قسمت دوم از جلسه 19 قبول نصیحت پزیری عامل رشد بصیرت انسان ؛ هنگام تشییع جنازه فردى از یک نفر صداى خنده شنید و فرمود: گویا مرگ را براى غیر ما نوشته‏اند و گویا حق بر کسانى غیر از ما واجب شده

 

 

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

موضوع جلسه برسی رشد بصیرت 12 عامل آوردند 1- تفکرو اندیشه یعنی اندیشیدن > عقل. 2- تعقل 3- التعلم 4- الاعتبار وعبرت گرفتن  5- تقوی 6-  ذکرویاد خدا 7-  پاکی واخلاص : پاکی 8-  زهد و پارسایی 9- قبول  نصیحت پذیری 10 – الاستقبال الامور 11- المسموع وگرسنگی 12 – الدعا؛  8- عامل رشد بصیرت  زهد

جلسه 19 عوامل رشد بصیرت  از دید گاه امی المومنین در نهج البلاغه شنبه 10 دی 1401؛ 8جمادی 1444

0. قسمت دوم از جلسه 19  قبول نصیحت پزیری عامل رشد بصیرت انسان ؛
1. ترجمه‏روان‏نهج..(ارفع) صفحة 1235 : نصیحت امام (علیه السلام) هنگام تشییع جنازه فردى از یک نفر صداى خنده شنید و فرمود: گویا مرگ را براى غیر ما نوشته‏اند و گویا حق بر کسانى غیر از ما واجب شده و گویى مردگانى که مى‏بینیم، مسافرانى هستند که بزودى به سوى ما باز مى‏گردند آنها را در خانه قبرشان جاى مى‏دهیم، میراثشان را مى‏خوریم و گویى که ما براى همیشه بعد از آنها زنده‏ایم
2.  نصیحت ؛ پند پذیری : مرگ بر حق نوشته شده وعمل به حق  برهمه ما واجب است ؛ خدا ما را ذلیل نکند   آبروی مان نرود
3. خدا رحمت کند او را : تمام احکام فرعیه شرعیه را بلد بود ایشان در حال رکوع از دنیا رفت ؛ خدا همه مارا از گذند دنیا برحضر ولحظه جان دادن را برما راحت کند؛ فرمود بدنهای این ها هم در قبر وارد می شود
4. نصیحت ؛ پند پذیری :خطبه 105 قسمت 7  قال أیّها النّاس، استصبحوا من شعلة مصباح واعظ متّعظ، و امتاحوا من صفو عین قد روّقت من الکدر. از فروغ و پرتو انوار پند دهنده که خود پذیراى پند است چراغى بر فروزید و نصیحت ناصح بیدار دل را بپذیرید و در آنجا که شما را سود مى‏رساند بایستید و تعلیماتش را بیاموزید (و بکار بندید تا رستگار شوید).
5. نصیحت ؛ پند پذیری : از خطبه های ماندگار أیّها النّاس، استصبحوا من شعلة مصباح واعظ متّعظ، و امتاحوا من صفو عین قد روّقت من الکدر. ای مردم چراغ دلتان را ازنور انسانهای متقی  روشن کنید  از شعله واعظى که خود پند گرفته روشنى جویید، و نصیحت خیرخواهى که بیدار باشد بپذیرید، و به ایستید (یعنى عمل کنید) نزد آنچه شما را سود دهد از آموزش و تعلیم بایستید.  از امامان چراغ چشم و دلتان را به نور امامان  روشن کنید
6. نصیحت ؛ پند پذیری : ظرفهای جانتان را از سرچشمه ذلال آب کلام خدا واهل البیت  و از آلودگی ها پاک  کنید؛
7. نصیحت ؛ پند پذیری : ای مردم چراغ دل را از نور گفتار گوینده با عمل  روشن کنید ؛
8. نصیحت ؛ پند پذیری : 1- گوش دادن به کلمات اهل بیت  2- دقت در گفتار اهل بیت  کوثر خاص اهل ولایت بهره گیرید
9. نصیحت ؛ پند پذیری : ولایت پذیر باشید؛ به تولا چنگ زنید ؛  آب آلوده نخورید  آب کوثر را از هل بیت بگیرید ؛
10. نصیحت ؛ پند پذیری : در هر مسأله‏اى مورد اختلاف رعیت شد باید به امام ارجاع شود و امام باید در اقامه حدود الهى از خدا استعانت جوید، اجتهاد خود را بکار برد و رعیت را به اطاعت فرمان خود وادارد؛
11. نصیحت و اندرز : غرر4482 قد نصحتم فانتصحوا ، قد نصحتم فانتصحوا، و بصّرتم فابصروا، و ارشدتم فاسترشدوا.بتحقیق که نصیحت کرده شده‏اید پس قبول کنید نصیحت را، و بینا کرده شده‏اید پس ببینید، و راه راست نموده شده‏اید پس فرا گیرید آنرا،
12. نصیحت و اندرز : إنی قد نصحت لکم و لکن لا تحبون الناصحین- . مانند أیّها النّاس ألزموا طاعتکم و لا تنکثوا بیعتکم فیقع بکم واقعة و تصیبکم قارعة و لا یکن بعدها لکم بقیة ألا إنّی قد نصحت لکم و لکن لا تحبّون الناصحین.
13.   نصیحت و اندرز : لا خیر فى قوم لیسوا بناصحین و لا یحبّون النّاصحین. 6 427 خیر و خوبى نیست در مردمى که نه خود نصیحت کننده هستند و نه نصیحت کننده را دوست مى‏دارند.
14. نصیحت و اندرز : دانش رشد و استقامتى است در راه حق براى کسى که به آن عمل نماید. 85-  العلم کلّه حجّة إلّا ما عمل به 1399. الا ما عملت :کوتاهی در بیان و پند پزیری  نکنید ؛
15. نصیحت و اندرز : سلونى قبل أن تفقدونى فإنّى بطرق السّماء أخبر منکم بطرق الأرض: پیش از آنکه مرا نیابید هر چه مى‏خواهید از من بپرسید زیرا آگاهى من باخبار و راههاى آسمانى بیش از شما باخبار و راههاى زمینى است (بعد از آن حضرت فرمودند: هر کس پس از من این ادّعا را بکند رسوا مى‏شود همینطور هم شد).   ابلغ فی الموعظه    تلاش در راستای  اقامت الحدود    این یک فانون جهانی   - یک اصل جهانی رامطرح می کند
16.   نصیحت و اندرز :  و لقد بصّرتم إن أبصرتم، و أسمعتم إن سمعتم، و هدیتم إن اهتدیتم، و بحقّ أقول لکم: لقد جاهرتکم العبر و زجرتم بما فیه مزدجر، و ما یبلّغ عن اللّه بعد رسل السّماء إلّا البشر فریاد هشدار دهندگان از جمله سخنان آن حضرت است توجّه پیوسته به جهان پسین و عبرت گرفتن از حوادث این جهانى اگر شما هم آنچه را در گذشتگان شما بى‏پرده و آشکارا مشاهده کرده‏اند، به عیان و به روشنى مى‏دیدید، بى‏گمان به هراس آمده خود را مى‏باختید و شنوا گشته فرمان مى‏بردید، و لیکن آنچه آنان مشاهده کرده‏اند (در پس پرده حواس ظاهر و حجاب طبیعت) از شما پنهان است، و اندکى بیش نگذرد که این پرده ستبر از برابر چشم شما به کنار رود  به حقیقت چشم شما را هم (در همین جهان) بینا کرده‏اند اگر خود بخواهید ببینید، و حقایق را به گوشتان رسانیده‏اند اگر بخواهید بشنوید، و شما را هدایت کرده‏اند اگر بخواهید به راه آیید، بر پایه حقّ و راستى به شما مى‏گویم: عبرتهاى آموزنده به بانگ بلند به شما هشدار مى‏دهند، و با آنچه مى‏توان از کارهاى ناشایست و پیمودن راه انحرافى باز داشت، باز پس رانده شده‏اید (شاید تکان خورده به هوش آیید.
17. شما نصیت شده اید قرآن به پیغمبرش مى‏فرماید: چشم هایت را به این‏هایى که اهل دنیا هستند خیره نکنى، مواظب باش، نکند زرق و برق دنیا در تو اثر بگذارد. پیغمبر مورد نصیحت‏ قرآن‏ است. خدا در قرآن مى‏فرماید: «أَلْقَى الشَّیْطانُ فى أُمْنِیَّتِهِ» (حج/ 52)
18. شما نصیت شده اید  امام 2- نصیحت‏ امام‏ حسین (ع) به آنها که مى‏گفتند نرو: «فَإِنْ تَکُنِ الدُّنْیَا تُعَدُّ نَفِیسَهً فَدَارُ ثَوَابِ اللَّهِ أَعْلَى وَ أَنْبَل» (المناقب، ج 4، ص 95) دنیا خیلى خوب است که مى‏گویید من با یزید بسازم؟ سازش کنم بخاطر زندگى دنیا خیلى خوب است؟ «فَدَارُ ثَوَابِ اللَّهِ أَعْلَى وَ أَنْبَل» اگر دنیا خوب است آخرت بهتر است‏
19. نصیت حتی شامل پدر ومادر میشود : لقمان‏ حکیم به فرزندش فرمود: «فرزندم! اگر دل مؤمن را بشکافند در آن دو نور خواهند یافت؛ یکى نور ترس الهى و دیگرى نور امید و رحمت که هر دو با هم یکسانند». لقمان‏، فرزندش را چنین موعظه مى‏کند؛ «وَ اقْصِدْ فِی مَشْیِکَ» در راه رفتن معتدل و میانه باش.
20. نصیحت و اندرز : سخن آقاجانم امیرالمومنین : پس از  نصیحت شما بیدارشده اید؛ شرح‏غررالحکم(خوانسارى) ج 2   صفحة 258 استصبحوا من شعلة واعظ متّعظ، و اقبلوا نصیحة ناصح متیقّظ، وقفوا عند ما افادکم من التّعلیم. چراغ بر فروزید از شعله پند دهنده که خود پند گرفته باشد، و قبول کنید نصیحت نصیحت کننده بیدارى را، و بایستید نزد آنچه عطا کند شما را از آموزاندن یعنى عمل کنید به آن چه بیاموزد بشما و از آن تجاوز مکنید.
21. نصیحت و اندرز : بعضی نمی خواهند چشم دلشان باز شود  : ترجمه‏غرر(انصارى) ج 1 صفحة 366  ثوبوا من الغفلة و تنبّهوا من الرّقدة و تأهبّوا للنّقلة و تزوّدوا للرّحلة: از این تغافل باز گردید و از خواب گران بیدار شوید و براى دل کندن از جهان آماده باشید و براى کوچیدن توشه بردارید.
22. نکته آخر  نصیحت شرح‏نهج..(مدرس‏وحید) ج 8  صفحة 20  : ارسله داعیا الى الحقّ-  برانگیخت آن پیامبر اکرم را دعوت کننده خلایق بحق -  بحکمت و موعظه حسنه و شاهدا على الخلق-  و گواه بر مردم-  (یعنى-  بر اوصیاء و انبیاء سلف و امّتهایش شاهد است بر اعمال خلایق-  گواه است بر طاعت مطیع و بر عصیان عاصى و شاهد است به انبیاء-  به تبلیغ رسالات و احکام-  و بر امّتها فبلّغ رسالات ربّه‏
23. چشم باز کنید در  نصیحت پذیری :  دنیا عامل رشد بصیرت  نصیحت پذیری است.
24. نصیحت و اندرز : گرچه منافقان پندپذیر و نصیحت‏ خواه نیستند، ولى بهتر است آنها را مؤعظه و نهى از منکر کرد. «قِیلَ لَهُمْ» تفسیر نور(10جلدى) ج‏1 60 پیام‏ها: ..... ص : 60-
25. نصیحت و اندرز : * ابوذر کنار کعبه مردم را نصیحت‏ مى‏کرد که براى وحشت و تنهایى قبر، در دل شب دو رکعت نماز بخوانید.
26. نصیحت و اندرز : به هشدارهاى دلسوزانه بهمه دهیم و نصیحت‏ دیگران را بپذیریم. «فَاخْرُجْ- فَخَرَجَ»
27. نصیحت و اندرز : فرزند، به نصیحت ‏ نیاز دارد. از فرزندانمان غافل نشویم. «قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ»
28. نصیحت و اندرز : حسود هرگز خیرخواهى و نصیحت‏ نمى‏کند و به خاطر خوى حسادت، از رسیدن خیر خودش به دیگران جلوگیرى مى‏کند.
29. نصیحت و اندرز : نامه بچه: حضور محترم پدر عزیز و مهربانمان حضرت امام خمینى، امیدوارم سلام گرم مرا بپذیرید و وجودتان از هرگونه بیمارى و ناراحتى دور باشد. ما مى‏خواستیم همانطور که در کتاب تعلیمات دینى سال پنجم بود نامه‏اى به شما بنویسیم و مانند امام محمد تقى (علیه السلام ) که فرماندار سیستان را نصیحت کرد شما را نصیحت کنیم، اما متوجه شدیم که این کار اشتباه بزرگى است، چون شما شخصى بزرگ و پرهیزکار هستید و در برابر قدرت‏هاى شرق و غرب ایستاده‏اید در حالى که ما کودکانى هستیم که شاید دست راست و چپ خود را تشخیص ندهیم. پس چگونه خود را راضى کنیم که شما را نصیحت نماییم، به همین دلیل فقط تصمیم گرفتیم که نامه‏اى براى شما بنویسیم و ضمن عرض سلامى گرم با محبت از خداوند بزرگ بخواهیم که شما را در پناه خود در کلیه امور موفق و پیروز نگاه دارد و هر چه زودتر سربازان اسلام را برنیروهاى صدام و کافران بعثى پیروزى عطا فرماید. آمین یا رب العالمین خدایا، خدایا... نیشابور روستاى معدن فیروزه نماینده کلاس پنجم الف‏
30. نصیحت و اندرز : امام در جواب مى‏فرماید: بسم الله الرحمن الرحیم. چه خوب بود نصیحتى را که در نظر داشتید مى‏نوشتید، ما همه محتاج به نصیحت هستیم ولى الآن طلبه به بزرگ‏تر یا آمپول زن به دکتر نمى‏تواند نصیحت کند. نصیحت شما عزیزان بى غرض و از روى صفاى قلب است. اکنون به عنوان پدر پیرى شما عزیزان را نصیحت مى‏کنم که در تحصیل علم و دانش و اخلاق و کردار نیکو کوشا باشید که افراد متعهد و سود مندى براى اسلام بزرگ و میهن عزیزتان باشید. خداوند یار و نگهدارتان باشد.
31. 8- نصیحت پنهانى، نه افشاى عیوب مردم‏ : نصیحت و اندرز : اگر انتقاد مى‏کنید یواشکى بکنید. «مَنْ وَعَظَ أَخَاهُ سِرّاً» (بحارالانوار/ 71/ ص 166) اگر طرف شما عیبى دارد، یواشکى به او بگویید. «وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلَانِیَه ..» عیب مردم را تنگ گوشش بگو. داد نزنید. مثل آینه، آینه وقتى مقابلش ایستادى به تو مى‏گوید: اینجا سیاه است. آینه وقتى عیبت را مى‏گوید داد نمى‏زنى. مى‏گوید: مؤمن مثل آینه است. «الْمُؤْمِنُ مِرْآهُ الْمُؤْمِن» (بحارالانوار/ ج 71/ ص 268) یعنى آینه داد نمى‏زند. تو هم عیب مردم را یواشکى به خودش بگو. پشت سرش نگو. داد هم نزن!
32. در ثواب موعظه و نصیحت نمودن است‏ : فرمود پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم: هدیه نداده است مسلمانى برادر مسلمانش را هدیه‏اى که بهتر و بالاتر باشد از کلمه موعظه و حکمتى که زیاد کند در شنونده هدایت را یا باز دارد او را از معصیت و هلاکت.
33. نصیحت و اندرز : فرموده است: نیکو بخششى است و نیکو هدیه‏ایست موعظه و پند و اندرز، چنان که خداوند سبحان وحى فرموده بحضرت موسى که اى موسى یاد بگیر خیر و موعظه را و یاد بده کسى را که نمیداند بدرستى که من روشن‏کننده هستم قبر یاد دهنده و یادگیرنده را تا اینکه وحشت نکنند در قبرشان.
34. نصیحت و اندرز فرمود رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم نیست صدقه و احسانى که مؤمن بدهد و نزد خداوند نیکو و محبوب باشد مانند موعظه و پند و اندرز که یاد دهد آن را بمردمان گمراه و پراکنده و على التحقیق نفع بخشنده است خداوند آنها را بوسیله موعظه، و یاد دادن پند و گفتن نصیحت بهتر است از عبادت یک سال.
35. نصیحت و اندرز : چرا بودند نمازگزار و روزه‏گیرنده و حج و عمره‏کننده بلکه کسى بیشتر از اینها این کارها را نمیکردند لکن غافل بودند نصیحت و اندرز از مواعظ الهى.
36. نصیحت و اندرز : از رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم نقل کرده که فرمود دوست‏ترین مؤمن نزد خدا کسیست که قرار دهد نفس خود را در طاعت حق سبحانه و نصیحت کند امت پیغمبر خود را و تفکر در عیوب خویشتن نماید و باصلاح نفس خود پردازد و باحکام الهى کلا عمل کند و بدیگران هم یاد دهد
37. نصیحت و اندرز على علیه السّلام در ضمن نامه‏اى که بفرزند خود حضرت مجتبى علیه السّلام نوشته این نکته را صریحا خاطر نشان فرموده است:
38. فرزند عزیز، فانّى لم آلک نصیحة و انّک لن تبلغ فی النّظر لنفسک و ان اجتهدت مبلغ نظرى لک.فرزند عزیز، من هیچ وقت در انجام وظیفه نصیحت نسبت بتو کوتاهى نکردم و در اندرز گفتنت مسامحه ننمودم، فرزند عزیز، تو همواره در فکر تأمین خیر و سعادت خود هستى و من نیز روى مهر پدرى در اندیشه نیکبختى و رستگارى تو هستم ولى مطمئن باش که تو هر قدر در راه خیر و صلاح خود مجاهده کنى افکارت به پایه اندیشه‏هاى پدر آزموده‏ات نخواهد رسید.
39. قال علىّ علیه السّلام: من قبل النّصیحة سلم من الفضیحة.على علیه السّلام فرموده است: کسى که اندرز و نصیحت را بپذیرد از رسوائى مصون خواهد ماند.الحدیت-روایات تربیتى، ج‏1، ص: 303
40. جلسه 19 عوامل رشد بصیرت  از دید گاه امی المومنین در نهج البلاغه شنبه 10 دی 1401؛ 8جمادی 1444 اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم