استغفار:باید به فکر نسل قبل باشید، «وَ لِوالِدَیَ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ» و به فکر نسل بعد. «وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی» -در دعا، به فکر قیامت خود، فرزندان و جامعه باشید. «یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ»
پنجشنبه, ۱۱ شهریور ۱۴۰۰، ۱۰:۰۰ ب.ظ
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
- مقرّبین هم استغفار می کنند
- استغفار حضرت آدم (ع) قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ[اعراف/ 23] تخلّف از راهنمایىهاى الهى، ظلم به خویشتن است. «فَتَکُونا مِنَ الظَّالِمِینَ» آدم و همسرش نیز براى توبه گفتند: «ظَلَمْنا أَنْفُسَنا» البتّه با توجّه به عصمت انبیا مراد از ظلم در این قبیل موارد، ترک اولى است
- استغفار حضرت نوح(ع) قالَ رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْئَلَکَ ما لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَ إِلاّ تَغْفِرْ لِی وَ تَرْحَمْنِی أَکُنْ مِنَ الْخاسِرِینَ[هود/47]. مبادا سؤال کنى! البتّه مطلبى که براى نوح پیش آمد، این بود که خیال مىکرد فرزندش اهل است و خداوند به او فرمود: او از اهل تو نیست.و حضرت از سؤال کردن استغفار کرد
- رَبِّ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِیَ مُومِناً وَ لِلْمُومِنِینَ وَ الْمُومِناتِ[نوح/ 28]. امام رضا علیه السلام فرمودند: مسجد کوفه، خانه نوح بوده است و مراد از «دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِناً» کسانى هستند که وارد مسجد کوفه شوند
- استغفار حضرت ابراهیم (ع) وَ الَّذِی أَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ لِی خَطِیئَتِی یَوْمَ الدِّینِ[شعراء/ 82]. هیچ کس از الطاف الهى بى نیاز نیست. أَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ ... در جایى که حضرت ابراهیم خلیلاللّه خود را نیازمند مغفرت الهى بداند، تکلیف ما روشن است.
- استغفار برای نسلها گذشت وحال وآینده : رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُومِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ[ابراهیم/ 41]. انسان، هم باید به فکر نسل قبل باشد، «وَ لِوالِدَیَ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ» و هم به فکر نسل بعد. «وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی» -در دعا، به فکر قیامت خود، فرزندان و جامعه باشید. «یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ»
- استغفار حضرت موسی(ع) قالَ رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی[قصص/ 16]. افراد صالح حتّى در برابر کجىهاى غیر عمدى نیز بلافاصله استغفار مىکنند و از تبعات آن دورى مىگزینند. «فَاغْفِرْ لِی» قالَ رَبِّ اغْفِرْ لِی وَ لأَِخِی[اعراف/ 151].
- استغفار حضرت رسول اکرم(ص) قَالَ الصَّادِقُ(ع):کَانَ رَسُولُ اللَّهِ(ص)یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّةً وَ یَتُوبُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعِینَ مَرَّةً[کافی، ج2،ص504].حضرت نبی مکرم اسلام هر روز هفتاد مرتبه به پیشگاه خداوند عزوجل طلب بخش واستغفار می کردند
- استغفارشیخ حر عاملی : می گوید:وَ فِی أَحَادِیثَ أُخَرَ أَنَّهُ کَانَ یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ یَتُوبُ إِلَیْهِ مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ[وسائلالشیعة، ج7، ص180].
- استغفار فرمان خدا به رسول الله (ص) وَ قُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَیْرُ الرّاحِمِینَ[مومنون/ 118]. پیامبر معصوم نیز به رحمت و مغفرت خداوند نیاز دارد. «قُلْ رَبِ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ»
- استغفار برای رحمت : وَ اسْتَغْفِرِ اللّهَ إِنَّ اللّهَ کانَ غَفُوراً رَحِیماً[نساء/ 106]. استغفار، مایه بهرهگیرى از مغفرت ورحمت پروردگار است. «غَفُوراً رَحِیماً»
- استغفار برای عدم غرور : فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً[نصر/ 3]. – فتح و پیروزى شما را مغرور نسازد که هرچه هست از خداست. إِذا جاءَ نَصْرُ اللَّهِ ... فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّک
- استغفار فرمان خدا : فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اللّهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَ لِلْمُومِنِینَ وَ الْمُومِناتِ[محمد/ 19]. در نظام الهى، اولیاى خداوند واسطههاى دریافت لطف و مغفرت الهى براى مردم هستند. با اینکه خداوند قادر است بدون دعاى پیامبر مردم را ببخشد، امّا به آن حضرت فرمان دعا و استغفار مىدهد. اسْتَغْفِرْ ... لِلْمُؤْمِنِین
- استغفار انبیا ومؤمنین : وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللّهُ یُحِبُّ الصّابِرِینَوَ ما کانَ قَوْلَهُمْ إِلاّ أَنْ قالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا فِی أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ[آل عمران/ 146-147]. – پشت سر گذاشتن امتحانات و موفقیّت در آنها شما را مغرور نکند، باز هم از خداوند استمداد نمائید. «ثَبِّتْ أَقْدامَنا»
- فراموشی استغفار، نشانه شقاوت است : قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع): إِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْدٍ خَیْراً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنَقِمَةٍ وَ یُذَکِّرُهُ الِاستغفار وَ إِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْدٍ شَرّاً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنِعْمَةٍ فَیُنْسِیهِ الِاستغفار وَ یَتَمَادَی بِهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُون[(اعراف /182)]بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعَاصِی[بحارالأنوار، ج64، ص229]. حضرت على علیه السلام فرمود: «هنگامى که خداوند اراده خیرى براى بندهاى کند، به هنگام انجام گناه او را گوشمالى مىدهد تا توبه کند، ولى هنگامى که بر اثر اعمالش، بدى و شرى مقدّر شود، هنگام گناه نعمتى به او مىبخشد تا توبه و استغفار را فراموش کند و به گناه ادامه دهد که در واقع نوعى عذاب مخفیانه و به تدریج است.
- استغفار فرموش نشود : قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع):إِنَّ الْکَافِرَ لَیَنْسَی ذَنْبَهُ لِئَلَّا یَسْتَغْفِرَ اللَّهَ[بحارالأنوار، ج6، ص34].علامت کافر این است که درشب هنگام اسغفارکردن را فراموش می کند.
- استغفاربرای غرق نشدن در گناه : سختی وبلا به خاطر استغفار کردن : قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع):إِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْدٍ خَیْراً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنَقِمَةٍ وَ یُذَکِّرُهُ الِاستغفار وَ إِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْدٍ شَرّاً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنِعْمَةٍ فَیُنْسِیهِ الِاستغفار وَ یَتَمَادَی بِهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّسَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُون[(اعراف /182)]بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعَاصِی[بحارالأنوار، ج64، ص229]. حضرت صادق علیه السّلام فرمود: هر گاه خداوند به بنده نظر خیرى داشته باشد این است که هر گاه آن بنده مرتکب گناهى شد خداوند او را گرفتار مصیبتى مىکند و توبه را به یاد او مىآورد، و هر گاه بخواهد بندهاى را گرفتار کند او مرتکب گناه مىگردد و خداوند به او نعمت مىدهد و او توبه و استغفار را فراموش مىکند و در آن نعمت غرق مىشود.
- برای مؤمنین استغفار کن : از امام کاظم(ع)سؤال شد که آیا برای پدر و مادر کافر میشود استغفار کرد؟ حضرت فرمود: اگر میدانی کافر بودهاند،فلا یستغفر لهما…: عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِیهِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ مُسْلِمٍ وَ أَبَوَاهُ کَافِرَانِ هَلْ یَصْلُحُ لَهُ أَنْ یَسْتَغْفِرَ لَهُمَا فِی الصَّلَاةِ قَالَ: إِنْ کَانَ فَارَقَهُمَا صَغِیراً لَا یَدْرِی أَسْلَمَا أَمْ لَا فَلَا بَأْسَ وَ إِنْ عَرَفَ کُفْرَهُمَا فَلَا یَسْتَغْفِرْ لَهُمَا وَ إِنْ لَمْ یَعْرِفْ فَلْیَدْعُ لَهُمَا[بحارالأنوار، ج71، ص67].
- استغفار از : بهترین چیزها برای انسان : خَیْرُ مَا یُخَلِّفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلَاثَةٌ وَلَدٌ بَارٌّ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ سُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدَی بِهِ فِیهَا وَ صَدَقَةٌ تَجْرِی مِنْ بَعْدِهِ[بحارالأنوار، ج6، ص294].بهترین چیزی که بعد مرگ برای انسان می ماند سه چیز است فرزند نیکوکاری که برای او استغفار کند روش وسنت خوبی که مردم از آن پیروی کنند و صدقه جاری ای که پس از مرد جریان داشته باشد.
- استغفار، دعای ملائکه : الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یُومِنُونَ بِهِ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِیمِ[غافر/ 70]. : فرشتگان براى مؤمنان، دعا واستغفار مىکنند. «وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا»
- سیمای استغفار : دوای گناهان ؛ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):لِکُلِّ شَیْءٍ دَوَاءٌ وَ دَوَاءُ الذُّنُوبِ الِاستغفار[کافی، ج2، ص439].
- استغفار دوای گناهان شماست : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): أَ لَا أُنَبِّئُکُمْ بِدَائِکُمْ مِنْ دَوَائِکُمْ دَاوکُمُ الذُّنُوبُ وَ دَوَاوکُمُ الِاستغفار[مستدرکالوسائل، ج11، ص333].
- استغفار جامع ترین دعاها : قال أبو عبد الله(ع):إن من أجمع الدعاء الاستغفار[بحارالأنوار، ج90، ص283].
- استغفار وسیله نجات : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):علیک بالاستغفار فإنه المنجاة[بحارالأنوار، ج66، ص403].
- استغفار بهترین نجات دهنده : قال امیر المومنین(ع):لا شفیع أنجح من الاستغفار[غررالحکم، ص195].
- خودتان را به استغفار معطر کنید : قَالَأَمِیرُ الْمُومِنِینَ(ع):تَعَطَّرُوا بِالِاستغفار لَا تَفْضَحَنَّکُمْ رَوَائِحُ الذُّنُوبِ[أمالی طوسی، ص372].
- استغفار اسلحه گناه کار : قَالَأَمِیرُ الْمُومِنِینَ(ع):سِلَاحُ الْمُذْنِبِ الِاستغفار[غررالحکم، ص195].
- استغفار صدایی که خدا دوست دارد : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یُحِبُّ ثَلَاثَةَ أَصْوَاتٍ صَوْتَ الدِّیکِ وَ صَوْتَ قَارِئِ الْقُرْآنِ وَ صَوْتَ الَّذِینَ یَسْتَغْفِرُونَ بِالْأَسْحَارِ[مستدرکالوسائل، ج12، ص146].
- استغفار نشانه لطف خدا : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):أَکْثِرُوا الِاستغفار إِنَّ اللَّهَ لَمْ یُعَلِّمْکُمُ الِاستغفار إِلَّا وَ هُوَ یُرِیدُ أَنْ یَغْفِرَ لَکُمْ[إرشادالقلوب، ج1، ص184].خداوند عزو جل آمرزش خواهی را به شما یا نداد مگر برای این که می خواهد شما را بیمرزد.
- استغفاربرای عف : قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع):إِنَّ الْمُومِنَ لَیُذَکَّرُ ذَنْبَهُ بَعْدَ عِشْرِینَ سَنَةً حَتَّی یَسْتَغْفِرَ رَبَّهُ فَیَغْفِرَ لَهُ وَ إِنَّ الْکَافِرَ لَیَنْسَاهُ مِنْ سَاعَتِهِ[کافی، ج2، ص437]. – از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود: هر گاه بنده مؤمن گناهى مرتکب شود خداوند هفت ساعت به او مهلت مىدهد، اگر از خدا طلب آمرزش کرد چیزى براى او نوشته نمىشود، و اگر آن ساعات گذشت و استغفار نکرد براى او یک گناه نوشته مىشود، و گاهى مؤمن پس از بیست سال به یاد گناهش مىافتد و از خدا طلب آمرزش مىکند و خدا او را مىبخشد، ولى کافر در همان لحظه گناه خود را فراموش مىکند.
- استغفاربرای آمرزش : قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ(ع):مَنْ أُعْطِیَ أَرْبَعاً لَمْ یُحْرَمْ أَرْبَعاً مَنْ أُعْطِیَ الدُّعَاءَ لَمْ یُحْرَمِ الْإِجَابَةَ وَ مَنْ أُعْطِیَ الِاستغفار لَمْ یُحْرَمِ التَّوْبَةَ[خصال صدوق ، ج1، ص202]. امام صادق علیه السّلام فرمود: شخصى که چهار چیز به او بخشیده شده از چهار چیز محروم نیست: به آن کس که سعادت خواندن دعا داده شده، از پذیرش آن ناامید نگردد، و به آن کس که توفیق آمرزش خواهى داده شده از بازگشت به سوى خدا بىنصیب نباشد،
- استغفار ازصفات متقین : إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُحْسِنِینَ کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالأَْسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ[ذاریات/ 18-15]. فرمود: - چشم پوشى از لذّتهاى فانى و زودگذر، کامیابى دائمى را به همراه دارد. آن کس که در این دنیا رنج نبرد، به گنج جاودان آخرت نخواهد رسید شب زندهدارى، از نشانههاى متقین است و مراد، هفتاد مرتبه استغفار کردن در نماز وِتر نماز شب است.
- استغفار مقام صدر نشینان بهشت : قَالَأَمِیرُ الْمُومِنِینَ(ع):الِاستغفار دَرَجَةُ الْعِلِّیِّینَ[نهجالبلاغه، حکمت 41]
- استغفار بهترین وسیله ها : قَالَأَمِیرُ الْمُومِنِینَ(ع):نِعْمَ الْوَسِیلَةُ الِاستغفار[غررالحکم، ص195].
- استغفار بهترین دعاها : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):خَیْرُ الدُّعَاءِ الِاستغفار[کافی، ج2، ص504].
- استغفار بهترین عبادت ها : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):خَیْرُ الْعِبَادَةِ الِاستغفار[کافی، ج2، ص517].
- آثار استغفار : آثار دنیوی : حل مشکلات و روسفیدی در آخرت است.
- استغفار اعتراف به خطا : قال رب انی ظلمت نفسی فاغفرلی[اعراف/155]
- استغفار اقرار به ایمان : والله بصیر بالعباد الذین یقولون ربّنا آمنا فاغفرلنا ذنوبنا[آل عمران /16]
- استغفار توجه به ولایت خدا : انت ولیّنا فاغفرلنا وارحمنا[اعراف/155]
اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
