جلسه 48 بحث بصیرت وموانع رشد بصیرت در نهج البلاغه .. جاهل عالم نما گوراهان وگمراه کنندگان 18/9 /2.. 25جمادی الثانی / 445 استاد سالک خطبه 87 نهج البلاغه .

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

1- جلسه 48 بحث بصیرت وموانع رشد بصیرت در نهج البلاغه .. جاهل عالم نما گوراهان وگمراه کنندگان 18/9 /2.. 25جمادی الثانی / 445 استا د سالک

1. خطبه 87 نهج البلاغه .. وَ آخَرُ قَدْ تَسَمَّى‏ عَالِماً وَ لَیْسَ‏ بِهِ‏ فَاقْتَبَسَ جَهَائِلَ مِنْ جُهَّالٍ وَ أَضَالِیلَ مِنْ ضُلَّالٍ وَ نَصَبَ لِلنَّاسِ أَشْرَاکاً مِنْ حِبَالِ غُرُورٍ وَ قَوْلِ زُورٍ قَدْ حَمَلَ الْکِتَابَ عَلَى آرَائِهِ وَ عَطَفَ الْحَقَّ عَلَى أَهْوَائِهِ یُؤْمِنُ مِنَ الْعَظَائِمِ وَ یُهَوِّنُ کَبِیرَ الْجَرَائِمِ یَقُولُ أَقِفُ عِنْدَ الشُّبُهَاتِ وَ فِیهَا وَقَعَ وَ یَقُولُ أَعْتَزِلُ الْبِدَعَ وَ بَیْنَهَا اضْطَجَعَ فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیَوَانٍ لَا یَعْرِفُ بَابَ الْهُدَى فَیَتَّبِعَهُ وَ لَا بَابَ الْعَمَى فَیَصُدَّ عَنْهُ فَذَلِکَ مَیِّتُ الْأَحْیَاءِ.... ُ وَ فَأَیْنَ تَذْهَبُونَ‏ فَأَنَّى تُؤْفَکُون‏ و حضرت امیر المؤمنین (علیه السّلام) فرموده: لغزش‏ بنادر البحار-ترجمه و شرح خلاصه دو جلد بحار الانوار، ترجمه‏فارسى، ص: 188
2. و گناه عالم و دانشمند مانند شکستن کشتى است که (در آن هنگام کسانى را که در آن هستند) غرق میکند و خود هم غرق شده و در آب فرو میرود.
3. امام على «علیه السلام»: ... و دیگرى که نام عالم بر خود نهاده در صورتى که عالم نیست، نادانیهایى از نادانان و گمراهیهایى از گمراهان فراگرفته، و براى مردمان دامهایى- بافته از رشته‏هاى غرور و گفتار دروغ- گسترده است.
4. عالم نما وگمراه کتاب خدا را با اندیشه‏هاى خود منطبق مى‏کند، و حق را با هواى نفس خود پیوند مى‏دهد. مردمان را از گناهان بزرگ ایمن مى‏سازد، و بزرگترین جرمها را برایشان آسان جلوه‏گر مى‏کند. مى‏گوید، در آنجا که شبهه پیش آید توقف مى‏کنم، در صورتى که در آن فرو افتاده است. و مى‏گوید که از بدعتها دورى مى‏جویم، در صورتى که در میان آنها آرمیده است. صورت او صورت انسان است و قلب او قلب حیوان. از هدایت خبرى ندارد تا از آن پیروى کند، و از کورى و بیراهى آگاه نیست تا از آن جلو گیرد. این چنین کس مرده‏اى است در میان زندگان؛ اکنون بنگرید که در پى چه کسى مى‏روید؟
5. و دیگرى که دانشمندش دانند، و بهره‏اى از دانش نبرده، ترّهاتى چند از نادانان، و مایه‏هاى جهلى از گمراهان به دست آورده، دامهایى از فریب و دروغ گسترده. کتاب خدا را به رأى خویش تفسیر کند، و حقّ را چنانکه دلخواه اوست تعبیر کند. مردم- را از بلاهاى سخت ایمن دارد، و گناهان بزرگ را، آسان شمارد. در کارهاى شبهه‏ناک افتاده است و گوید: چون شبهه‏اى باشد باز ایستم. در بدعتها آرمیده است و گوید: اهل بدعت نیستم.
6. صورت او صورت انسان است، و دل او دل حیوان. نه راه رستگارى را مى‏شناسد، تا در آن راه رود، و نه راه گمراهى را تا از آن باز گردد، چنین کس، مرده‏اى است میان زندگان. پس، کجا مى‏روید؟
7. خود را عالم می خواند در صورتی که عالم نیست  یک سری نادان  از جمعی نادان گرفته و دام صیادی پهن کرده در میان جمعیت  وباطل را گسترش می دند و ادمهای نا آگاه را به دام می اندازند.. عالم نما
8. عالم نما 7- امیر مؤمنان (علیه السلام) مى‏فرمود: اى طالب علم، به راستى عالم سه نشانه دارد: علم و حلم و خموشى. و عالم نما هم سه علامت دارد: نسبت به بالادست نافرمان است و به زیردست ستم کند بوسیله غلبه بر او و پشتیبانى از ستمکاران نماید. أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع یَقُولُ‏ یَا طَالِبَ الْعِلْمِ إِنَّ لِلْعَالِمِ ثَلَاثَ عَلَامَاتٍ الْعِلْمَ وَ الْحِلْمَ وَ الصَّمْتَ وَ لِلْمُتَکَلِّفِ ثَلَاثَ عَلَامَاتٍ یُنَازِعُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِیَةِ وَ یَظْلِمُ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ وَ یُظَاهِرُ الظَّلَمَة..
9. مخلص ده ویژ گی دارد که علامت‏ اخلاص است‏: 1- نه در دل و نه با زبان. در دل مى‏گوید: «لا نُریدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً» (انسان/ 9) 2- علامت‏ آدم مخلص این است که‏ «لَا تُرِیدُ أَنْ یَحْمَدَکَ عَلَیْهِ أَحَدٌ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ» (کافى، ج 2، ص 16) یعنى نخواسته باشد کسى تعریفش را بکند 3- علامت اخلاص منّت نگذاشتن است ‏4 - همراهان رسول الله (ص) اهل ریاء و عجب نیستند بلکه به دنبال جلب رضایت خدا هستند.5 - همراهان رسول الله (ص) خود را مستحق لطف خدا نمى‏دانند بلکه معترف به کوتاهى و متقاضى فضل هستند.6 - همراهان رسول الله (ص) به خلق خدا امیدى ندارند.7 - قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): عَلامَةُ الْمُخْلِصِ أَرْبَعَةٌ: یَسْلَمُ قَلْبُهُ وَ تسْلَمُ جَوَارِحُهُ وَ بَذَلَ خَیْرَهُ وَ کَفَّ شَرَّهُ‏ تحف‏العقول، ص 21. دل سالم باشد.  ودر همه اخلاص - قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ(علیه السلام): تَمَامُ الاخْلاصِ تَجَنُّبُ الْمَعَاصِی‏ کنزالفوائد، ج 1، ص 279. در نهایت مومن با تقوی خدمت گذار مردم باشد و راهنمای آن قرآن –
10. عالم نما ها قراق در باطل خود بین و گمراهی ومنافع  خودشان دنبال می کنند . در همبن جا ما عالم نما داریم که دختر وپسر جوان ها را دور خودش جمع کرده و پایش را می بوسند
11. گمراهیهایى از گمراهان - علی علیه السلام برای عالما بی عمل و گمراهان بیان می کند .. امام على «علیه السلام»: قَدْ تَسَمَّى‏ عَالِماً وَ لَیْسَ‏ بِهِ‏  فَاقْتَبَسَ جَهَائِلَ مِنْ جُهَّالٍ وَ أَضَالِیلَ... و دیگرى که نام عالم بر خود نهاده در صورتى که عالم نیست، نادانیهایى از نادانان و گمراهیهایى از گمراهان فراگرفته، و براى مردمان دامهایى- بافته از رشته‏هاى غرور و گفتار دروغ- گسترده است.
12. فرهنک  جهالت در درونش است و در پیش جامعه با بصیرت وآگاه کاری از پیش نخواهد برد.
13. نکته اول  در وصف عالم نماها این است که خودشان می دانند که عمل ندارند و گروهی از جهال هستند که برای کسب مادی خودشان تلاش می کنند . و دکان کاسبی راه انداخته وراه می اندازند . جیب انگلبسی پر کنند در شبکه ما هواره ای برای خوراک امیال اربابان خودشان را تعمین کنند.  همچو آسیبهای آن مردک در لندن نشسته است کتاب اصول کافی را باز می کنند وروایت های آنرا تفسیر به رای برای امیال اربابانش دارد.70 نفر را لعن می کند !!! ونقطه مقابلش را داریم از عالمان با تقوی  
14. نکته دوم در وصف عالم نماها جُهَّالٍ‏ وَ أَضَالِیل‏ ... الامام علی «ع»: .. و آخر قد تسمّى عالما و لیس به، فاقتبس جهائل من جهّال‏، و أضالیل‏ من ضلّال، و نصب للناس أشراکا من حبائل غرور، و قول زور. قد حمل الکتاب على آرائه، و عطف الحقّ على اهوائه. یؤمّن الناس من العظائم، و یهوّن کبیر الجرائم، یقول أقف عند الشبهات، و فیها وقع؛ و یقول: اعتزل البدع، و بینها اضطجع؛ فالصورة صورة انسان، و القلب قلب حیوان؛ لا یعرف باب الهدى فیتّبعه، و لا باب العمى فیصدّ عنه؛ فذلک میّت الأحیاء، فأین تذهبون؟.
15. امام على «علیه السلام »: ... و دیگرى که نام عالم بر خود نهاده در صورتى که عالم نیست، نادانیهایى از نادانان و گمراهیهایى از گمراهان فراگرفته، و براى مردمان دامهایى- بافته از رشته‏هاى غرور و گفتار دروغ- گسترده است.
16. کتاب خدا را با اندیشه‏هاى خود منطبق مى‏کند، و حق را با هواى نفس خود پیوند مى‏دهد. مردمان را از گناهان بزرگ ایمن مى‏سازد، و بزرگترین جرمها را برایشان آسان جلوه‏گر مى‏کند. مى‏گوید، در آنجا که شبهه پیش آید توقف مى‏کنم، در صورتى که در آن فرو افتاده است. و مى‏گوید که از بدعتها دورى مى‏جویم، در صورتى که در میان آنها آرمیده است. صورت او صورت انسان است و قلب او قلب حیوان. از هدایت خبرى ندارد تا از آن پیروى کند، و از کورى و بیراهى آگاه نیست تا از آن جلو گیرد. این چنین کس مرده‏اى است در میان زندگان؛ اکنون بنگرید که در پى چه کسى مى‏روید؟
17. درکلمه فاقتبس = گمراهی را از گمراهان یاد مبگیرید  فوت وفن گوراهی را باد می گیرند و به کار می بندند – و بزرگترین بد بختی را در جامعه ایجاد می کنند .
18. دامهایی می چینند وتفاوت های کلامی ایجا د می کنند این جهّال‏، و أضالیل‏ که در جهل مرکب است .( أضالیل جمع گمراه گنندگان است ). که هر کدام  از گمراه کننده ه کافی است که جامعه ای را پمراه کنند   تفاوت آنها با شخص بصیر از زمین تا آسمان است . در باب آگاهی و موانع عدم بصیرت  وعدم رشد بصیرت باید گفت :
19. َ فضای مجازی در جهل مرکب : آنکس که بداند و بداند که بداند.....اسب شرف از گنبد گردون بجهاند....آنکس که بداند و نداند که بداند.....با کوزه ی آب است ولی تشنه بماند.....آنکس که نداند و بداند که نداند.....لنگان خرک خویش به مقصد برساند.....آنکس که نداند و بخواهد که بداند.....جان و تن خود را ز جهالت برهاند.....آنکس که نداند و نداند که نداند......در جهل مرکب ابدالدهر بماند.....آنکس که نداند و نخواهد که بداند.....حیف است چنین جانوری زنده بماند...که در فضای مجازی در جهل مرکب است . َمَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُم بِاللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشْرِکُونَ‏ (یوسف، 106) وبیشترشان به خداوند ایمان نمى‏آورند، جز اینکه (با او چیزى را) شریک مى‏گیرند. (و ایمانشان خالص نیست).
20. نکته سوم در وصف عالم نماها و گمراهان  دامهایی بر سر راه آدمیان پهن می کنند و شیوه عمل آنچنان است که فساد را دامن زده و در جامعه  تبلیغ گسترده واشاعه فخشاء مانند صیاد تور پهن کرده ودیگران را به دام اندخته چو دام آهو و تبلیغ به گسترش می کنند.  آدم های عالم نما دنبال مکیدن خون جامعه هستند.
21. جریان 16 آبان  وعتراض دانشجویان  به ورود نیکسون به ایران و کشته شدن و قربانی انسانهای پاک را در ایران کردخدایی شاه  آدمهای مخلصی را قربانی کردند نکته قابل دقت است از وصف عالم نماها جهّال‏، و أضالیل‏ ...  
22. نکته چهارم در وصف عالم نماها . و آخر قد تسمّى عالما و لیس به، فاقتبس جهائل من جهّال، و أضالیل من ضلّال، و نصب للناس أشراکا من حبائل غرور، و قول‏ زور. قد حمل الکتاب على آرائه،.. و دیگرى که دانشمندش دانند، و بهره‏اى از دانش نبرده، ترّهاتى چند از نادانان، و مایه‏هاى جهلى از گمراهان به دست آورده، دامهایى از فریب و دروغ گسترده. کتاب خدا را به رأى خویش تفسیر کند، و حقّ را چنانکه دلخواه اوست تعبیر کند. کار خودش را وتنور را به نفع خودشان داغ می کنند. ودختران شیعه ناآگاه را به دام می اندازند . کاسبی های یشان در خیابان  اقوای کردن است با نوار سبز حرفهای عالم های نا گاه از دهانهایشان خارج می شود .
23. نکته پنجم در وصف عالم نماها سوال از تاریخ کردن برای نمونه عبرت خوبی است. حضرت امیر المومنین بیان وآنها را معرفی می کند. عبدالله زبیر  کسی که دین خدا را داد و دنباگرفت تا مردم را اغوا کند      
24. خطبه 137  بند9 راجع به طلحه و زبیر -َ وَ لَقَدِ اسْتَثَبْتُهُمَا قَبْلَ‏ الْقِتَالِ‏ وَ اسْتَأْنَیْتُ بِهِمَا أَمَامَ الْوِقَاعِ فَغَمَطَا النِّعْمَةَ وَ رَدَّا الْعَافِیَة... و به هنگام گیرودار انتظار بردم، لکن نعمتى را که نصیبشان شده بود نپذیرفتند و عافیت را بازگرداندند.
25. چون ذهن جوان خالی است 1-عامل جوانی اش باعث گمراهی شود 2- خانواده را تحت تاثیر امیال خود قراردهد. 3- انوار الهی از دلش رخت بربندد. 4- در دام عالم نما ها بیفتد. و چون زبیر عالم نما دین را دام قرار می دهد ومقابل امیر المومنین شمشیر می کشد.    
26. ودیگری چون  شاعر وصف غدیر خم  حسان بن ثابت: اولین شاعر در غدیر بود، غوغا کرد برای غدیر از شعرش  و پیامبر به او گفته بود بر منش خود بمانید  ولی بعدا ملحق به دشمن امیر المومنین علی (علیه سلام ) شد از عالم نما ها ..
27. عالم نما دامهایى از فریب و دروغ گسترده.  و نصب للناس أشراکا من حبائل غرور، و قول‏ زور.. بهره‏اى از دانش نبرده، ترّهاتى چند از نادانان، و مایه‏هاى جهلى از گمراهان به دست آورده، دامهایى از فریب و دروغ گسترده. کتاب خدا را به رأى خویش تفسیر کند، ودام های صیادی پهن می کند برای گرفتن هم پالگی های خودش . بک دام چون صد دام  دارند.
28. نکته ششم در وصف عالم نماها قد حمل الکتاب على آرائه،. این عالم نمای گمراه قرآن را برای امیال و خواسته های خودش تفسیر به رای می کند ..
29. باز نکته هفتم  در نمونه وصف عالم نما ها : مخلص پشت سر قرآن حرکت می کند قران امامه : (75) القیامة : 5 بَلْ یُریدُ الْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَه  ولی گمراهان خودشان می شوند پیشوا . رای خودشان را به قرآن تحمیل می کنند و بعد توجه به باطل می کنند . در شبکه تلویزیون ظاهرا شبکه 11‏ در لوس آجلس   یک خانم با سینه باز وآستین های کوتاه تفسیر قرآن می کند.
30. باز نکته هشتم  در نمونه وصف عالم نما ها : درنهضت آزادی وزیر وقت آن زمان، کارت  دانشجویی برای افراد صادر کرده بودند  پای تفسیر به رای ابراهیم یزدی  . وپیشوای قرآن رای خود را به قرآن  تحمیل می کردند.
31. منافقین از تفسیر به رای استفاده می کردند :حضرت استاد مظهری میفرمایند معنى تفسیر به‏ رأى‏ که نهى شده این نیست که مردم حق ندارند با فکر و نظر خود معنى قرآن را بفهمند، بلکه مقصود این است که قرآن را براساس میل و هواى نفس و مغرضانه نباید تفسیر کرد.مجموعه آثار استاد شهید مطهرى (اصول فقه - فقه(کلیات علوم اسلامى، ج 3))، ج‏20، ص: 41
32. فرمودند  تفسیر به رای  جایگاهش از آتش است . من قرء قرآن به رای...جهنم . النار.. رکود فکر. «من‏ استبدّ برأیه هلک» استبداد به‏ رأى‏ خود و تک‏روى، مایه‏ى هلاکت است. َ الْقُرْآنَ‏ بِرَأْیِهِم‏ .... ْ أَخْطَأَ الْقَائِلُ فِی الْقُرْآنِ‏ بِرَأْیِهِ فَقَدْ تَبَوَّأَ مَقْعَدَهُ مِنَ‏ النَّارِ، وَ إِنْ أَخْطَأَ الْقَائِلُ فِی الْقُرْآنِ‏ بِرَأْیِهِ‏ فَقَدْ تَبَوَّأَ مَقْعَدَهُ‏ مِنَ‏ النَّارِ، وَ کَانَ مَثَلُهُ کَمَثَلِ مَنْ رَکِبَ بَحْراً هَائِجاً بِلَا مَلَّاحٍ، وَ لَا سَفِینَةٍ صَحِیحَةٍ، لَا یَسْمَعُ بِهَلَاکِهِ أَحَدٌ إِلَّا قَالَ: هُوَ أَهْلٌ لِمَا لَحِقَهُ، وَ مُسْتَحِقٌّ لِمَا أَصَابَهُ. من قال فى القرآن‏ بغیر علم فلیتبوّأ مقعده‏ من‏ النّار. حضرت رسول الله ( صل الله علیه وآله ) فرمودند  تفسیر به رای  جایگاهش از آتش است .
33. حضرت امام صادق (علیه السلام)  روایت از امیر المومنین می فرمایند : عالم نما ها   .. عالم‏ نمایان، پس هم خود گمراه‏ باشند و هم دیگران را گمراه‏ کنند، و خیرى نیست در چیزى که براى آن اساسى نیست (چون علم ایشان که اصلى ندارد).
34. حضرت امیرالمومنین می فرمایند : و دیگرى که او را دانشمند نامند امّا از دانش بى‏بهره است، یک دسته از نادانى‏ها را از جمعى نادان فرا گرفته، و مطالب گمراه کننده را از گمراهان آموخته، و به هم بافته، و دام‏هایى از طناب‏هاى غرور و گفته‏هاى دروغین بر سر راه مردم افکنده، قرآن را بر امیال و خواسته‏هاى خود تطبیق مى‏دهد، و حق را به هوس‏هاى خود تفسیر مى‏کند.
35. حضرت امام صادق علیه السّلام فرمود: همانا پدرم علیه السّلام میفرمود: خداوند با عزت و جلال نمیگیرد علم و دانش را پس از فرو فرستادن آن، لیکن عالم و دانشمند از دنیا میرود و میبرد با خود آنچه را میداند، پس پى در مى‏آیند ایشان را ستم پیشگان و عالم نمایان، پس هم خود گمراه باشند و هم دیگران را گمراه کنند، و خیرى نیست در چیزى که براى آن اساسى نیست (چون علم ایشان که اصلى ندارد). قال أبو عبد اللّه علیه السّلام: إنّ أبی علیه السّلام کان یقول: إنّ اللّه عزّ و جلّ لا یقبض العلم بعد ما یهبطه، و لکن یموت العالم فیذهب بما یعلم، فتلیهم الجفاة فیضلّون و یضلّون، و لا خیر فی شی‏ء لیس له أصل.
36. جمع بندی : حرکت عالم نماهان وگمراهان مانع رشد بصیرت جامعه است . که جامعه را به گمراهی و جهالت می کشانند. و استکبار جهانی خاصیتش این چنین است .  که قبل انقلاب تابلو دانشگاها .. روز نامه کبهان  سازمان ها بیانه های شان در این زمینه بود که آخوند  و اسلام  قدرت حکومت داری ندارد ومود مخدر جامعه هستند.
37. اما نشانه‏هاى مؤمن مخلص‏1. در انفاق: از کسى توقع پاداش و تشکر ندارد. «لانرید منکم جزاء و لاشکوراً»

2. در عبادت: جز خداوند کسى را بندگى نمى‏کند. «و لایشرک بعبادة ربّه أحداً»

3. در تبلیغ: به غیر خداوند از کسى پاداش نمى‏خواهد. «إن أجرى الّا على اللَّه»

4. در ازدواج: از فقر نمى‏هراسد و با توکل به وعده خدا ازدواج مى‏کند. «ان یکونوا فقراء یغنهم اللَّه من فضله»

5. در برخورد با مردم: جز رضاى او همه چیز را کنار مى‏گذارد. «قل اللَّه ثمّ ذرهم»

6. در جنگ و برخورد با دشمن: از کسى به جز خدا نمى‏هراسد. «ولایخشون أحداً الا اللَّه»

7. در مهرورزى ومحبّت: هیچ کس را به اندازه خدا دوست ندارد. «أشدّ حبّاً للَّه»

8. در تجارت وکسب وکار: از یادخدا غافل نیست. «رجال لاتلهیهم تجارة ولابیع عن ذکراللَّه» «8»

38. وعالم فاسد را آقا على علیه السّلام فرمود: دو نفر در دنیا کمرم را شکسته‏اند، مردى شیرین زبان و فاسق و مردى جاهل و عابد، این بوسیله زبان از فسقش دفاع مى‏کند و این با عبادت خود پرده بر جهلش مى‏کشد، از علماى فاسق بترسید و از جاهل عابد هم بدور باشید آنها فتنه مى‏کنند، از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله شنیدم فرمود اى على هلاک من در دست منافقان عالم‏ نما مى‏باشد.
39. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم