آداب : اسلام 2 - درتمام امورزندگی آداب دارد و پسندیده است که ما از آنها غافلیم

ادب وآداب اسلامی   2

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

1. آداب اسلامی : آداب وادب را در برابر پیامبررعایت کردن (إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ) «2».
2. آداب اسلامی : 1- در اسلام ادب برترین سرمایه است
3. آداب اسلامی : در اسلام اهمیت زیادى به مساله رعایت آداب ، و بر خورد توأم با احترام و ادب با همه کس، و هر گروه، وارد شده است که به عنوان نمونه در اینجا به چند حدیث اشاره مى‏شود.
4. آداب اسلامی : 1- على ع مى‏فرماید: الآداب  حلل مجددة " رعایت ادب همچون لباس فاخر و زینتى و نو است"
5. و در جاى دیگر مى‏فرماید: الادب یغنى عن الحسب، (نهج البلاغه" حکمت 5.):" ادب انسان را از افتخارات پدران و نیاکان بى نیاز مى‏کند".
6. آداب اسلامی : در حدیث دیگرى از امام صادق ع مى‏خوانیم: خمس من لم تکن فیه لم یکن فیه کثیر مستمتع! قیل و ما هن یا ابن رسول اللَّه؟ قال: الدین و العقل و الحیاء و حسن الخلق و حسن الادب(بحار الانوار" جلد 75 صفحه 68.)
7. آداب اسلامی : " می فرمایند پنج چیز است که در هر کس نباشد صفات و امتیازات قابل ملاحظه‏اى نخواهد داشت.
8. عرض کردند: اى فرزند رسول اللَّه آنها چیست؟ فرمود: دین و عقل و حیا و حسن خلق و حسن ادب" «" بحار الانوار" جلد 75 صفحه 67.».
9. آداب اسلامی : و نیز در حدیث دیگرى از همان امام ع مى‏خوانیم که فرمود: لا یطمعن ذو الکبر فى الثناء الحسن، و لا الخب فى کثرة الصدیق، و لا السیئ الادب فى الشرف:
10. آداب اسلامی : " افراد متکبر هرگز نباید انتظار ذکر خیر از سوى مردم داشته باشند و نه افراد نیرنگ باز انتظار کثرت دوستان، و نه افراد بى ادب انتظار شرف و آبرو" «" بحار الانوار" جلد 75 صفحه 67.».
11. آداب اسلامی : به همین دلیل هنگامى که در زندگى پیشوایان بزرگ اسلام دقت مى‏کنیم مى‏بینیم که دقیقترین نکات مربوط به ادب را حتى با افراد کوچک رعایت مى‏کردند.
12. آداب اسلامی : اصولا دین مجموعه‏اى است از آداب : ادب در برابر خدا، ادب در مقابل پیامبر ص و پیشوایان معصوم ع، ادب در مقابل استاد و معلم، و پدر و مادر، و عالم و دانشمند.
13. آداب اسلامی : حتى دقت در آیات قرآن مجید نشان مى‏دهد خداوند با آن مقام عظمت هنگامى که با بندگان خود سخن مى‏گوید: آداب  را کاملا رعایت مى‏کند! جایى که چنین است تکلیف مردم در مقابل خدا و پیغمبرش روشن است.
14. آداب اسلامی : در حدیثى مى‏خوانیم:" هنگامى که آیات آغاز سوره مؤمنون نازل شد، و یک سلسله آداب اسلامى را به آنها دستور داد، از جمله مساله خشوع در نماز پیامبر اسلام ص که قبلا به هنگام نماز گاه به آسمان نظر مى‏افکند دیگر سر بر نمى‏داشت، و دائما به زمین نگاه مى‏فرمود" « تفسیر مجمع البیان"" تفسیر فخر رازى" ذیل آیه 2 سوره مؤمنون.».
15. آداب اسلامی : در مورد پیامبر خدا نیز این موضوع تا آن حد مهم است که قرآن صریحا در آیات فوق مى‏گوید صدا را بلندتر از صداى پیامبر ص کردن و در مقابل او جار و جنجال راه انداختن موجب حبط اعمال و از بین رفتن ثواب است.
16. آداب اسلامی : روشن است تنها رعایت این نکته در برابر پیامبر ص کافى نیست، بلکه امور دیگرى که از نظر سوء ادب همانند صداى بلند و جار و جنجال است نیز در محضرش ممنوع است، و به اصطلاح فقهى در اینجا باید" الغاء خصوصیت" و" تنقیح مناط" کرد، و اشباه و نظائر آن را به آن ملحق نمود.
17. آداب اسلامی : در آیه 63 سوره نور نیز مى‏خوانیم: لا تَجْعَلُوا دُعاءَ الرَّسُولِ بَیْنَکُمْ کَدُعاءِ بَعْضِکُمْ بَعْضاً که جمعى از مفسران آن را چنین تفسیر کرده‏اند:" هنگامى که پیامبر را صدا مى‏زنید با ادب و احترامى که شایسته او است صدا کنید نه همچون صدا زدن یکدیگر".
18. آداب اسلامی : جالب اینکه قرآن در آیات فوق رعایت ادب را در برابر پیامبر ص نشانه پاکى قلب و آمادگى آن براى پذیرش تقوى، و سبب آمرزش و اجر عظیم مى‏شمرد،
19. آداب اسلامی :  بى‏ادبان را همچون چهار پایان بى عقل معرفى مى‏کند! حتى بعضى از مفسران آیات مورد بحث را توسعه داده گفته‏اند مراحل پائین‏تر، مانند علما و دانشمندان و رهبران فکرى و اخلاقى را نیز شامل مى‏شود، مسلمانان موظفند در برابر آنها نیز آداب را رعایت کنند.
20. آداب اسلامی : البته در برابر امامان معصوم ع این مساله روشنتر است، حتى در روایاتى که از طرق اهل بیت ع به ما رسیده مى‏خوانیم:" هنگامى که یکى از یاران با حالت جنابت خدمتشان رسید امام ع بدون مقدمه فرمود:ا ما تعلم انه لا ینبغى للجنب ان یدخل بیوت الانبیاء؟! " آیا تو نمى‏دانى که سزاوار نیست" جنب" وارد خانه پیامبران شود"؟!.
21. آداب اسلامی : و در روایت دیگرى تعبیر به" ان بیوت الانبیاء و اولاد الانبیاء لا یدخلها الجنب" شده است، که هم خانه پیامبران را شامل مى‏شود و هم خانه فرزندان آنها را.
22. آداب اسلامی : کوتاه سخن اینکه مساله رعایت ادب در برابر کبیر و صغیر بخش مهمى از دستورات اسلامى را شامل مى‏شود، که اگر بخواهیم همه را مورد بحث قرار دهیم از شکل تفسیر آیات بیرون مى‏رویم، در اینجا این بحث را با حدیثى از امام سجاد على بن الحسین ع در رساله حقوق در مورد" رعایت ادب در برابر استاد" پایان مى‏دهیم، فرمود:
23. آداب اسلامی : " حق کسى که ترا تعلیم و تربیت مى‏دهد این است که او را بزرگ دارى، مجلسش را محترم بشمرى، به سخنانش کاملا گوش فرا دهى، و رو به روى او بنشینى، صدایت را از صداى او برتر نکنى،
24. آداب اسلامی : هر گاه کسى از او سؤالى کند تو مبادرت به جواب ننمایى، در محضرش با کسى سخن نگویى، و نزد او از هیچکس غیبت نکنى، اگر پشت سر از او بد گویند دفاع کنى، عیوبش را مستور دارى،
25. آداب اسلامی : فضائل مسلمان  را آشکار سازى، با دشمنانش همنشین نشوى، و دوستانش را دشمن ندارى، هنگامى که چنین کنى فرشتگان الهى گواهى مى‏دهند که تو به سراغ او رفته‏اى و براى خدا از او علم آموخته‏اى نه براى خلق خدا"
26. آداب اسلامی : ما اگر الآن آداب‏ اسلامى‏ را پیاده نکنیم، چه وقت مى‏شود پیاده کنیم. 1400 سال مجلسى‏ها، طوسى‏ها، فیض کاشانى‏ها، شیخ حر آملى‏ها، خواجه نصیرالدینى‏ها، علامه حلى‏ها، طباطبائى‏ها، مطهرى‏ها، هزار و چهار صد سال نوشتند. این‏ها دوربین تلویزیون نداشتند. این‏ها آنتن رادیو نداشتند. این‏ها وزارت ارشاد اسلامى نداشتند. این‏ها در یک چنین نظام جمهورى اسلامى نبودند. 1400 سال واندی نوشتند کتاب‏ها گرد گرفته است‏.
27. آداب اسلامی : تا ظهور حضرت مهدى (عج) عید واقعى ما محقق نشده است. ولى بالاخره عید و تعطیلى و دید و بازدید وجود ندارد و به شما عزیزان هم برنخورد و حتماً شما هم راضى هستید که ما مقدارى از اخلاقیات و آداب‏ اسلامى‏ را بگوییم.
28. آداب اسلامی : در اسلام هر چیزى آدابى دارد و آداب‏ اسلامى‏، مستحبات آن عددش بیش‏تر از واجبات است. در بنایى مى‏گویند: خانه، آجر و سیمان آن اگر صد تومان بشود، بعد از آجر و سیمان سى صد و چهار صد هزار تومان خرج شیشه و گچ و رنگ و پرده و بخارى و شوفاژ و برق و آب و تلفن و... مى‏شود.
29. آداب اسلامی : ما مى‏توانیم با آداب‏ اسلامى‏ مردم را به حق دعوت کنیم. چند متر راه امام على (ع) یک مسیحى را بدرقه کرد. ایشان به امام گفت: راه شما آنطرف است. امام فرمود: ادب همسفرى در اسلام این است که من چند قدم شما را همراهى کنم. این مسیحی گفت: من مسلمان مى‏شوم.
30. آداب اسلامی : حدیث داریم کسانى که آداب و رفتار پیغمبر را دیدند و ایمان آوردند آمارشان بیش از کسانى است که استدلال شنیدند و ایمان آوردند. بعضى‏ها اسیر هستند. گیر در خودشان هست. قفل شده‏اند و باز نمى‏شوند.
31. آداب اسلامی : مقام معظم رهبرى وقتى قارى‏ها مى‏آیند و قرآن مى‏خوانند به احترام قارى‏ها روى زمین مى‏نشینند. حدیث داریم ایستاده غذا نخور. حدیث داریم یعنى وقتى مى‏نشینى مثل برده بنشین.
32. آداب اسلامی : حدیث داریم سفره که پهن شد، دعا کنند. اما ما وقتى خوردیم دعا مى‏کنیم. دبستانى‏ها ادبشان نسبت به استاد بیشتر است یا دانشجوها؟ دبستانى‏ها! این پیداست که رشد علمى هست اما رشد ادبى نیست.
33. آداب اسلامی : اما سیستم علوم اسلامى اینطور نیست. علامه مطهرى وقتى به امام مى‏رسد مى‏گوید: «روحى له الفداء» خدا جان مطهرى را فداى امام کند. این از تربیت اسلامى ما است.
34. آداب اسلامی :  نمونه ها‏ایى از بى‏ادبى‏ها را ما داریم : بعضى‏ها نسبت به خدا هم بى ادب هستند. «إِنَّ اللَّهَ فَقِیرٌ وَنَحْنُ أَغْنِیَاءُ» (آل عمران/ 181) مى‏گویند: خدا فقیر است و ما بى نیاز هستیم.
35. آداب اسلامی : روایتى داریم. پیغمبر اسلام ص یک مجرمى را که لازم بود اعدام بشود فرمان اعدام دادند. جبرئیل نازل شد که آن را نکشید. گفتند: چرا؟ گفت: او به مردم زیاد سور مى‏دهد. مهمانى زیاد مى‏دهد. به خاطر این ادب ؛ خصلت مردانگى ما او را عفو کردیم. آن فرد هم بسیار منقلب شد و مسلمان شد. (وسایل الشیعه/ ج 6/ ص 329)
36. آداب اسلامی : آداب‏ دعا وشیوه توبه را نیز باید از خدا بیاموزیم. «ادْخُلُوا ... سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ»
37. آداب اسلامی : در روایات آمده است: از شرایط استجابت و آداب‏ دعا، ستایش خداوند است. ابراهیم علیه السلام دعاى خود را با ستایش پروردگار همراه ساخته است. «إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»
38. آداب اسلامی : مرحوم علامه طباطبایى در تفسیرالمیزان (ج 6، ص 183)، حدود 27 صفحه در زمینه اخلاق‏ و سنن و آداب‏ زندگى پیامبر صلى الله علیه و آله روایاتى را نقل کرده است، که به برخى از آنها فهرست وار اشاره شد
39. آداب اسلامی :اسلام درتمام امورزندگی آداب دارد درنماز آداب دارد ؛ درروزه ؛ در تمام احکام؛ درمعاشرت ؛ در کاسبی ؛ در خرید وفروش ؛ در تجارت ؛ در خانواده ؛ در همسرداریغ در تربیت فرزندان ؛ در همسایه ؛ در اقوام آداب خلاصه تمام احکام معاشرت در اسلام آداب پسندیده است که ما از آنها غافلیم 
40. خدایا ما را با آداب‏ اسلامى‏ و اخلاق اسلامى هر چه بیش‏تر آشنا و توفیق عمل عنایت بفرما. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

----------------------------------------------------------------------------------