمل مورد قبول واقع نمی شود  جز متقیان وپرهیز گاران
36. "یا أباذر! من لم یبال من أین یکتسب المال لم یبال الله عز و جل من أین أدخله النار": اى ابو ذر، کسى که برایش تفاوتى نمى‏کند که مال را از کجا به دست مى‏آورد، براى خداوند هم تفاوتى نمى‏کند که او را از کجا به دوزخ درآورد.
37. "یا أباذر! ویل للذی یحدث و یکذب لیضحک به القوم ویل له ویل له ویل له ": اى ابو ذر! واى بحال کسى که براى آنکه مردم را بخنداند سخن دروغ مى‏گوید! واى بحال او! واى بحال او! واى بحال او!
38. "یا أباذر! هم بالحسنة و إن لم تعملها لکیلا تکتب من الغافلین": اى ابا ذر بحسنه همت گمار و اگر چه انجام ندهى تا اینکه از بیخبران نوشته نشوى،
39. یا أباذر!  "انظر من هو تحتک ، و لا تنظر إلی من هو فوقک": اى ابا ذر نظر داشته باش به افرد زیر دست خود و به افرد بالا دست نگاه نکن.
40. یا أباذر!   "کفی بالرجل عیبا أن یعرف من الناس ما یجهل من نفسه ": عیوب خودت ترا از عیبجویى مردم باز دارد و آنچه میکنى بر آنها عیب مگیر و همین عیب براى آدمى کافى است که در مردم عیبهایى را ببیند که در خود نمى‏بیند
41. یا أباذر!   "إِیَّاکَ وَ کَثْرَةَ الضِّحْکِ فَإِنَّهُ یُمِیتُ الْقَلْبَ وَ یَذْهَبُ بِنُورِ الْوَجْهِ": ای اباذراز زیاد خندیدن برحضر باشد که قلب را میمیراند ونور صورت را از بین می برد

 

42. یا أباذر! مَنْ حَمَلَ بِضَاعَتَهُ فَقَدْ بَرِئَ مِنَ الْکِبْرِ" (یعنی ما یشتری السوق اى ابا ذر هر کس بار خود را بدوش گیرد یعنى آنچه از بازار میخرد از بزرگ منشى دور است.
43. )."یا أباذر! مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَتَمَثَّلَ لَهُ الرِّجَالُ قِیَاماً فَلْیَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ": اى ابا ذر کسى که دوست داشته باشد که مردم برایش حرکت کنند جایگاهش از آتش پر شود.
44. "یا أباذر! مَنْ کَانَ ذَا وَجْهَیْنِ وَ لِسَانَیْنِ فِی الدُّنْیَا فَهُوَ ذُو وَجْهَیْنِ فِی النَّارِ": اى ابا ذر هر کس دو رو و دو زبان باشد در دنیا پس او در آتش دو زبان دارد.
45. "یا أباذر! إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ أَقْوَی النَّاسِ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ: اى ابا ذر اگر شادمانى که نیرومندترین مردم باشى بر خدا توکل نما
46. یَا أَبَا ذَرٍّ! مَنْ أَجَابَ دَاعِیَ اللَّهِ وَ أَحْسَنَ عِمَارَةَ مَسَاجِدِ اللَّهِ- کَانَ ثَوَابُهُ مِنَ اللَّهِ الْجَنَّةَ- اى ابا ذر هر کس خواننده‏ى خدا را پاسخ دهد و مسجدهاى خدا را آباد کند پاداش او از طرف خدا بهشت است. "[مکارم الاخلاق، ص472ـ 463؛ امالی طوسی، ص537 ومجموعه ورام، ج2، ص62].

اللهم صل علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم