جلسه 28 -موانع بصیرت : موانع بصیرت چیست؟ هوی پرستی - من براى دو چیز بر شما هراسانم: یکى پیروى از هوا و هوسها و دیگرى آرزوهاى طولانى. «فامّا اتّباعُ‏ الهَوى‏ فَیصُدُّ عن الحقّ و امّا طول‏

1. یا بسم الله الرحمن الرحیم
2. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم جلسه 27 -16/2/1402

0. موانع بصیرت : موانع بصیرت چیست؟
1. هوی پرستی - حضرت على علیه السلام مى‏فرماید: من براى دو چیز بر شما هراسانم: یکى پیروى از هوا و هوسها و دیگرى آرزوهاى طولانى. «فامّا اتّباعُ‏ الهَوى‏ فَیصُدُّ عن الحقّ و امّا طول‏
2. هدایت، با هوا و هوس سازگار نیست. -کسى‏که تسلیم حقّ نباشد، مستکبر است. - هوا پرستى، انسان را تا پیامبرکشى پیش مى‏برد. «فَرِیقاً تَقْتُلُونَ‏» البقرة : 87: ٌ بِما لا تَهْوى‏ أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُم‏ .
3. منحرف از حقّ - از هوسها پیروى نکنید که در نتیجه از حقّ منحرف شوید و عدول کنید. - پیروى از هواى نفس مانع اجراى عدالت است و ملاحظه فامیل و فقر و غنا نشانه‏ى هوى پرستى است. «فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوى‏ أَنْ‏ تَعْدِلُوا».. النساء : 135
4. ریشه‏ى تکذیب و کشتن انبیا، هواى نفس بنى‏اسرائیل است. «بِما لا تَهْوى‏ أَنْفُسُهُمْ‏ فَرِیقاً کَذَّبُوا».. المائدة : 70
5. در روایات مى‏خوانیم که امام باقر علیه السلام فرمود: ما اهل بیت رسول‏اللَّه صلى الله علیه و آله، بقیه ذرّیّه ابراهیم هستیم که دل‏هاى مردم به سوى ما گرایش دارد، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: رَبَّنا إِنِّی‏ أَسْکَنْتُ‏ ... فَاجْعَلْ‏ أَفْئِدَةً مِنَ‏ النَّاسِ‏ تَهْوی إِلَیْهِمْ – _ ابراهیم 37-:
6. اخلاص، انسان را در برابر بادها و طوفان‏ها بیمه ونداشتن اخلاص انسان را در مسیر طوفان‏ها قرار مى‏دهد. - وْ تَهْوی بِهِ الرِّیحُ فی‏ مَکانٍ سَحیق‏- الحج 37.
7. * هواپرستى، مانع قضاوت عادلانه است. رهبران و داوران جامعه باید از هواى نفس دور باشند. هر چه در برابر حقّ قرار گیرد، هوى و هوس است. خطر قضاوت، دورى از حقّ و توجّه به هواهاى نفسانى است. همه انسان‏ها حتّى انبیا در معرض دام هوس هستند که از طریق هشدارهاى الهى مصون مى‏مانند. - هوى پرستى با انحراف مساوى است. - هوى پرستى و فراموش کردن روز قیامت، خطراتى است که حاکمان جامعه را تهدید مى‏کند. ًسبب انحراف از راه خداست.وعدم بصیرت - خَلِیفَةً ... فَاحْکُمْ‏ ... لا تَتَّبِعِ‏ الْهَوى‏.ص 26- ِّ
8. انسان عذرى ندارد.- خداوند، بر همه اتمام حجّت کرده است و پس از آمدن وحى، دیگر انسان عذرى ندارد. - ارشاد و هدایت، از شئون ربوبیّت است. «مِنْ‏ رَبِّهِمُ‏ الْهُدى‏»- هرگاه راه‏هایى را محکوم مى‏کنید، راه حق را ارائه دهید. «جاءَهُمْ‏ مِنْ‏ رَبِّهِمُ‏ الْهُدى‏»- راه علم و راه وحى، حق است. سُلْطانٍ‏ ... مِنْ‏ رَبِّهِمُ‏ الْهُدى‏ ولى سلیقه‏هاى شخصى «أَنْتُمْ‏» و نیاکان «آباؤُکُمْ‏» و راه ظنّ و گمان «إِلَّا الظَّنَ‏» و راه هوى و هوس «تَهْوَى‏ الْأَنْفُسُ‏» همه باطل‏اند. - رها کردن هدایت الهى «مِنْ‏ رَبِّهِمُ‏ الْهُدى‏» و به سراغ آرزوهاى خیالى رفتن محکوم است. «أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّى»
9. راه علم و راه وحى، حق است. سُلْطانٍ‏ ... مِنْ‏ رَبِّهِمُ‏ الْهُدى‏ ولى سلیقه‏هاى شخصى «أَنْتُمْ‏» و نیاکان «آباؤُکُمْ‏» و راه ظنّ و گمان «إِلَّا الظَّنَ‏» و راه هوى و هوس «تَهْوَى‏ الْأَنْفُسُ‏» همه باطل‏اند. ما تَهْوَى الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدى‏ -قرآن به ما هشدار می دهد که پیروی از هوی نفس انسان را به ضلالت سوق می دهد !- النجم 23-
10. توجه به تاریخ و سرنوشت آنهایی که دنبال هوای نفس رفتند ! - از تاریخ‏ وسرنوشت‏ دیگران عبرت بگیریم. فَانْظُرْ ... عاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ‏ - آگاهى بر تاریخ‏ وسرنوشت‏ مخافان انبیا، لازم است. فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ ..
11. 1-از عاقبت و سرانجام دیگران‏، عبرت‏ بگیرید. «کَما سُئِلَ مُوسى‏»
12. 2- از تجربیّات تلخ دیگران‏، عبرت‏ بگیریم. «وَ کَمْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْناها»
13. 3- از تاریخ و سرنوشت دیگران‏ عبرت‏ بگیریم. «کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ»
14. 4- از مجرمین وسرنوشت دیگران‏ عبرت‏ بگیریم. فَانْظُرْ ... عاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ‏
15. 5- از گذشته گان  و سرنوشت دیگران‏ عبرت‏ بگیریم. «فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِینَ»
16. 6- از تکذیب و هلاکت دیگران‏ عبرت‏ بگیرید. «لَآیَةً»
17. 7- ازمحارب‏با خدا عبرت بگیریم - جمعى از مشرکان مسلمان شدند و به مدینه آمدند، ولى آب و هوا به آنان نساخت. رسول الله (صل الله علیه وآله) فرمود در منطقه بیرون مدینه که شتران زکاتى را نگهدارى مى‏کردند بروند تا از آب و هوا و شیر تازه بهره‏مند شوند. آنها رفتند و بهبود پیدا کردند، لکن به جاى قدردانى چوپان‏هاى مسلمانان را گرفتند و دست و پا بریدند و چشم آنها را از بین بردند و شتران را غارت و از اسلام بیرون رفتند! رسول الله(صل الله علیه وآله) دستور دستگیرى آنها را صادر فرمودند: آنها را دستگیر و مقابله به مثل کردند؛ یعنى: چشم آنها را کور و دست و پاى آنها را بریدند تا دیگران‏ عبرت‏ گیرند. آیه فوق نازل شد، که جزاى کسانی که به روى مردم اسلحه مى‏کشند و تهدید مى‏کنند 4 عمل است. َ یُحارِبُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الارْضِ فَسادا مایده 33
18. هوی پرست – تمام چراغهای هدایت را در درون خود خاموش کرده است اختیارا - البقرة : 7 خَتَمَ اللَّهُ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ وَ عَلى‏ سَمْعِهِمْ وَ عَلى‏ أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیم‏ در این موضوع ختم  5 مورد در قرآن آمده
19. فرا افکنی انسان به جایی میرسد که هوای نفس خود را به جای خدا معبود قرار می دهد ! بگو: اى مردم! اگر از (درستى) دین من در شک و تردیدید، پس (بدانید که من) کسانى را که شما به جاى‏ خدا مى‏پرستید، نمى‏پرستم، بلکه خدایى را مى‏پرستم که جان شما را (در وقت مرگ) مى‏گیرد و مأمورم که از مؤمنان باشم. فَلا أَعْبُدُ الَّذینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّه‏...(یونس 104)
20. تا این جا نمونه های قرآنی در فرافکنی و هوی پرستی آورده شد.که از موانع بصیرت است.  
21. باید دانست دلی که باید درش فرمان خدا موج زند فرمان خدا را رها کند وبه هوای نفس اماره عمل نماید واز اطاعت خدا سر باز می دارد ! از موانع بصیرت وظلم است. - ظلم، مانع‏ بصیرت‏ و سبب محروم شدن از الطاف الهى است. «إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ»
22. قرآن می فرماید ازموانع بصیرت. اى انسان‏ها! آیا از شما پیمان نگرفتم که از شیطان اطاعت نکنید که او براى شما دشمنى آشکار است و اینکه تنها مرا پرستش کنید که این صراط مستقیم است. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی‏ آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین‏ ٌ وَ أَنِ اعْبُدُونِی هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ» یس : 60  
23. ازموانع بصیرت - در جاى دیگرى مى‏خوانیم: در آن روز قیامت ، شفاعت هیچ کس سودى نمى‏بخشد جز کسى که خداوند به او اجازه داده و به گفتار او راضى است. - یَوْمَئِذٍ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ رَضِیَ لَهُ قَوْلا- طه : 109.
24. در امر بصیرت وموانع آن - عشق‏ها، دوستى‏ها و اطاعت‏ها باید حدّ و مرز داشته باشد. هر نوع نظام، قطب، مراد، مرشد، چه اطاعت تشکیلاتى و چه اطاعت حزبى و . اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ الْمَسیحَ ابْنَ مَرْیَمَ وَ ما أُمِرُوا إِلاَّ لِیَعْبُدُوا إِلهاً واحِداً لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحانَهُ عَمَّا یُشْرِکُون . التوبة : 31...،
25. در همه امورو تصمیم گیری ها شخص بصیر در زندگی اش اگر سرچشمه‏اش وحى و امر خدا ملاک نباشد، شرک است. اتَّخَذُوا ... أَرْباباً مِنْ‏ دُونِ‏ اللَّه
26. نقل قول حضرت امیر المومنین در جنگ بدر خوابشان برد حضرت را دیدند فرمودند یا هو من لا اله الا الله‏- در ‏تجلی هوای پرستی هوای نفس به بت پرستی ختم گردد..
27. جمع بندی  1-معبود چیزی جز خدای یکتا نمی تواند باشد؛ 2- عدم اطاعت از خدا اگر صورت بگیرد باید فاتحه رستگاری خوانده شود!3-اگر اینها که دنبال هوای نفس می روند از خدا دور شوند به خود شان واگذار می شوند !4-  نفس پرستی عنصر خطر ناک است !
28. مبعودی مبقض تر از هوای نفس وجود ندارد. ما عبد تحت السماء الله ابغض الی الله من الحصوره آدرس یافت نشد
29. دشمن‏ترین دشمن تو نفس تو است که در بین دو پهلوى تو است‏ بحار ج 5 جزء دوم صفحه 40 به نقل از على (علیه السلام) عدة الداعى‏. اعدى عدوّک‏ نفسک‏ الّتی بین جنبیک..شعر شاعر است که .. بهر انسان نیست چیزى سختر..... دشمنى دشمن‏تر از نفس بشر
30. هوای نفس انسان را از عوج عزت به ذلت ودرمانگی می کشاند. ذلّت و بیچارگی: وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ وَ باؤبِغَضَبٍ مِنَ اللّهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِ‏آیاتِ اللّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُون‏ بقره/ 61.
31. باید نتیجه گرفت - در این بحث باید نتیجه گرفت که ضد ارزش ها درسایه هوای نفش رشد می کند ! در انقلاب اسلامی ما رشد فزاینده: با داشتن بیشترین دشمن‏ و ضربات فراوان، بیشترین رشد را در طول عمر خود داشته است.
32. اگر دستمان را در خانه خدا دراز وگردنمان را کج کنیم که خدایا دستمان خالیست شرمنده ایم عنایت فرما؛ خود بینی اولین شاخه های هلاکت است؛ خدا هر کارى بخواهد بکند، مى‏کند. حالا که خدا هر کارى بخواهد بکند، مى‏کند. ماجراى طوفان شن در طبس را به یاد مى‏آورید که چه طور وحشت را به جان طاغوتیان افکند؟ خدا هر کارى بخواهد بکند، مى‏کند. در خانه‏ خدا برویم، خدایى که با یک موسى و یک عصا چنین کارى مى‏کند و لذا مى‏گویند که خدا سبب ساز است و خدا سبب سوز است. آتش سبب سوختن است اما ابراهیم که در آتش مى‏افتد، خدا این سبب را مى‏سوزاند، یعنى جلوى سوزاندن آتش را مى‏گیرد. اینجا سبب سوز است. یک چیزى سبب ساز است، شن به درد هلیکوپتر نمى‏خورد اما خدا شنهاى طبس را به جان هلیکوپتر سبب قرار مى‏دهد
33. حضرت امام رحمته الله علیه سر به سجده می گذاشتند وبا خدا راز ونیاز داشتند که خدیا من هیچ ندارد! هندوانه آوردند برایشان پاشدند نخوردند فرمودند من نفس خودم را گول بزنم به شیرینی هندوانه !
34. از هوای پرستی است - در نحج البلاغه 20 مورد هوای نفس آمده بحث : المالَ‏الشهوات صبحی الصالح  وَ قَالَ ( علیه‏السلام  )الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَات‏ ریشه هوای پرستی است وریشه هوای پرستی شهوت است که انواع دارد جنسی ؛ علمی ؛ پست و ریاستی ؛ که از هوای پرستی است؛ حکمة 58-
35. باید پرهیز از هوای پرستی وآرزوهای دراز داشته باشیم ! - آرزوهاى‏ دراز انسان را غافل مى‏کند بعضى اوقات آرزوها «یُلْهِهِمْ الْأَمَلُ» (حجر/ 3) سوره حجر آیه 3 یعنى آرزو دارد، که این آرزوهاى دراز هم انسان را پیر مى‏کند. چه دخترانى که دوره دبیرستان خواستگار داشتند، پیش دانشگاهى خواستگار داشتند، سال اول دانشگاه خواستگار داشتند. این دختر آرزو داشت بگذار لیسانس بگیرم در عوض خواستگار دکتر برایم مى‏آید. حالا فوق لیسانس است و دیگر کسى نمى‏آید. «یُلْهِهِمْ الْأَمَلُ».
36. اى مردم همانا بر شما از دو چیز مى‏ترسم:  هوا پرستى و آرزوهاى طولانى.  امّا پیروى از خواهش نفس، انسان را از حق باز مى‏دارد، و آرزوهاى طولانى، آخرت را از یاد مى‏برد.  آگاه باشید دنیا به سرعت پشت کرده  و از آن جز باقى مانده اندکى از ظرف آبى که آن را خالى کرده باشند، نمانده است.  بهوش باشید که آخرت به سوى ما مى‏آید، دنیا و آخرت، هر یک فرزندانى دارند. بکوشید از فرزندان آخرت باشید، نه دنیا،  زیرا در روز قیامت، هر فرزندى به پدر و مادر خویش باز مى‏گردد. امروز هنگام عمل است نه حسابرسى، و فردا روز حسابرسى است نه عمل. خطبه 42 بعد از جنگ جمل در مسجد کوفه حضرت آقا جانم امیر المومنین می فرمودند : وَ إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیْکُمُ اثْنَتَانِ اتِّبَاعُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ فَتَزَوَّدُوا فِی الدُّنْیَا مِنَ الدُّنْیَا مَا تَحْرُزُونَ بِهِ أَنْفُسَکُمْ غَدا . خطبة 28
37. درمفاتیج الجنان حاج عباس قمی می فرمایند:
38.  آقا جانم امیر المومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام)- در مورد نمازهاى پنجگانه، زکات، روزه، حجّ و جهاد، امام همه را به زیباترین وجه به جا مى‏آورد و حالاتش در عبادت و خشوع، و خوف‏ خدا بسیار عجیب بود و جز پیامبر خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم کسى به او نمى‏رسید، تا آنجا که فرمود: نشستن من در مسجد، نزد من دوست داشتنى‏تر از بهشت است، چرا که لذّت بودن در بهشت براى رضایت خاطر نفس‏ است ولى نشستن در مسجد براى کسب رضایت خداست.
39. درعدم بصیرت تملق است  فرمودند: به خودت توجه کن، کثرت تملق مرا در معرض بدگمانى قرار میدهد، هر گاه مشاهده کردى برادرت مورد اعتماد میباشد از تملق دست بردار و حسن نیت داشته باشى - گروهى امیر المؤمنین علیه السّلام را مدح کردند، آن حضرت فرمودند: بار خدایا تو میدانى من چگونه میباشم و خودم نیز از آنها بهتر خود را میشناسم، (وَ مَدَحَهُ قَوْمٌ فِی وَجْهِهِ فَقَالَ) اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَعْلَمُ بِی مِنْ نَفْسِی وَ أَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسِی مِنْهُمْ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْراً مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لَا یَعْلَمُونَ... بحث : نفسی‏ ...عبده حکمة 99
40. درخطبه متقین - نفس او در زحمت‏ - مردم از او در راحت‏ - خود را براى آخرت به سختى مى‏اندازد - مردم را در آسایش قرار مى‏دهد «نفسه منه فى عناء و الناس منه فى راحة ا تعب نفسه لا خرته و اراح الناس من نفسه» ترجمه: نفس او در سختى، و مردم از او در آسایشند، نفس خود را براى آخرت خویش به تعب افکنده و مردم را از خود در راحتى قرار مى‏دهد. نفس‏ همام عما ورد علیه من خوف‏ الله و رجائه و أیضا فإنه ع کان متصفا بهذه الصفات لم یفقدها حتى یتحسر على فقدها. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم