جلسه 39- بصیرت – عالم بی عمل 1-دلیل عدم رشد بصیرت - قرآن و تشبیه های زیبا -مثال حقّ، به آب و باطل به کفِ روى آب. مثال حقّ به شجره‏ طیّبه و باطل به شجره‏ خبیثه.

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

0. جلسه 39- بصیرت – موضوع موانع رشد بصیرت  - عالم بی عمل 1-دلیل عدم رشد بصیرت
1. آیه از قرآن - مَثَلُ الَّذینَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ (سوره جمعه آیه 5)  راجع به عالم بدون عمل کتاب تورات را عمل نکردند  با اینکه علم داشتند ؛ مانند الاغ دراز گوش اصلا فهم عمل ندارند. بعثت انبیاء را گویند بد است آیات خدارا تکذیب می کنند .

حکمت ها در این آیه .

2. گروهی در حالی که عالم به محتوای آیه هستند عمل نمی کنند به ایه                                                 گروهی فهمیدند موضوع را می ایستند در مقابل آیات خدا ومقابله می کنند.
3. گروهی فهمیدند موضوع را  ریشه آنرا می زنند می خواهند قرآن را نا بود کنند. خَتَمَ اللَّهُ  عَلى‏ قُلُوبِهِمْ وَ عَلى‏ سَمْعِهِمْ وَ عَلى‏ أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ (7) چشم دارند  گوش   دارند. صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ (18)
4. قرآن و تشبیه های زیبا - قرآن تشبیه های زیادی می زند می گویند تشبیه بلیغ – مثال حقّ، به آب و باطل به کفِ روى آب. مثال حقّ به شجره‏ى طیّبه و باطل به شجره‏ى خبیثه.
5. عالم بی عمل تشبیه‏ اعمال کفّار به خاکسترى در برابر تندباد. ویا تشبیه‏ کارهاى آنان، به سراب. تشبیه‏ بت‏ها و طاغوت‏ها به خانه عنکبوت. وتمثیل غیبت، به خوردن گوشت برادرى که مرده است. تمثیل دانشمند بى‏عمل به الاغى که کتاب حمل مى‏کند. تشبیه بلیغ مثل حمار- الاغ نمی دانستند که چه است سنگ است یا کتاب ؛
6. تفهیم وتجسم حقایق قرآن - نکته بعد برای برای تفهیم وتجسم حقایق قرآن تشبیه بکاربرده است که عالم بی عمل ؛ مطلق دانایی را ندارند این مطلب کل دانشمندان مدعی علم  را در برمی گیرد ونتها علوم فقهی نیست.  
7. کسب علم عالم بی عمل- نکته بعد کسب علم به نفع آنها نیست چون علم را بکار نمی گیرند – چو ن بعضی از دانش آموزان مدارس ما که علوم مختلف را فرا می گیرند و رتبه کسب می کنند ولی در میدان ومحیط کار مشغول به حرفه دیگری می شوند ؛ که عالم بی عمل در رشته تحصیلی خود هستند.
8. عالم به ما هیت بعثت ولی بدون عمل - نکته بعد - قبل از این آیه 18 بقره بعثت پیامبر(صل الله علیه وآله) مطرح می شود . ماهیت بعثت هدایت است به بعثت به آیات وتزکیه وتعلیم وتربیت عالم می شود ولی به آیات وتزکیه وتعلیم وتربیت بعثت که هدف هدایت می باشد عمل  نمی کند.
9. مردان میدان - عالم با عمل - پیغمبر فرمود خداى عز و جل بمن فرموده چهار تن از یارانم را دوست داشته باشم عرض کردیم کیانند یا رسول اللَّه همه آرزو داریم که آن‏ها باشیم- فرمود على از آن‏ها است و خاموش شد، سپس فرمود از آنانست على (علیه السلام) و ابو ذر و سلمان‏ فارسى و مقداد بن اسود کندى...
10. أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَنِی بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ فَقُلْنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ هُمْ سَمِّهِمْ لَنَا فَقَالَ عَلِیٌّ مِنْهُمْ وَ سَلْمَانُ وَ أَبُو ذَرٍّ وَ الْمِقْدَادُ وَ أَمَرَنِی بِحُبِّهِمْ وَ أَخْبَرَنِی أَنَّهُ یُحِبُّهُمْ‏ الخصال، ج‏1، ص: 254 پیامبر خدا فرمودند چهار کس را  دوست دارم ..علی ؛ سلمان ؛ اباذر ؛ مقداد را دوست دارم که این چهار کس عالم با عمل هستند ..
11. عالم بی عمل استحقاق مؤاخذه خواهد داشت.- نکته  علوم را از منابع حجیت دریافت کنید تا به عوج علم وکمال وعالم باعمل باشید. وای براین قوم یهودیها چون نشانه های پیامبر را دیدند به علم وعالم شدند ولی درعمل به آن علم عمل نکردند . شدند عالم بی عمل که استحقاق مؤاخذه خواهد داشت.
12. می فهمیم وعمل به قرآن نمی کنیم - نکته توبیخ وسرزنش می کند معاند لجوج قوم یهود را که زیر بار ولایت نرفتد  همچنین من وشما هم قرآن می خوانیم و می فهمیم وعمل به قرآن نمی کنیم چون اخلاص سالم نداریم ؛ چه فرق داریم ما با قوم یهود!!!
13. عالمان عوام فریب - نکته  نقس عالمان و دوستان انسان نماها وانسان بدون علم قابل توجه است که قرآن می خوانند ودر حد فهم آن نیستند وعوام فریبی می کنند  نکته بعضا می فهمند ولی عمل نمی کنند چون حیوان فقط حمل کتاب می کنند ودر میدان دشمن بازی می کنند شیوه انگلیسی دارند چون سید مجتبی – حبیب در لندن –
14. عالم بی عمل با زبان نفاقشان می گویند. ( قال علی علیه السلام اللهم العن المطهری .. اللهم العن .... اللهم العن... آن مردک خبیث در آمریکا ..انسان ها انسان نما هستند عقل دارند ولی فقیه نیستند ؛ حتم الله علی قلوبهم.. ختَمَ اللَّهُ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ وَ عَلى‏ سَمْعِهِمْ وَ عَلى‏ أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ (7)
15.  عالمان به دنیا چسبیده  -. قلب دارد ولی دنبال جلای قلب نمی رود بصیرت قلبی ندارد آینده نگر نیست یکى از علامت‏هاى انسان‏هاى جهنّمى عدم تفکّر و غافل بودن است :.لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها .. چشم دارند ولی چشم بصیرت ندارند.
16. حافظ قر آن است ولی در میدان دشمن کار می کند ؛..وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها..گوش دارند ولی شنوای حرف حق نیستند. ..وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ . علمش در کله اش است ولی عمل نمی کند.  درهمین اصفهان روحانی رفت منبر وروضه خواند که عایشه و فلانی سم را ریختند در کاغد وبه حضرت خورانیدن وحضرت را شهید کردند .. کسی به این آقا بگوید ای عالم در زمان پیامبر (صل الله علیه وآله) کاغذ کجا بود که سم در آن بریزند !! بعدش می گوید ما این ولایت را قبول نداریم  لا ...لا... لا... أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ.
17.  عالم بی عمل وعدم تعهد - نکته 7 عالم بی عمل سنگینی مسولیت را بر دوش نمی گیرد بدون رفتن زیر بارتعهد در میدان دشمن بازی می کند! حضرت امام رحمت الله علیه به علمش عمل کرد برموضع خودش ماند  با برکات شریعت جهانی  فراوان از خودش به جا گذاشت .
18. عالم بی عمل چو درخت بدون ثمر -عالم بی عمل کشجرت بلا ثمر ؛ ابر بدون باران ؛ درخت بدون میوه ؛ چوعالم بی عمل است.
19. زیبائى عالم‏ عمل‏ کردن اوست بعلم خود.- این که باید که عالم عمل بعلم خود کند و اگر نه علم او بى‏فایده شود بلکه سبب زیادتى وزر و وبال او گردد. الْعُلَمَاءُ عَالِمَانِ عَالِمٌ‏ عَمِلَ‏ بِعِلْمِهِ فَهُوَ نَاجٍ...
20.  اهل قیامت از بوی بد عالم بدون عمل-  پیامبر «صل الله علیه وآله »: اهل دوزخ از بوى بد عالمى که علم خود را بى‏عمل گذاشته است آزرده مى‏شوند. و از میان اهل آتش آنکه بیش از همه گرفتار پشیمانى و حسرت است،
21. عالم بی عمل مردى است که دیگرى را به راه خدا خوانده، و او پذیرفته و از راه طاعت خدا به بهشت راه یافته است، در صورتى که خود آن تبلیغ‏کننده به سبب ترک عمل به علم خود و پیروى هواى نفس، دوزخى شده است. وَ عَالِمٌ تَارِکٌ لِعِلْمِهِ فَقَدْ هَلَکَ وَ إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَیَتَأَذَّوْنَ مِنْ نَتْنِ رِیحِ الْعَالِمِ التَّارِکِ لِعِلْمِهِ وَ إِنَّ أَشَدَّ أَهْلِ النَّارِ نَدَامَةً وَ حَسْرَةً رَجُلٌ
22. چون به علم‏ عمل نشود، - امام سجاد «علیه السلام »: در انجیل نوشته است: تا وقتى که به آنچه آموخته‏اید عمل‏ نکرده‏اید، آنچه را نمى‏دانید بیاموزید، زیرا که چون به علم‏ عمل نشود، بر کفر دارنده خود مى‏افزاید، و دورى‏ او را از خدا افزون مى‏کند.
23. الامام السجاد ««علیه السلام »»: مکتوب فی الانجیل: لا تطلبوا علم ما لا تعلمون و لمّا تعملوا بما علمتم، فإنّ العلم اذا لم یعمل به لم یزدد صاحبه الّا کفرا، و لم یزدد من اللَّه الا بعدا.
24. علم درعالم باعمل علم افزون گردد وهدایت اضافه شود؛ درعالم بی عمل جز دوری ا ز خدا وحسرت وضرردر عمر برایش حاصلی ندارد.
25. علم وعمل یک ارتباط و پیوسته - حدیث بعد علم وعمل یک ارتباط و پیوسته و پیوند نزدیک به هم دارند. العلم یحبط بالعمل  علم وعمل به هم پیچیده است .از هم جدا نمی توان کرد  اگر جدا شود ثمر ندار شمره علم عمل به آن است . لازم وملزوم همدیگر هستند.
26. علم وعمل باشد باقی مب ماند -  فان اجاب  باقی می ماند و الا فرموش خواهد شد 142 نکوهش عام بی عمل - الْعِلْمُ مَقْرُونٌ‏ بِالْعَمَلِ‏ فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ (87/ 2). ومن  الامام علی «علیه السلام»: العلم مقرون‏ بالعمل‏، فمن علم عمل. و العلم یهتف بالعمل، فإن أجابه، و الّا ارتحل عنه. علم یحسبون بالعمل –
27. این دلها همچون ظرفهایند، - یا کمیل! هلک خزّان الأموال و هم أحیاء، و العلماء باقون‏ ما بقی الدّهر، اعیانهم مفقودة، و امثالهم فی القلوب موجودة .. امام على ««علیه السلام»»: اى کمیل بن زیاد! این دلها همچون ظرفهایند، و بهترین آنها آن است که بهتر در خود نگاه دارد. پس آنچه را هم اکنون به تو مى‏گویم در خاطر نگاه دار؛
28. مردمان بر سه گونه‏اند: - مردمان بر سه گونه‏اند: عالمان ربّانى، و آموزندگانى براى رسیدن به رستگارى، و باقى همه ابلهان و نادانانیند که در پى هر بانگ‏کننده به راه مى‏افتند، و هر بادى آنان را به سویى متمایل مى‏کند، نه از نور علم کسب روشنى مى‏کنند، و نه به پناهگاهى مطمئن و ایمن پناه مى‏برند.
29. علم نیکوتر از مال است.- اى کمیل! علم نیکوتر از مال است. علم پاسدار تو است و تو پاسدار مال. مال با خرج کردن کم مى‏شود، و علم با انفاق افزایش پیدا مى‏کند؛ و آن دوستى که از مال پدید آید با زوال آن زایل مى‏شود.
30. دانشمندان تا جهان باقى است زنده‏اند،- اى کمیل بن زیاد! شناخت مقام علم خود مرتبه‏اى از طاعت است. آدمى با علم، در این زندگى، کسب طاعت مى‏کند، و پس از مرگ به نام نیک مى‏رسد. علم حاکم است و مال محکوم. اى کمیل! نگهبانان اموال در زمان زندگى مرده‏اند، و دانشمندان تا جهان باقى است زنده‏اند، خود از میان رفته‏اند اما یاد ایشان در دلها باقى است ..
31. ارزش مردم به علم است - الامام الصادق «علیه السلام »- فیما رواه عن آبائه، عن رسول اللَّه «صل الله علبه وآله»: اکثر الناس قیمة اکثرهم علما، و اقلّ الناس قیمة اقلّهم علما . امام صادق «علیه السلام » از پدرانش، از پیامبر ««صل الله علبه وآله»»: آن کس از مردم بیشتر ارزش دارد که داراى علم بیشتر باشد، و هر که علمى کمتر دارد کم‏بهاتر است.
32. علم ماندگار مال رفتنی - علم حضرت امام ماندگار وعلم علامه مطهری ماندگار شد چون با عمل مقرون بود.

 والا ار تجل عنه  کوچ می کند ومی رود- اگر به علم پاسخ ندادند کوچ می کند . الزایمر می گیرد. حضرت امام تا اخر عمر تا وقتی زنده بود با اشراف حرف می زد! برکات علم  عمل به قرآن وکلام اهل البیت است. بی جهت نیست که می گویند نشستن در جلسه علمی عالم عبادت وکرامت است.

32. کمال دین عمل به علم است - على علیه السّلام در منبر فرمودند: اى مردم هر گاه علمى بدست آوردید بآن عمل کنید و رستگار شوید. عالمى که به علمش عمل نکند مانند جاهل است که سرگردان است و نمى‏داند چه بکند بلکه به این عالم که علمش را رها کرده و دنبال هوى مى‏رود حجت و برهان تمام است و او مى‏داند که کارهایش بر خلاف است و راه کج را تعقیب مى‏کند. قال علی علیه السلام ..ایها الناس اعملوا  کمال الدین وعمل به – جلد اول کافی
33. شیرازه علم عمل به آن است. اى مردم! بدانید که پختگى شما در دیندارى در گرو به دست آوردن علم دین (شناختهاى دینى) و عمل کردن به آن است. آگاه باشید که به دست آوردن علم براى شما واجب‏تر از به دست آوردن مال است؛ مال قسمت شده و تضمین یافته است‏ به عمل نگاه باید کرد
34. به عمل نگاه باید کرد - چنان چه در قیامت هم چنین است گویند می دانستی چرا عمل نکردی؟ مسوالیت علماء نسبت به جهلاء به مراتب زیاد تر است تکلیف عالم را زیاد تر می کند!
35. واجب ترین عمل بر علماء دین - تفسیربه رای مورد موآخزه قرار می گیرد! أیّها النّاس! اعلموا أنّ کمال الدّین طلب العلم و العمل به، ألا! و إنّ طلب العلم أوجب علیکم من طلب المال، إنّ المال مقسوم مضمون لکم، قد قسمه عادل بینکم و ضمنه، و سیفی لکم؛ و العلم مخزون عند أهله، و قد أمرتم بطلبه من أهله فاطلبوه
36. هشدار وآماده باش - در روایت الا آمده یعنی هشدار وآماده باش. فی طلب علم. واجب ترین عمل برعلماء دین  مبارزه علیه جهل وعالم بی عمل است. در این میدان علم وعمل مبارزه لازم است.
37. کمال دین به علم وعمل است.- یک اصل کلی – کمال دین به علم وعمل است. شما که دارید طلب علم می کنید مواظب باش در دام مال اندوزی نباشید. قال علی : من احبت ان تکون افعل الناس بما علمت افعل. فعمل. غررالحکم ..اگر دوست داری به عالی ترین مقام وبهترین درجه کمال برسی به علم خودت عمل کن ! سعادت مند ترین مردم اهل علم  کسی است که به علمش عمل کند .اصلا گیر در عمل است. ودیگر هیچ
38. خیری نیست درعلمی که نفع ندارد.- حضرت آقا امیر المومنین علی علیه سلام به فرزند خود حسن مجتبی علیه سلام می فرمایند: حسن جان  علم بی عمل حاملی برایش ندارد. نامه 31 نهج البلاغه. لا خیرفی علم لاینفع – خیری نیست درعلمی که نفع ندارد. علمی که سودمند نباشد خیروفایده هم ندارد – دانش بدون سوداست. این همه علم در دنیا هست که فایده براش مترتب نیست .
39. علم همراه ایمان وعمل است -حضرت امام صادق علیه سلام برکسی که ماهی در دست داشت وبرای مردم نمایش می داد  فرمودند آیا با این عمل ایمان به خدا داری ؟ شخص ماند که چه جواب به حضرت بدهد!
40. ایمان ساحران وجادوگران فرعون - مثال آن مثل ایمان ساحران وجادوگران فرعون است . که به عملشان ایمان نداشنتد متوجه شدند که علمشان سودی ونفعی ندارد ایمان به حضرت موسی آوردند.