سرفصل شرح متقین نهج البلاغه 15- صبر و استقامت 3.. بیان شده ؛ عبرت از دنیا -2- در یکى از سخنان حکیمانه مولى در نهجالبلاغه، 8 صفت براى دنیا ..
سه شنبه, ۱۰ مرداد ۱۴۰۲، ۰۲:۰۶ ب.ظ
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
- سرفصل شرح متقین نهج البلاغه 15- صبر و استقامت 3..در این قسمت صبر و استقامت ؛ فضیلت در کتاب وسنت ؛ تجارت پرسود که پروردگار برای ضابرین فراهم ساخته. بیان شده ؛
- عبرت از دنیا -2- در یکى از سخنان حکیمانه مولى در نهجالبلاغه، 8 صفت براى دنیا ..
- «دنیا سراى راستى و صدق فرمودند: «انّ الدنیا: دارُ صِدق لِمَنْ صَدَقَها و دارُ عافِیة لِمنٌ فَهم عنها و دارُ غَنىَّ لمن تزوَّد منها و دارُ مَوعِظَة لِمَنْ اتَّعَظَ بها، مَسجِدُ احِبَّاء الله و مُصَلّى ملائکة الله، و مَهْبِطُ وَحْىِ الله، و مَتْجَرُ اولیاء الله اکْتَسبوا فیها الرَّحمة رَبِحوا فیها الجنَّة»:
- 1-«دنیا سراى راستى و صدق ... آن یکى در پیش شیر دادگر...... ذم دنیا کرد بسیارى مگر
- تجارتخانه بودن دنیا - «الدنیا سوق رَبِحَ فیها قومٌ و خَسِرَ فیها آخرون»:
- «دنیا بازارى است که در آن عدّهاى سود کرده و عدّهاى دیگر متضرر مىشوند»،
- اما ثمن بهاء دنیا - «انّه لیس لانفسکم ثمن الّا الجنة فلا تَبیعوها الّا بها»
- مزد به زحمت انداختن بدن درمسیر عبادت و بندگى - «من باع نفسه بغیر نعیم الجنة فقد ظلمها»:..«الا انَّ ثَمَن ابدانکم الجنه فلا تبیعوها بغیرها»:
- مزد به زحمت انداختن بدن درمسیر عبادت و بندگى بهشت است، شاید مقدار کمى از بهاى روح متکاملى است
- در دنیا حقیقت دو چیز عرضه کردهایم: 1- جسم. 2- نفس و روح،
- دنیا دو گونه فراردارد – ودو گونه قرار دارد - فرارتشنگی وگرسنگی وشهوت –
- جهنم جای رذالت وشر - درد فراق و جدائى از
- اینگونه اشخاص هر چه به پآیان زندگى نزدیک مىشوند، به قعر جهنم نزدیکتر مىشوند.
- دلالان حقه باز وکلک - اما دلالان این بازار چه کسانى هستند؟
- 1- دلالانى که به خیر و صلاح اینها دو دستهاند: الف:
- ب: عقول انسانها که در کنار این رسولان خارجى
- 2- دلالانى که به شرارت و فساد سوق مىدهند که اینها هم دو دستهاند:
- همه حسرت خورند که گوهرکم برگرفته اند - اول گویند: چرا نیاوردیم، و دسته دوم گویند: چرا کم آوردهاید.
- سودى گران فراهم نمایند،- آنهائى که دست خالى از این بازار برمىگردند چگونه توقع سرور و نشاط دارند؟!
- خدایا سرمایه ما کتاب تو ومحبت خاندان رسول توست - ولى هرگز در صدد مخالفت با تو نبوده و نیستیم،
- نجات از دلالان - آیام قلیلى را صبر کرده و راحت طویلى به دست آوردند،
- حفظ سرمایه- همچنانکه «یسرها لهم ربهم»
- آیات در مسئله تجارت - (إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ).
- سند معامله - در این آیه مؤمنان فروشنده و خداوند خریدار
- خداوند قادر و بى نیاز است، (بشارت باد شما را به این معاملهاى که انجام دادید)
- در اینجا دو نکته قابل توجه است: الف- خداوند مالک همه اشیاء است،
- تعادل بین کالا وفیمت - ب- «بیع ربیع لانقیل و لا نستقیل»:
- 2- تجارت نجات از عذاب دردناک (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ- تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ- یَغْفِرْ- لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ یُدْخِلْکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ- 12- وَ أُخْرى تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِیبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ)
- دنیا محل تجارت پر سود - یارى از خدا و پیروزى نزدیک است و مؤمنان را بشارت ده].
- تجارت پرسود و آرامش- و در عوض سه چیز عطا مىفرماید
- راغب در مفردات گوید: 1- تاریکى شب (وَ جَعَلَ اللَّیْلَ سَکَناً) 2- خانههاى مسکونى (وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَناً) 3- همسران یکدل (وَ مِنْ آیا تِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها).
- صبردرایام کوتاه دنبا - 3- یارى و پیروزى قریب-
- معامله ای با عدم فسخ - «لیلة عقبه» «ربح البیع لانقیل و لا نستقیل»:
- کالای کم ارزش وسود فراوان - تا به اینجا روشن شد که دنیا همچون بازارى براى عرضه کالاها است،
- صبرسود ماندگاردایمی : نمونه دیگر «طوعه» است، طوعه آن زن بزرگوارى است
- ولى تاریخ نام طوعه آرى نام طوعه در تاریخ کوفه و کربلا
- مرحوم الهى واله در ذیل این فراز (صبروا ایاما قصیره اعقبتهم راحة طویلة) چنین مىسراید:
جزاى صبرآنان یک دو روزى |
بیامد راحت جاوید روزى |
***اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ج1، ص: 409
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
