تجوید 2درس هشتم : حروف قبل ازوارد شدن درکلمه دومشخصه دارد یکی مخرج حرف ویکی صفات حرف است که درکلمه قرارمی گیرد. اهمیت صفات حروف هستند که حروف هم مخرج و یک مخرج را ازهم متمایز می کنند

1. بسم الله الرحمن الرحیم
2. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
3. قواعد تجوید 2                                    
4. درس هشتم : حروف قبل ازوارد شدن درکلمه دومشخصه دارد یکی مخرج حرف ویکی صفات حرف است که درکلمه قرارمی گیرد.
5. اهمیت صفات حروف هستند که حروف هم مخرج و یک مخرج را ازهم متمایز می کنند، مثل دو حرف ب ، م  سه حرف س، ز، ص، 
6. دو حرف ب ، م، جایشان دردستگاه تکلم دقیقا یکی است (بین دو لب ) چرا دو تا شدند؟ می گویند درصفات با هم فرق می کنند،
7. مثل سه حرف س، ز، ص، باهم از یک جا اداء می شوند، پس چرا ازهم جدا شدند ؟ می گویند اینها درصفات با هم فرق می کنند،
8. خوشبختانه اکثر صفات حروف با خود حرف می آیند، اگرچه ما هم ندانیم.      
9. استعلاء ازمهمیرین صفات حروف است: یعنی برتری طلبی ؛ درشتی درحروف ، میل به بلندی کنند،
10. استفال ضد استعلاء صفت استفال یعنی نازکی ؛ یا ترقیب = بمعنی پست آمده،
11. استعلاء درقرائت ریشه زبان به سوی سقف دهان است که حرف حالت درستی پیدا کند. دراصطلاح  قواعد تجوید تفخیم گفته می شود.
12. صفت استفال یعنی نازکی که 21 حروف دارای صفت استفال هستند که ریشه زبان میل به کف دهان حالت نازکی پیدا می کند.
13. هفت حرف استعلاء ، ص ؛ ض؛ ط ؛ ظ ؛ غ ؛ خ ؛ ق ،ریشه زبان به سقف دهان که حرف حالت درشتی تلفظ شوند تمرین کنید.
14. صفت لین: ازملیم، لینا، به معنی نرمش ،آن حالت نرمی که درصدای حرف می تواند باشد، (واو) و(یای ) ساکنه ماقبل مفتوح،
15. قواعد تجوید 3                                             
16. درس 9 صفت قلقله: ازنظرتجویدی حرکت دادن به حرف ساکن، درلغت تحرک ضد سکون وآرامش. صفاتی که جنبه کاربردی دارد.
17. بعصی حروف هستند که اگرساکن باشند درکلمه به علت سکون مطلق به گوش شنونده نرسند چاره چه است؟
18. چاره سکون مطلق دربعصی حروف این است که این حروف درموقعی که ساکن هستند یک تکانی بخورند، تا به گوش شنونده برسند.
19. بعصی حروف ساکن هستند ودرکلمه به علت سکون مطلق به گوش شنونده نرسند مانند حرف د وب وغ درآخرکلمه باد و باب  باغ
20. درفارسی که وقتی حرف د وب وغ درآخرکلمه ساکن بشوند درکلمه سرسکون مطلق باد و باب  باغ به گوش شنونده نمی رسند،
21. ازآرامش خارج کردن وحرکت وسکون دربعضی حروف لازم است، که به آن قلقلــه گفته شود، واین دربعضی از حروف لازم است.
22. حروفی که لازم است قلقله شوند 5حرف هستند.دراین عبارت جمع شدند ( قطب جد) ق ، ط ، ب ، ج ، د ،تمرین کنید.
23. تمرین ق: قصب، أَقْبَل‏، نقتبس ، یَقْتُلُونَ‏ ، طَّارِق‏، طَریقَ‏ ، الطَّلاق،
24. تمرین ط : أَطْرافَ ، طارق ، طَریقَ، الطَّلاق، نطعم ، صراط، ابرطوا، یبسط،
25. تمرین ب: إِبْراهیم‏ ، ابرطوا، یبسط،، ادبر،ینیب، کتاب ، حساب ، وثب، قصب،
26. تمرین ج : الْأَجْداثِ ، فِی الْحَجِّ ، اجراء، مجرفون، اجداث، ناج، معارج ، مریج، بالحج، حاج،
27. تمرین د: اردنا، ید رسون، حمید، بعبد، الثناد، بود، حاد، نمد،
28. حرکت دادن مختومه میل به فتحه پیدا می کند که قول مشهوراست، تمرین کنید.
29. تمرین مختومه :طَّارِق‏، طَریقَ‏ ، الطَّلاق، صراط، یبسط ، کتاب ،حساب ، قصب، ناج، معارج، مریج، حاج، حمید، بعبد، بود، حاد، نمد،
30. دانشمندان علم تجوید اعتقاد دارند که خداوند در قرآن کریم مسلمانان را به رعایت قواعد تجوید دعوت نموده است؛
31. زیرا پروردگار خطاب به رسول گرامی خود فرمود:  وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً»[1]؛ ای پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ قرآن را با ترتیل و شمرده بخوان.
32. اژه ترتیل : امام علی ـ علیه السّلام ـ در تعریف و توضیح واژه ترتیل فرمود:
    «التّرتیلُ تَجْویدُ الحُرُوفِ وَ مَعْرِفَهُ الوُقُوفِ»[2]؛
33. ترتیل عبارت از نیکو ادا کردن حروف و شناخت محل وقف‌های قرآن است.[3]
34. از طرفی علم تجوید نیز از کیفیت ادای صحیح حروف و هم چنین حفظ وقوف بحث می‌کند.
35. نتیجه گیری از آیه: واژه «ترتیلا» در آیه بالا مصدر است و چون بعد از فعل امر آمده، دلیل بر مبالغه و تأکید بر فعل امر می‌کند.
36. از سویی توصیه‌های نبی مکرم اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ در زمینه صحیح خوانی قرآن نشان می‌دهد که حضرتش خود، «مُجَوّد» بوده و قرآن را با لحن زیبایی می‌خوانده است،
37. بنابراین منظور آیه دعوت امت پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ به قرائت قرآن به صورت ترتیل است.[4]
38. معنای ترتیل: همان گونه که در فصل دوم به اختصار بیان شد، این واژه مصدر لغت «رتل» از باب تفعیل است
39. و در لغت به معنی «نیکو کردن صدا»[5] می‌باشد. امّا اصطلاح ترتیل در نظر عالمان تجوید عبارت است از:
    «قرائت قرآن با ادای صحیح حروف و آرامش کامل، همچنین تولید هر حرفی از مخرج مربوط به خود با رعایت صفات آن».[6]
40. تعریفی که صاحب نظران برای ترتیل کرده‌اند، از مجموعه سخنانی اخذ شده که در قرآن و روایات معصومین ـ علیهم السّلام ـ آمده است.
41. تفسیر کلمه «ترتیل» به وسیله امیر مؤمنان مبنای اصلی در تعریف ترتیل می‌باشد. آن جا که فرمود:
    «ترتیل عبارت است از: ادای نیکوی حروف و شناخت محلّ وقفهای قرآن».
42. «ابن عبّاس»، «مجاهد» و دیگران نیز که به شرح و تعریف این واژه پرداخته‌اند، تعریف خود را از امام علی ـ علیه السّلام ـ اخذ کرده‌اند.[7] امام صادق ـ علیه السّلام ـ در توضیح ترتیل می‌فرماید قواعد تجوید 4 روشهای قرائت قرآن مطالعه فرمایید:
    1. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم